-
1 pegar
v.1 to stick.Ella pega el afiche She sticks the poster.2 to hit.pega a su mujer/a sus hijos he beats his wife/children3 to give (propinar) (bofetada, paliza).pegar un golpe a alguien to hit somebodypegar un tiro a alguien to shoot somebodyElla le pegó una tremenda paliza She gave him a good thrashing.4 to suit, to go with (corresponder a, ir bien a).no le pega ese vestido that dress doesn't suit herno le pega ese novio that boyfriend isn't right for her5 to paste (computing).6 to go together, to match.pegar con to go with7 to beat down (sol).8 to glue, to adhere, to bond, to paste.Ella pega las hojas She glues the sheets.9 to infect with.Yo le pegué a Ricardo un catarro I infected Richard with a cold.10 to sew on.Ella pega botones She sews on buttons.* * *2 (coser) to sew on3 (contagiar) to give4 (acercar) to move close to5 INFORMÁTICA to paste1 (combinar) to match1 (quemarse) to stick2 (persona) to latch onto■ se me pegó un tío en el pub y no hubo forma de deshacerme de él a bloke latched onto me in the pub and I couldn't get rid of him\no pegar ni con cola (no entonar) to be totally wrong, look totally out of place 2 (ser increíble) to be impossible to believe————————1 (golpear) to hit■ mamá, Pablo me ha pegado mum, Pablo hit me2 (dar) to give■ ¡vaya susto me has pegado! you didn't half scare me!1 (tener fuerza) to beat down■ ¡cómo pega el sol hoy! it's a real scorcher today!2 (beber) to knock back■ le gusta pegarle al whisky ¿eh? he likes knocking back the whisky, doesn't he1 (tropezar) to bump ( con, into)\dále que te pego over and over again, on and onno pegar golpe not to do a blessed thingno pegar ojo not to sleep a winkpegarle fuego a algo to set fire to somethingpegarle un tiro a alguien to shoot somebodypegarle una paliza a alguien to beat somebody uppegarse la vida padre familiar to live the life of Rileypegarse un tiro to shoot oneselfpegársela a alguien (engañar) to do the dirty on somebody 2 (ser infiel) to be unfaithful to somebody* * *verb1) to hit, strike2) glue, stick3) paste4) attach•- pegarse* * *1. VT1) (=adherir)a) [gen] to stick; [con cola] to glue, stick; [+ cartel] to stick up; [+ dos piezas] to fix together; (Inform) to pastelo puedes pegar con celo — you can stick it on with Sellotape ®, you can sellotape it on
b) (=coser) [+ botón] to sew on2) (=golpear) [gen] to hit; (=dar una torta a) to smackes un crimen pegar a los niños — it's a crime to hit o smack children
3) * (=dar)•
pegar un grito — to shout, cry out•
le han pegado un puntapié — they gave him a kick, they kicked him•
pegar un susto a algn — to scare sb, give sb a frightfuego 1)¡qué susto me has pegado! — what a fright you gave me!
4) (=arrimar)pegar una silla a una pared — to move o put a chair up against a wall
5) * (=contagiar) to give (a to)6)- pegarla8) Caribe [+ trabajo] to start2. VI1) (=adherir) to stick; (Inform) to paste2) (=agarrar) [planta] to take (root); [remedio] to take; [fuego] to catch3)pegar en algo — (=dar) to hit sth; (=rozar) to touch sth
pegaba con un palo en la puerta — he was pounding on o hitting the door with a stick
4) * (=armonizar) to go well, fit; [dos colores] to match, go togetherpegarle a algn: no le pega nada actuar así — it's not like him to act like that
pegar con algo — to match sth, go with sth
ese sombrero no pega con el abrigo — that hat doesn't match o go with the coat
5) * (=ser fuerte) to be strongeste vino pega (mucho) — this wine is really strong o goes to your head
6) * (=tener éxito)7) * (=creer)me pega que...: me pega que no vendrá — I have a hunch that he won't come
8)pegarle a algo — * to be a great one for sth *
3.See:* * *1.verbo transitivo1)a) <bofetada/patada> to giveb) <grito/chillido> to let outc) (fam) < repaso>2)pegó un póster en la pared — she stuck (o pinned etc) a poster up on the wall
b) ( coser) <mangas/botones> to sew onc) ( arrimar) to move... closer3) (fam) ( contagiar) < enfermedad> to give2.pegarla — (RPl fam) to be dead on (AmE colloq), to be spot on (BrE colloq)
pegar vi1)a) ( golpear)pegarle a alguien — to hit somebody; (a un niño, como castigo) to smack somebody
si vuelves a hacer eso, te pego — if you do that again, I'll smack you
b) (fam) ( hacerse popular) producto/moda to take off; artista to be very popularc) (fam) ( ser fuerte) viento to be strong2)a) ( adherir) to stickb) ( armonizar) to go together3.no pegar ni con cola — (fam)
pegarse v pron1)a) ( golpearse)me pegué con la mesa — I knocked o hit myself on the table
me pegué en la cabeza — I banged o knocked my head
se pegó un porrazo — (fam) she gave herself a nasty knock
pegársela — (Esp fam) to have a crash
pegársela a alguien — (Esp fam) ( ser infiel) to be unfaithful to somebody
b) (recípr) ( darse golpes) to hit each other2) < susto> to getpegarse una ducha — (fam) to take o have a shower
me voy a pegar unas vacaciones...! — I'm going to give myself a good vacation o (BrE) holiday
3)a) ( adherirse) to stickse pegó al or del timbre — she kept her finger on the doorbell
b) ( contagiarse) enfermedad to be infectiouseso se pega — you can easily catch it; (+ me/te/le etc)
se le pegó la costumbre de... — she got into the habit of...
* * *1 = plaster, affix, attach, glue, fasten together, stick, paste together, cement.Ex. Then it gets progressively worse as walls are washed away and vehicles plastered against houses and trees.Ex. Some libraries use small stickers affixed to the spines which have cartoons or ideograms indicating a special genre.Ex. In fixed location notation was physically attached to certain places on the shelves and books were always filed in the same place.Ex. The binding type specifies the type of binding ( glued, sewn).Ex. A book is physically a collection of sheets usually paper ones fastened together and protected by a cover which do form a genuine unit.Ex. Is it a matter of a library in one country sticking a pin in a map and requesting a document from the nearest library to where the pin is inserted?.Ex. The boards were generally made of wood up to the later fifteenth century; then of sheets of paper pasted together ('pasteboard'); and then, from the early eighteenth century in good-quality binding but later in cheap work, of rope-fibre millboard.Ex. An in-house bulletin may serve to cement firm relationships with the library's personnel.----* arrastrar y pegar = drag and drop.* copiar y pegar = copy and paste.* cortar y pegar = cut-and-paste.* goma de pegar = rubber solution.* ir pegado a = hug.* no pegar ni con cola = stick out like + a sore thumb.* pegar a Alguien = look + good on + Nombre.* pegar con cinta adhesiva = tape.* pegarse = stick together, bricking, blocking, rub off on.* pegarse a = stick to, have + a rub-off effect on.* pegarse como una lapa = cling like + a limpet, stick like + a limpet.* pegar sobre = paste onto.* pegar una nota en un sitio público = post.* * *1.verbo transitivo1)a) <bofetada/patada> to giveb) <grito/chillido> to let outc) (fam) < repaso>2)pegó un póster en la pared — she stuck (o pinned etc) a poster up on the wall
b) ( coser) <mangas/botones> to sew onc) ( arrimar) to move... closer3) (fam) ( contagiar) < enfermedad> to give2.pegarla — (RPl fam) to be dead on (AmE colloq), to be spot on (BrE colloq)
pegar vi1)a) ( golpear)pegarle a alguien — to hit somebody; (a un niño, como castigo) to smack somebody
si vuelves a hacer eso, te pego — if you do that again, I'll smack you
b) (fam) ( hacerse popular) producto/moda to take off; artista to be very popularc) (fam) ( ser fuerte) viento to be strong2)a) ( adherir) to stickb) ( armonizar) to go together3.no pegar ni con cola — (fam)
pegarse v pron1)a) ( golpearse)me pegué con la mesa — I knocked o hit myself on the table
me pegué en la cabeza — I banged o knocked my head
se pegó un porrazo — (fam) she gave herself a nasty knock
pegársela — (Esp fam) to have a crash
pegársela a alguien — (Esp fam) ( ser infiel) to be unfaithful to somebody
b) (recípr) ( darse golpes) to hit each other2) < susto> to getpegarse una ducha — (fam) to take o have a shower
me voy a pegar unas vacaciones...! — I'm going to give myself a good vacation o (BrE) holiday
3)a) ( adherirse) to stickse pegó al or del timbre — she kept her finger on the doorbell
b) ( contagiarse) enfermedad to be infectiouseso se pega — you can easily catch it; (+ me/te/le etc)
se le pegó la costumbre de... — she got into the habit of...
* * *pegar22 = hit, spank, smack, whip, beat, belt, whack.Ex: When I saw what he was up to, I drew back for a punch and hit him so hard on the nose that he fell on his back and lay there for some time, so that his wife stood over him and cried out 'Mercy! You've done my husband in!'.
Ex: In addition, both physical & verbal violence appear to be transgenerational: people who were spanked frequently as children are more prone to frequently spank their own children.Ex: Parents who endorse the use of non-coercive management techniques smack their children as well.Ex: He got whipped by policemen right here in Montgomery.Ex: Flexible moulds made of laminated paper called 'flong' were first used in Lyons in 1829 and were blotting and tissue paper pasted together, and the mould was formed by beating damp flong on the face of the type.Ex: They chased him and one belted him over the head with the bar, forcing him to the ground.Ex: The assailants, he said, did not know 'if I was straight or gay, I just happened to pass by and got whacked on the head'.* pegar chillidos = shriek.* pegar en el larguero = hit + the crossbar.* pegar en el travesaño = hit + the crossbar.* pegar fuerte = hit + hard, pack + a wallop.* pegar gritos = shriek, shout.* pegarse una hostia = come + a cropper.* pegar un estirón = shoot up.* pegar un puñetazo = sock.* pegar un repullo = give + a start, startle.* pegar un respingo = give + a start, startle.* pegar un susto = spook.1 = plaster, affix, attach, glue, fasten together, stick, paste together, cement.Ex: Then it gets progressively worse as walls are washed away and vehicles plastered against houses and trees.
Ex: Some libraries use small stickers affixed to the spines which have cartoons or ideograms indicating a special genre.Ex: In fixed location notation was physically attached to certain places on the shelves and books were always filed in the same place.Ex: The binding type specifies the type of binding ( glued, sewn).Ex: A book is physically a collection of sheets usually paper ones fastened together and protected by a cover which do form a genuine unit.Ex: Is it a matter of a library in one country sticking a pin in a map and requesting a document from the nearest library to where the pin is inserted?.Ex: The boards were generally made of wood up to the later fifteenth century; then of sheets of paper pasted together ('pasteboard'); and then, from the early eighteenth century in good-quality binding but later in cheap work, of rope-fibre millboard.Ex: An in-house bulletin may serve to cement firm relationships with the library's personnel.* arrastrar y pegar = drag and drop.* copiar y pegar = copy and paste.* cortar y pegar = cut-and-paste.* goma de pegar = rubber solution.* ir pegado a = hug.* no pegar ni con cola = stick out like + a sore thumb.* pegar a Alguien = look + good on + Nombre.* pegar con cinta adhesiva = tape.* pegarse = stick together, bricking, blocking, rub off on.* pegarse a = stick to, have + a rub-off effect on.* pegarse como una lapa = cling like + a limpet, stick like + a limpet.* pegar sobre = paste onto.* pegar una nota en un sitio público = post.* * *pegar [A3 ]vtA1 (propinar) ‹bofetada/paliza/patada› to givele pegó una paliza terrible he gave him a terrible beatingle pegué una patada en la rodilla I gave him a kick on the knee, I kicked him on the kneete voy a pegar un coscorrón I'm going to clout you o give you such a clout! ( colloq)le pegaron un tiro they shot her2 ‹grito/salto›pegó un chillido she let out a scream, she screamedles pegó cuatro gritos y se callaron she shouted at them and they shut uppegó un salto de alegría he jumped for joypegó media vuelta y se fue he turned around and walked away3 ‹susto› to give¡qué susto me pegaste! you gave me a terrible fright!4 ( fam) ‹repaso›pégale un repaso a este capítulo look over this chapter againle pegué una miradita I had a quick look at itBpegué los sellos en el sobre I stuck the stamps on the envelope¿cómo pego la suela? how can I stick the sole?vamos a pegar todos los pedazos we're going to glue o stick all the pieces back togetherpegó un póster en la pared she stuck ( o pinned etc) a poster up on the wall2 (coser) ‹mangas/botones› to sew … onni siquiera sabe pegar un botón he can't even sew a button on3 (arrimar, acercar) to move … closerpega el coche un poco más a la raya move the car a little closer to the linepegó el oído a la pared he put his ear to the wall4 ( Inf) to pasteC ( fam) (contagiar) ‹enfermedad› to giveno te acerques, que te pego la gripe don't come near me, I'll give you my flu o you'll get my flula verdad es que la pegamos con su regalo we really were dead on o spot on with her giftcon este espectáculo sí la vamos a pegar we're going to have a big hit with this show ( colloq)■ pegarviA1dicen que le pega a su mujer they say he beats his wifesi vuelves a hacer eso, te pego if you do that again, I'll smack you¡a mí no me vas a pegar! don't you dare hit me!la pelota pegó en el poste the ball hit the goalpostpegarle a algo ( fam): ¡cómo le pegan al vino! they sure like their wine ( colloq), they certainly knock back the wine ( colloq)2 ( fam) (hacerse popular) to take offsi el producto no pega, quebramos if the product doesn't take off o catch on, we'll go underuna artista que pega en el extranjero an artist who's very popular abroadsu último disco está pegando fuerte her latest record is a big hit ( colloq)3 ( fam) (ser fuerte) «viento» to be strong¡cómo pegaba el sol! the sun was really beating down!, the sun was really hot!este vino pega muchísimo this wine's really strong, this wine goes to your headB1 (adherir) to stick2 (armonizar) to go togetherestos colores no pegan these colors* don't go togetherpegar CON algo to go WITH sthesos zapatos no pegan con el vestido those shoes don't go (well) with the dressesa mesa no pega con los demás muebles that table doesn't fit in with o go with the rest of the furnitureel vino blanco no pega con la carne white wine doesn't go with meatno pegar ni con cola or no pegar ni juntar ( fam): esos colores no pegan ni con cola those colors* don't go together at alleste cuadro aquí no pega ni con cola this picture looks really out of place hereno pegamos ni juntamos en este ambiente we stick out like a sore thumb in a place like thispegó para su casa she made o headed for home■ pegarseA1(golpearse): me pegué con la mesa I bumped into the table, I knocked myself on the tableme pegué en la cabeza I banged o knocked my headme pegué un golpe muy fuerte en la pierna I hit my leg really hardse cayó de la bicicleta y se pegó un porrazo ( fam); she fell off her bike and gave herself a nasty knockpegársela a algn ( Esp fam); (ser infiel) to be unfaithful to sb, cheat on sb ( AmE colloq); (traicionar) to double-cross sb, do the dirty on sb ( colloq)2 ( recípr) (darse golpes) to hit each otherestos niños siempre se están pegando these kids are always hitting each other o fightingB1 ‹susto›¡qué susto me pegué cuando la vi! I got such a fright when I saw her2 ‹tiro›se pegó un tiro en la sien he shot himself in the head¡es para pegarse un tiro! it's enough to drive you crazy o mad!3 ( fam)(tomarse, darse): me voy a pegar una ducha I'm going to take o have a showertuvimos que pegarnos una corrida para no perder el tren we had to run to catch the trainanoche nos pegamos una comilona tremenda we had an amazing meal last night ( colloq)¡me voy a pegar unas vacaciones …! I'm going to give myself o have myself a good vacationme pegué el día entero estudiando I spent the whole day studyingme pegué cuatro días sin salir de casa I didn't leave the house for four days, I went (for) four days without leaving the house ( colloq)C1 (adherirse) to stickno consigo que este sobre se pegue I can't get this envelope to stickse me ha pegado el arroz the rice has stuckmi madre se pega al or del teléfono y no para de hablar once my mother gets yakking on the phone there's no stopping her ( colloq)se pegó al or del timbre she kept her finger on o she leaned on the doorbellse me pega y después no se qué hacer para deshacerme de él he latches on to me and then I can't get rid of him2«costumbre/enfermedad» (contagiarse) (+ me/te/le etc): en Inglaterra se le pegó la costumbre de tomar té in England she got into the habit of drinking tease le ha pegado el acento mexicano he's picked up a Mexican accentno te acerques, que se te va a pegar el catarro don't come too close or you'll catch my cold* * *
pegar ( conjugate pegar) verbo transitivo
1
le pegaron un tiro they shot her
pegarle un susto a algn to give sb a fright
2
( con cola) to glue, stick
3 (fam) ( contagiar) ‹ enfermedad› to give;
verbo intransitivo
1
(a un niño, como castigo) to smack sb;
la pelota pegó en el poste the ball hit the goalpost
[ artista] to be very popular
2
pegar CON algo to go with sth;
pegarse verbo pronominal
1a) ( golpearse):◊ me pegué con la mesa I knocked o hit myself on the table;
me pegué en la cabeza I banged o knocked my head
2 ‹ susto› to get;
3 ( contagiarse) [ enfermedad] to be infectious;
se te va a pegar mi catarro you'll catch my cold;
se le ha pegado el acento mexicano he's picked up a Mexican accent
pegar
I verbo transitivo
1 (adherir) to stick
(con pegamento) to glue
2 (coser) to sew on
3 (arrimar) lean against: es mejor que pegues la cuna a la pared, you'd better put the cradle against the wall
4 (un susto, una enfermedad) to give
5 (realizar una acción) pegó fuego a la casa, he set the house on fire
pegó saltos de alegría, he jumped for joy
6 (maltratar) to hit: no pegues al niño, don't hit the child
II verbo intransitivo
1 (combinar) to match: ese jersey no pega con esos pantalones, that sweater doesn't go with those trousers
(estar próximo a) to be next to: su casa está pegada al cine, his house is next to the cinema
2 (sol) to beat down
♦ Locuciones: no pegar ojo, not to sleep a wink
' pegar' also found in these entries:
Spanish:
cartel
- cascar
- frenazo
- hebra
- ojo
- respingo
- reventón
- sacudir
- zurrar
- acertar
- culo
- dar
- estirón
- golpear
- maltratar
- rebote
- salto
- sonar
English:
affix
- beat
- beat down
- believe in
- belt
- bond
- give
- glue
- gum
- hang
- hit
- paste
- punch
- put up
- scare
- sellotape
- sew on
- shoot
- slap
- slug
- smack
- stick
- stick together
- strike
- tape
- wallop
- alone
- attach
- crack
- even
- go
- jolt
- superglue
- wink
* * *♦ vt1. [adherir] to stick;[con pegamento] to glue; [póster, cartel] to fix, to put up; [botón] to sew on;pegó la suela al zapato he stuck the sole on the shoeno pegues la silla tanto a la pared don't put the chair so close up against the wall;3. [golpear] to hit;el balón me pegó en la cara the ball hit me in the face;pega a su mujer/a sus hijos he beats his wife/children4. [dar] [bofetada, paliza, patada] to give;pegó un golpe sobre la mesa he banged the table;pegar un golpe a alguien to hit sb;pegar un susto a alguien to give sb a fright;pegar un disgusto a alguien to upset sb;pegar un tiro a alguien to shoot sbpegar un grito to cry out, to let out a cry;no arreglas nada pegando gritos it's no use shouting;pegar un respingo to (give a) start;pegaban saltos de alegría they were jumping for joy;pegar un suspiro to (give a) sigh;pegar fuego a algo to set sth on fire, to set fire to sthle pegó el sarampión a su hermano she gave her brother measles7. [corresponder a, ir bien a] to suit;no le pega ese vestido that dress doesn't suit her;esta corbata pega con esa camisa this tie goes with that shirt;no le pega ese novio that boyfriend isn't right for her8. Informát to pastela pegamos con esa idea we were spot on with that idea♦ vi1. [adherir] to stick2. [golpear] to hit;la lluvia pegaba en la ventana the rain was driving against the windowpane;una bala pegó contra el techo a bullet hit the ceiling;la pelota pegó en el larguero the ball hit the crossbar3. [armonizar] to go together, to match;no pegan nada they don't go together o match at all;no pega mucho un bingo en este barrio a bingo hall doesn't really fit o looks rather out of place in this part of town;pegar con to go with;un color que pegue (bien) con el rojo a colour that goes (well) with red[viento, aire] to be strong; [vino, licor, droga] to be strong stuff, to pack a punch;el aire pega de costado there's a strong side wind;¡cómo pega el sol! it's absolutely scorching!el restaurante pega con a la estación the restaurant's right next to the stationeste grupo está pegando mucho últimamente this group is massive at the moment;una nueva generación de tenistas viene pegando fuerte a new generation of tennis players is beginning to come through* * *I v/t1 ( golpear) hit2 ( adherir) stick, gluepegar un grito shout, give a shout;no me pega la gana Méx I don’t feel like itII v/i1 ( golpear) hit2 ( adherir) stick4 ( armonizar) go (together)* * *pegar {52} vt1) : to glue, to stick, to paste2) : to attach, to sew on3) : to infect with, to giveme pegó el resfriado: he gave me his cold4) golpear: to hit, to deal, to strikeme pegaron un puntapié: they gave me a kick5) : to give (out with)pegó un grito: she let out a yellpegar vi1) : to adhere, to stick2)pegar en : to hit, to strike (against)3)pegar con : to match, to go with* * *pegar vb5. (armonizar) to go -
2 tiro
m.1 shot (disparo).le dieron un tiro en el brazo he was shot in the armlo mataron de un tiro he was shot deadpegar un tiro a alguien to shoot somebodypegarse un tiro to shoot oneselftiro de gracia coup de grâceeste cajón no se abre ni a tiros this drawer just refuses to openesta cuenta no me sale ni a tiros however hard I try I don't seem to be able to get this sum rightme salió el tiro por la culata it backfired on meno van por ahí los tiros you're a bit wide of the mark there2 shooting.tiro con arco archerytiro al plato clay-pigeon shooting3 bullet mark (huella, marca).4 range (alcance).a tiro de within range ofa tiro de piedra a stone's throw awayponerse/estar a tiro to come/be within range; (de arma) to come/be within one's reach (figurative) (de persona)si se me pone a tiro no dejaré escapar la ocasión if the chance comes up, I won't miss it5 draw.6 team.7 throw, toss, chuck, fling.8 turn, time.9 shooting contest, shoot, shooting.10 suction, draft, pull.11 Tyre.12 Tyrus.13 gunnery science.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: tirar.* * *1 (lanzamiento) throw2 (disparo, ruido) shot3 (galería de tiro) shooting gallery4 DEPORTE shooting5 (caballerías) team7 (de chimenea) draught (US draft); (de mina) shaft8 (de escaleras) flight9 (fútbol etc) shot\a tiro hecho with precision 2 figurado deliberatelya un tiro de piedra a stone's throw awaydar un tiro / pegar un tiro to shoot, fire a shotde tiros largos figurado all dressed uperrar el tiro to miss the mark, failir los tiros familiar to be going on■ acaba de llegar y no sabe por dónde van los tiros he's just arrived and he doesn't quite know what's going onle salió el tiro por la culata figurado it backfired on himliarse a tiros to start shootingni a tiros familiar not for love nor moneypegarse un tiro to shoot oneselftirar a gol to shoot at goalanimal de tiro draught animaltiro al blanco target shootingtiro al plato trapshooting, clay pigeon shootingtiro con arco archerytiro de gracia coup de grâcetiro de pichón pigeon shooting* * *noun m.- a tiro* * *SM Tyre* * *1) ( disparo) shotlo mató de un tiro/a tiros — she shot him dead
al tiro — (Chi fam) right away, straightaway (BrE)
andar echando tiros — (Méx fam)
a tiro — (Mil) within o in range
a tiro de piedra — (Esp fam)
la playa estaba a tiro de piedra — the beach was a stone's throw away
como un tiro — (Esp fam)
lo que dijo le sentó como un tiro — what he said really upset her
salir/pasar como un tiro — (Col, RPl, Ven) to shoot out/past
de a tiro — (Méx fam) absolutely
de tiros largos — (fam)
se puso de tiros largos — she got all dressed up (colloq)
errar el tiro — ( literal) to miss; ( equivocarse) to get it wrong
estar a tiro de hacer algo — (Col fam) to be about to do sth
me/le salió el tiro por la culata — (fam) my/his plan backfired on me/him
ni a tiros — (fam)
ser un tiro al aire — (AmL fam) to be scatterbrained (colloq)
2) (en fútbol, baloncesto) shot; ( deporte) shooting3) ( de pantalón) top block (frml)4) ( de chimenea) flue5)animal/caballo de tiro — draught animal/horse
* * *= flue, kick, shot, gunshot, throw.Ex. These concept areas include: (1) fuels; (2) chimneys and flues; (3) safety regulations; (4) heating systems; and (5) environmental considerations.Ex. If such a game is still tied after extra-time it is usually decided by kicks from the penalty mark, commonly called a penalty shootout.Ex. Tague stated that he heard shots fired from the grassy knoll.Ex. Ideally, this system will provide authorities with the precise details of gunshots, including the type of gun used and the number of shots fired.Ex. But once he went under the knife to fix his damaged shoulder, he realized there weren't many throws left in it.----* a tiro = within gunshot, within range.* a un tiro de piedra = just a shot away, within a stone's throw (away/from).* caballo de tiro = carthorse.* campo de tiro = gun range, shooting range.* de tiros largos = dressed (up) to the nines.* disparar un tiro = fire + shot.* en + Posesivo + línea de tiro = in + Posesivo + sights.* galería de tiro = gun range, shooting range.* salir el tiro por la culata = backfire, misfire.* tiro al plato = clay pigeon shooting.* tiro con arco = archery.* tiro pasado = passing shot.* tiros = gunfire.* * *1) ( disparo) shotlo mató de un tiro/a tiros — she shot him dead
al tiro — (Chi fam) right away, straightaway (BrE)
andar echando tiros — (Méx fam)
a tiro — (Mil) within o in range
a tiro de piedra — (Esp fam)
la playa estaba a tiro de piedra — the beach was a stone's throw away
como un tiro — (Esp fam)
lo que dijo le sentó como un tiro — what he said really upset her
salir/pasar como un tiro — (Col, RPl, Ven) to shoot out/past
de a tiro — (Méx fam) absolutely
de tiros largos — (fam)
se puso de tiros largos — she got all dressed up (colloq)
errar el tiro — ( literal) to miss; ( equivocarse) to get it wrong
estar a tiro de hacer algo — (Col fam) to be about to do sth
me/le salió el tiro por la culata — (fam) my/his plan backfired on me/him
ni a tiros — (fam)
ser un tiro al aire — (AmL fam) to be scatterbrained (colloq)
2) (en fútbol, baloncesto) shot; ( deporte) shooting3) ( de pantalón) top block (frml)4) ( de chimenea) flue5)animal/caballo de tiro — draught animal/horse
* * *= flue, kick, shot, gunshot, throw.Ex: These concept areas include: (1) fuels; (2) chimneys and flues; (3) safety regulations; (4) heating systems; and (5) environmental considerations.
Ex: If such a game is still tied after extra-time it is usually decided by kicks from the penalty mark, commonly called a penalty shootout.Ex: Tague stated that he heard shots fired from the grassy knoll.Ex: Ideally, this system will provide authorities with the precise details of gunshots, including the type of gun used and the number of shots fired.Ex: But once he went under the knife to fix his damaged shoulder, he realized there weren't many throws left in it.* a tiro = within gunshot, within range.* a un tiro de piedra = just a shot away, within a stone's throw (away/from).* caballo de tiro = carthorse.* campo de tiro = gun range, shooting range.* de tiros largos = dressed (up) to the nines.* disparar un tiro = fire + shot.* en + Posesivo + línea de tiro = in + Posesivo + sights.* galería de tiro = gun range, shooting range.* salir el tiro por la culata = backfire, misfire.* tiro al plato = clay pigeon shooting.* tiro con arco = archery.* tiro pasado = passing shot.* tiros = gunfire.* * *Tyre* * *
Del verbo tirar: ( conjugate tirar)
tiro es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
tiró es:
3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
Multiple Entries:
Tiro
tirar
tiro
tirar ( conjugate tirar) verbo transitivo
1
tirole algo a algn ( para que lo agarre) to throw sb sth;
( con agresividad) to throw sth at sb
◊ ¡qué manera de tiro el dinero! what a waste of money!
2
3
‹ cohete› to fire, launch;
‹ flecha› to shoot
4 (AmL) ( atrayendo hacia sí) to pull;
verbo intransitivo
1 ( atrayendo hacia sí) to pull;
tiro de algo to pull sth;
2
b) (Dep) to shoot;
tiro al arco (AmL) or (Esp) a puerta to shoot at goal
( en juegos de dados) to throw;
( en dardos) to throw;
( en bolos) to bowl
3
4◊ tirando ger (fam): gano poco pero vamos tirando I don't earn much but we're managing;
¿qué tal andas? — tirando how are things? — not too bad
5
ella tira más a la madre she takes after her mother more
tirarse verbo pronominal
1
tirose en paracaídas to parachute;
( en emergencia) to bale out;
tirose de cabeza to dive in, to jump in headfirst
2 (fam) ‹horas/días› to spend;
3 (fam) ( expulsar):◊ tirose un pedo to fart (sl)
tiro sustantivo masculino
1 ( disparo) shot;
lo mató de un tiro she shot him dead;
al tiro (Chi fam) right away, straightaway (BrE);
errar el tiro ( literal) to miss;
( equivocarse) to get it wrong
2 (en fútbol, baloncesto) shot;
( deporte) shooting;
( en fútbol) (AmL) shot at goal;
( lugar) shooting gallery;
tiro de esquina (AmL) corner (kick);
tiro libre ( en fútbol) free kick;
( en baloncesto) free shot o throw
3 ( de chimenea) flue;
4◊ animal/caballo de tiro draught animal/horse
Tiro f Hist Tyre
tirar
I verbo transitivo
1 (arrojar, echar) to throw: lo tiró al agua, he threw it into the water
no tires la cáscara al suelo, don't throw o drop the peel on the floor
(enérgicamente) to fling, hurl: lo tiró al fuego, she threw it on the fire
2 (deshacerse de) to throw out o away
tiré mis zapatos viejos, I threw my old shoes away
3 (malgastar) tiraste el dinero con esa joya falsa, you've wasted your money on that fake jewel
(despilfarrar) to squander
4 (hacer caer) to knock over: tiré el vaso, I knocked the glass over
5 (derribar a alguien) to knock o push over
tirar abajo (una pared, una puerta) to knock down
(demoler) to pull down
6 (una bomba) to drop
(un tiro, un cohete) to fire
7 (una foto) to take
8 Impr to print
II verbo intransitivo
1 (hacer fuerza hacia sí) to pull: no le tires del pelo, don't pull his hair
¡tira de la cuerda!, tug on the rope!
2 (disparar) to shoot
Dep to shoot
(dados, dardos) to throw
3 fam (gustar) le tira mucho el baloncesto, he's very keen on basketball
4 (tender) tira a azul, it's bluish
(parecerse) tira a su madre, she takes after her mother
5 fam (arreglárselas) ir tirando, to get by, manage
6 (ir) tira a la derecha, turn right
' Tiro' also found in these entries:
Spanish:
balazo
- cabeza
- chimenea
- desviar
- errar
- espantar
- golpe
- pájaro
- panzada
- pegarse
- polígono
- terrera
- terrero
- tirar
- tirarse
- acertar
- añicos
- caballo
- cachivache
- campo
- certero
- descargar
- disparar
- encima
- fallar
- falta
- matar
- parar
- patada
- pegar
- piedra
- práctica
- sacar
- tiro
English:
aim
- archery
- backfire
- bird
- boomerang
- carthorse
- cool down
- cool off
- ditch
- draught
- free kick
- gunshot
- hog
- into
- knock off
- miss
- need
- out
- plonk
- potshot
- putt
- putting
- range
- rifle range
- riflery
- shoot
- shoot back
- shoot down
- shooting-match
- shooting-range
- shot
- slam
- slam down
- spitting distance
- target practice
- throw
- throw away
- wide
- cart
- corner
- drop
- flick
- flue
- free
- knock
- pot
- pour
- shaft
- target
- team
* * *tiro nm1. [disparo] [con arma] shot;le dieron un tiro en el brazo he was shot in the arm;se oyó un tiro a shot rang out, there was a shot;lo mataron de un tiro he was shot dead;pegar un tiro a alguien to shoot sb;pegarse un tiro to shoot oneself;se liaron a tiros they started shooting at each other;RPcomo (un) tiro [partir, salir] like a shot;ir como (un) tiro to tear along, US to barrel along;Famni a tiros: este cajón no se abre ni a tiros this drawer just refuses to open;esta cuenta no me sale ni a tiros however hard I try I don't seem to be able to get this sum right;Fama tiro hecho: fui a esa tienda a tiro hecho I went to that shop on purpose;no van por ahí los tiros you're a bit wide of the mark there;saber por dónde van los tiros to know what's really going on;me salió el tiro por la culata it backfired on me;Famsentar como un tiro a alguien [comentario] to go down badly with sb;[comida] to disagree with sb; [ropa, indumentaria] to look awful on sb;su reacción me sentó como un tiro her reaction really upset metiro de gracia coup de grâce2. [disparo] [con balón] shot;hubo varios tiros a gol there were several shots at goal;Famechar unos tiros [en baloncesto] to play hoopsAm tiro al arco [en fútbol] shot at goal;tiro de dos (puntos) [en baloncesto] two-point basket;tiro de campo [en baloncesto] field goal;Am tiro de esquina corner;tiro libre [en fútbol] free kick;[en baloncesto] free throw;tiro libre directo [en fútbol] direct free kick;tiro libre indirecto [en fútbol] indirect free kick;tiro a la media vuelta [en baloncesto] turn-around jump shot;tiro en suspensión [en baloncesto] jump shot;tiro de tres (puntos) [en baloncesto] three-pointer3. [actividad] shooting;hacer prácticas de tiro to practise one's shootingtiro con arco archery;tiro al blanco [deporte] target shooting;[lugar] shooting range;tiro al plato clay pigeon shooting4. [huella, marca] bullet mark;[herida] gunshot wound;tiene un tiro en la pierna he has a gunshot wound in his leg5. [alcance] range;a tiro de within range of;a tiro de piedra (de) a stone's throw away (from);ponerse/estar a tiro [de arma] to come/be within range;[de persona] to come/be within one's reach;si se me pone a tiro no dejaré escapar la ocasión if the chance comes up, I won't miss it6. [de chimenea, horno] [conducto] flue;[corriente] draught;tener buen tiro to draw well7. [de pantalón] = distance between crotch and waist;este pantalón me queda corto/largo de tiro these Br trousers o US pants are a bit tight/baggy at the crotch;8. [de caballos] teamme respondió al tiro she answered me in a flash* * *mtiro al aire shot in the air;a tiro (with)in range;ni a tiros fam for love nor money;le salió el tiro por la culata fam it backfired on him;le sentó como un tiro fam he needed it like a hole in the head fam ;la noticia me cayó como un tiro the news really shocked me;saber por dónde van los tiros fig know what’s going on;estar a un tiro de piedra be a stone’s throw away2:de tiros largos fam dressed up* * *tiro nm1) balazo, disparo: shot, gunshot2) : shot, kick (in sports)3) : flue4) : team (of horses, etc.)5)a tiro : within range6)al tiro : right away7)tiro de gracia : coup de grace, death blow* * *tiro n1. (disparo) shot2. (herida) bullet wound3. (deporte) shooting¡ni a tiros! no way!Si la comida te sienta como un tiro se dice en inglés it doesn't agree with you. Si es algo que te hace una persona se dice you are really upset -
3 pegar
pe'ɡ̱arv1) kleben, verkleben, ankleben, haften2) ( maltratar) schlagenél me ha pegado. — Er hat mich geschlagen.
3) ( contagiar una enfermedad) anstecken¡Ya te pegaron la gripe! — Jetzt haben sie dich schon mit der Grippe angesteckt!
4) (comunicar costumbres, ideas) Ideen vermitteln, Bräuche weitergeben5)6) ( hacer efecto en el ánimo) haften bleiben, beeindrucken, prägen7) ( encender) anzünden8)9) ( ser apropiado) passen zu, angebracht sein10) ( rimar) sich reimenverbo transitivo1. [agredir] schlagen2. [sellos] aufkleben[hojas en libro] einkleben[cartel] ankleben3. [bofetada, paliza, etc] verpassen4. [enfermedad] anstecken5. [arrimar] nahe rücken————————verbo intransitivo1. [agredir, golpear] schlagen2. [armonizar] zusammenpassen3. [sol] brennen————————pegarse verbo pronominal1. [unirse] zusammenkleben2. [agredirse] sich schlagen3. [adherirse] ankleben4. [propinarse] sich verpassen5. [enfermedad, acento] ansteckend sein[melodía] ins Ohr gehen6. (despectivo) [suj: persona] sich an js Fersen hängen7. (locución)pegarpegar [pe'γar] <g ⇒ gu>num1num (aglutinar) kleben; (madera) leimen; pegar un sello eine Briefmarke aufkleben; no he pegado ni ojo en toda la noche ich habe die ganze Nacht kein Auge zugetannum2num (con hilo/grapa) heftennum4num (contagiar) ansteckennum5num (fuego) legennum7num (un grito) loslassen; (una patada/bofetada) verpassen; (un tiro) abfeuern; pegar un salto aufspringen; pegar un susto a alguien jdm einen Schrecken einjagennum1num (hacer juego) (gut) zusammenpassen; te pegan bien los zapatos con el bolso deine Schuhe passen sehr gut zur Tasche; esto no pega ni con cola das passt überhaupt nicht zusammennum4num (argot: currar) malochennum5num (loc): ¡cómo pega el sol hoy! heute ist es ganz schön heiß in der Sonne!■ pegarsenum1num (con algo) sich stoßen [con an+dativo]; (con alguien) sich schlagen [con mit+dativo]; pegarse un tortazo en el coche (familiar) einen Autounfall bauennum2num (quemarse) anbrennennum5num (acompañar siempre) sich hängen [a an+acusativo]; pegarse a alguien (perseguir) sich an jemandes Fersen heften; siempre anda pegado a mí er hängt an mir wie eine Klettenum7num (familiar: loc) pegársela a alguien (burlarse) jemanden auf den Arm nehmen; pegársela al marido/a la mujer fremdgehen; pegarse un tiro sich erschießen; pegarse un tiro en la cabeza sich dativo eine Kugel durch den Kopf jagen -
4 tiro
Del verbo tirar: ( conjugate tirar) \ \
tiro es: \ \1ª persona singular (yo) presente indicativo
tiró es: \ \3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativoMultiple Entries: Tiro tirar tiro
tirar ( conjugate tirar) verbo transitivo 1 tirole algo a algn ( para que lo agarre) to throw sb sth; ( con agresividad) to throw sth at sb◊ ¡qué manera de tiro el dinero! what a waste of money!2 3 ‹ cohete› to fire, launch; ‹ flecha› to shoot 4 (AmL) ( atrayendo hacia sí) to pull; verbo intransitivo 1 ( atrayendo hacia sí) to pull; tiro de algo to pull sth; 2b) (Dep) to shoot;tiro al arco (AmL) or (Esp) a puerta to shoot at goal ( en juegos de dados) to throw; ( en dardos) to throw; ( en bolos) to bowl 3 4◊ tirando ger (fam): gano poco pero vamos tirando I don't earn much but we're managing;¿qué tal andas? — tirando how are things? — not too bad 5 ella tira más a la madre she takes after her mother more tirarse verbo pronominal 1 tirose en paracaídas to parachute; ( en emergencia) to bale out; tirose de cabeza to dive in, to jump in headfirst 2 (fam) ‹horas/días› to spend; 3 (fam) ( expulsar):◊ tirose un pedo to fart (sl)
tiro sustantivo masculino 1 ( disparo) shot; lo mató de un tiro she shot him dead; al tiro (Chi fam) right away, straightaway (BrE); errar el tiro ( literal) to miss; ( equivocarse) to get it wrong 2 (en fútbol, baloncesto) shot; ( deporte) shooting; ( en fútbol) (AmL) shot at goal; ( lugar) shooting gallery; tiro de esquina (AmL) corner (kick); tiro libre ( en fútbol) free kick; ( en baloncesto) free shot o throw 3 ( de chimenea) flue; 4◊ animal/caballo de tiro draught animal/horse
Tiro f Hist Tyre
tirar
I verbo transitivo
1 (arrojar, echar) to throw: lo tiró al agua, he threw it into the water
no tires la cáscara al suelo, don't throw o drop the peel on the floor (enérgicamente) to fling, hurl: lo tiró al fuego, she threw it on the fire
2 (deshacerse de) to throw out o away
tiré mis zapatos viejos, I threw my old shoes away
3 (malgastar) tiraste el dinero con esa joya falsa, you've wasted your money on that fake jewel (despilfarrar) to squander
4 (hacer caer) to knock over: tiré el vaso, I knocked the glass over
5 (derribar a alguien) to knock o push over
tirar abajo (una pared, una puerta) to knock down (demoler) to pull down
6 (una bomba) to drop (un tiro, un cohete) to fire
7 (una foto) to take
8 Impr to print
II verbo intransitivo
1 (hacer fuerza hacia sí) to pull: no le tires del pelo, don't pull his hair
¡tira de la cuerda!, tug on the rope!
2 (disparar) to shoot Dep to shoot (dados, dardos) to throw
3 fam (gustar) le tira mucho el baloncesto, he's very keen on basketball
4 (tender) tira a azul, it's bluish (parecerse) tira a su madre, she takes after her mother
5 fam (arreglárselas) ir tirando, to get by, manage
6 (ir) tira a la derecha, turn right ' Tiro' also found in these entries: Spanish: balazo - cabeza - chimenea - desviar - errar - espantar - golpe - pájaro - panzada - pegarse - polígono - terrera - terrero - tirar - tirarse - acertar - añicos - caballo - cachivache - campo - certero - descargar - disparar - encima - fallar - falta - matar - parar - patada - pegar - piedra - práctica - sacar - tiro English: aim - archery - backfire - bird - boomerang - carthorse - cool down - cool off - ditch - draught - free kick - gunshot - hog - into - knock off - miss - need - out - plonk - potshot - putt - putting - range - rifle range - riflery - shoot - shoot back - shoot down - shooting-match - shooting-range - shot - slam - slam down - spitting distance - target practice - throw - throw away - wide - cart - corner - drop - flick - flue - free - knock - pot - pour - shaft - target - team['taɪǝrǝʊ]N = tyro -
5 Pelz
pɛltsm1) ( Fell) piel f2) ( Pelzmantel) abrigo de piel m3) ( Haut) pellejo mPelz [pεlts]<-es, -e> piel Feminin -
6 shoot
ʃu:t
1. past tense, past participle - shot; verb1) ((often with at) to send or fire (bullets, arrows etc) from a gun, bow etc: The enemy were shooting at us; He shot an arrow through the air.) disparar, lanzar2) (to hit or kill with a bullet, arrow etc: He went out to shoot pigeons; He was sentenced to be shot at dawn.) fusilar, matar de un tiro3) (to direct swiftly and suddenly: She shot them an angry glance.) lanzar4) (to move swiftly: He shot out of the room; The pain shot up his leg; The force of the explosion shot him across the room.) salir disparado5) (to take (usually moving) photographs (for a film): That film was shot in Spain; We will start shooting next week.) rodar, filmar6) (to kick or hit at a goal in order to try to score.) tirar, disparar, chutar7) (to kill (game birds etc) for sport.) cazar
2. noun(a new growth on a plant: The deer were eating the young shoots on the trees.) brote, retoño- shoot down
- shoot rapids
- shoot up
shoot1 n broteshoot2 vb1. pegar un tiro / disparardon't shoot! ¡no dispares!2. chutar / disparar / tirar3. ir disparado / ir volandowhen the cat saw the dog, it shot up a tree cuando el gato vio al perro, subió al árbol volandotr[ʃʊːt]1 (person, animal) pegar un tiro a, pegar un balazo a; (hit, wound) herir (de bala); (kill) matar de un tiro, matar a tiros; (by firing squad) fusilar; (hunt) cazar3 (film) rodar, filmar; (photograph) fotografiar, sacar una foto de5 (bolt) echar, correr1 (fire weapon) disparar (at, a/sobre); (hunt with gun) cazar■ don't shoot! ¡no disparen!■ we're being shot at! ¡nos están disparando!2 SMALLSPORT/SMALL (aim at goal) tirar, disparar, chutar3 (move quickly) pasar volando, salir disparado,-a■ the record shot to the top of the charts el disco subió directamente al número uno de la lista de éxitos4 SMALLCINEMA/SMALL rodar, filmar5 SMALLBOTANY/SMALL brotar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto shoot for the moon pedir la lunato shoot it out (with somebody) resolverlo a tiros (con alguien), emprenderla a tiros (con alguien)to shoot pool jugar al billarto shoot one's mouth off irse de la lenguato shoot on sight disparar en el actoto shoot one's bolt echar el restoto shoot oneself pegarse un tiroto shoot oneself in the foot salirle a alguien el tiro por la culatato shoot to kill disparar a matar1) : disparar, tirarto shoot a bullet: tirar una bala2) : pegarle un tiro a, darle un balazo ahe shot her: le pegó un tirothey shot and killed him: lo mataron a balazos3) throw: lanzar (una pelota, etc.), echar (una mirada)4) photograph: fotografiar5) film: filmarshoot vi1) : disparar (con un arma de fuego)2) dart: ir rápidamenteit shot past: pasó como una balashoot n: brote m, retoño m, vástago mn.• brota s.f.• brote s.m.• pimpollo s.m.• plantón s.m.• renuevo s.m.• retoño s.m.• serpollo s.m.• tallo s.m.• tiro s.m.• vástago s.m. (Film)v.(§ p.,p.p.: shot) = rodar v.v.(§ p.,p.p.: shot) = balear v.• descargar v.• disparar v.• fusilar v.• herir con arma de fuego v.• tirar v.
I ʃuːt1) ( Bot) (bud, young leaf) brote m, retoño m, renuevo m; (from seed, potato) brote m2) ( shooting expedition) cacería f3) ( Cin) rodaje m, filmación f
II
1.
(past & past p shot) transitive verb1)a) \<\<person/animal\>\> pegarle* un tiro or un balazo athey shot him dead they shot him to death (AmE) lo mataron a tiros/de un tiro; to shoot oneself pegarse* un tiro; you'll get me shot! (colloq) me van a matar por tu culpa! (fam); to shoot the breeze o bull — (AmE) darle* a la lengua or a la sinhueso (fam)
b) ( hunt) \<\<duck/rabbit/deer\>\> cazar*2)a) ( fire) \<\<bullet\>\> disparar, tirar; \<\<arrow/missile\>\> lanzar*, arrojar; \<\<glance\>\> lanzar*b) (eject, propel) lanzar*, despedir*3) ( pass swiftly)to shoot the lights — (BrE colloq) saltarse la luz roja or (Méx tb) pasarse los altos
4)a) ( Sport) \<\<ball/puck\>\> lanzar*; \<\<goal\>\> marcar*, anotar(se) (AmL)b) ( play) (AmE) jugar* ato shoot craps/billiards — jugar* a los dados/al billar
5) ( Cin) rodar*, filmar6) ( inject) (sl) \<\<heroin/cocaine\>\> chutarse (arg), picarse* (arg)
2.
vi1)a) ( fire weapon) dispararto shoot to kill — disparar or tirar a matar
to shoot AT somebody/something — dispararle a alguien/a algo
b) ( hunt) cazar*to go shooting — ir* de caza
c) ( proceed) (colloq)can I ask you something? - sure, shoot! — ¿te puedo preguntar algo? - claro dispara! or (AmL) pregunta nomás!
2) ( move swiftly)she shoot past — pasó como una bala or como un bólido (fam)
3) ( Sport) tirar, disparar, chutar, chutear (CS)to shoot at goal — tirar al arco or (Esp) a puerta
•Phrasal Verbs:- shoot up
III
interjection (AmE colloq) miércoles! (fam & euf), mecachis! (fam & euf)[ʃuːt] (vb: pt, pp shot)1. N1) (Bot) brote m, retoño m2) (Cine) rodaje m ; (Phot) sesión f fotográfica3) (=shooting party) cacería f, partida f de caza; (=preserve) coto m de caza, vedado m de caza; (=competition) concurso m de tiro al blanco, certamen m de tiro al blanco2. VT1) (=wound) pegar un tiro a; (=kill) matar de un tiro; (more brutally) matar a tiros; (=execute) fusilar; (=hunt) cazaryou'll get me shot! * — ¡me van a asesinar or matar por tu culpa! *
•
he was shot as a spy — lo fusilaron por espía•
we often go shooting rabbits at the weekend — solemos ir a cazar conejos los fines de semana•
he was shot in the leg — una bala le hirió en la pierna•
he had been shot through the heart — la bala le había atravesado el corazón- shoot o.s. in the foot2) (=launch) [+ bullet, gun, arrow] disparar; [+ missile] lanzar3) (=propel) [+ object] lanzar (at hacia)•
the volcano shot lava high into the air — el volcán despidió or arrojó lava por los aires4) (fig) [+ glance, look] lanzar; [+ smile] dedicar; [+ ray of light] arrojar, lanzar•
she shot me a sideways glance — me lanzó una mirada de reojo, me miró de reojo•
he began shooting questions at her — empezó a acribillarla a preguntas- shoot the breeze or bull- shoot a line- shoot one's mouth offbolt 1., 1)5) (Cine) rodar, filmar; (Phot) [+ subject of picture] tomar, sacar6) (=speed through)•
to shoot the lights — (Aut) * saltarse un semáforo en rojo7) (=close) [+ bolt] correr8) (=play)9) * (=inject) [+ drugs] inyectarse, chutarse *, pincharse *3. VI1) (with gun) disparar, tirar; (=hunt) cazar•
to shoot at sth/sb — disparar a algo/algn•
to go shooting — ir de caza•
to shoot to kill — disparar a matar, tirar a matarshoot-to-kill policy — programa m de tirar a matar
2) (in ball games) (gen) tirar; (Ftbl) disparar, chutar•
to shoot at goal — tirar a gol, chutar•
to shoot wide — fallar el tiro, errar el tiro3) (=move rapidly)•
she shot ahead to take first place — se adelantó rápidamente para ponerse en primer puesto•
flames shot 100ft into the air — las llamas saltaron por los aires a 100 pies de alturathe car shot past or by us — el coche pasó como un rayo or una bala
•
to shoot to fame/stardom — lanzarse a la fama/al estrellato•
the pain went shooting up his arm — un dolor punzante le subía por el brazo4) (Bot) (=produce buds) brotar; (=germinate) germinar5) (Cine) rodar, filmar; (Phot) sacar la foto, disparar6) (US)* (in conversation)shoot! — ¡adelante!, ¡dispara!
4.EXCL* euphoh shoot! — ¡caracoles! *, ¡mecachis! (Sp) *
- shoot up* * *
I [ʃuːt]1) ( Bot) (bud, young leaf) brote m, retoño m, renuevo m; (from seed, potato) brote m2) ( shooting expedition) cacería f3) ( Cin) rodaje m, filmación f
II
1.
(past & past p shot) transitive verb1)a) \<\<person/animal\>\> pegarle* un tiro or un balazo athey shot him dead they shot him to death (AmE) lo mataron a tiros/de un tiro; to shoot oneself pegarse* un tiro; you'll get me shot! (colloq) me van a matar por tu culpa! (fam); to shoot the breeze o bull — (AmE) darle* a la lengua or a la sinhueso (fam)
b) ( hunt) \<\<duck/rabbit/deer\>\> cazar*2)a) ( fire) \<\<bullet\>\> disparar, tirar; \<\<arrow/missile\>\> lanzar*, arrojar; \<\<glance\>\> lanzar*b) (eject, propel) lanzar*, despedir*3) ( pass swiftly)to shoot the lights — (BrE colloq) saltarse la luz roja or (Méx tb) pasarse los altos
4)a) ( Sport) \<\<ball/puck\>\> lanzar*; \<\<goal\>\> marcar*, anotar(se) (AmL)b) ( play) (AmE) jugar* ato shoot craps/billiards — jugar* a los dados/al billar
5) ( Cin) rodar*, filmar6) ( inject) (sl) \<\<heroin/cocaine\>\> chutarse (arg), picarse* (arg)
2.
vi1)a) ( fire weapon) dispararto shoot to kill — disparar or tirar a matar
to shoot AT somebody/something — dispararle a alguien/a algo
b) ( hunt) cazar*to go shooting — ir* de caza
c) ( proceed) (colloq)can I ask you something? - sure, shoot! — ¿te puedo preguntar algo? - claro dispara! or (AmL) pregunta nomás!
2) ( move swiftly)she shoot past — pasó como una bala or como un bólido (fam)
3) ( Sport) tirar, disparar, chutar, chutear (CS)to shoot at goal — tirar al arco or (Esp) a puerta
•Phrasal Verbs:- shoot up
III
interjection (AmE colloq) miércoles! (fam & euf), mecachis! (fam & euf) -
7 shot
ʃotpast tense, past participle; = shootshot1 n disparo / tirohis second shot hit the target el segundo tiro dio en la diana shot puede traducirse de diferentes maneras según el deporte del que se está hablando. En tenis o golf es un golpe, en fútbol es un disparo o chutgood shot! ¡buen golpe!shot2 vbtr[ʃɒt]1 (act, sound) tiro, disparo, balazo2 (projectile) bala, proyectil nombre masculino; (pellets) perdigones nombre masculino plural; (large iron ball) peso3 (person) tirador,-ra4 SMALLSPORT/SMALL (in football) tiro (a gol), chut nombre masculino, chute nombre masculino; (in tennis, golf, cricket, etc) golpe nombre masculino; (in basketball) tiro5 (attempt, try) tentativa, intento■ why don't you have a shot at it? ¿por qué no lo intentas?7 (drink) trago, chupito\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLa cheap shot un golpe bajoa long shot una posibilidad remotaa shot in the arm un estímulo, una inyeccióna shot in the dark un intento a ciegas, un palo de ciegolike a shot (without hesitation) sin pensárselo dos veces, sin dudar, sin vacilar un solo momentonot by a long shot ni mucho menosto be off like a shot salir disparado,-a, salir como una balato call the shots mandarshot put SMALLSPORT/SMALL lanzamiento de peso————————tr[ʃɒt]past & past participle1→ link=shoot shoot{1 (textiles) tornasolado,-a2 familiar (exhausted) deshecho,-a\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto get shot of something/somebody quitarse algo/a alguien de encima, deshacerse de algo/alguienshot ['ʃɑt] n1) : disparo m, tiro mto fire a shot: disparar2) pellets: perdigones mpl3) : tiro m (en deportes)4) attempt: intento m, tentativa fto have a shot at: hacer un intento por5) range: alcance ma long shot: una posibilidad remota6) photograph: foto f7) injection: inyección f8) : trago m (de licor)adj.• tiro, -a adj.• tornasolado, -a adj.n.• balazo s.m.• balín s.m.• disparo s.m.• inyección s.f.• jeringazo s.m.• jugada s.f.• lanzado s.m.• munición s.f.• tentativa s.f.• tirador s.m.• tiro s.m.pret., p.p.(Preterito definido y participio pasivo de "to shoot")
I ʃɑːt, ʃɒt
II
1) ca) (from gun, rifle) disparo m, tiro m, balazo m; ( from cannon) cañonazo ma shot in the dark — un palo de ciego
like a shot: if they offered it to me, I'd take it like a shot si me lo ofrecieran, no dudaría un minuto en aceptarlo (fam); she was off like a shot salió disparada or (fam) como un bólido; parting shot palabras fpl de despedida; to call the shots — mandar
b) ( marksman)a good/poor shot — un buen/mal tirador
2) (colloq)a) c (attempt, try)it costs $50 a shot — son 50 dólares por vez
shot AT something/-ING: I'd like another shot at it me gustaría volver a intentarlo or volver a hacer la tentativa; have a shot at it ¿por qué no lo intentas?, haz la prueba; she had another shot at convincing them nuevamente trató de convencerlos; he gave it his best shot — lo hizo lo mejor que pudo
b) ( chance) (no pl)a long shot: it's a very long shot, but it might just work es una posibilidad muy remota pero quizás resulte; not by a long shot — ni por asomo, ni mucho menos
3) ca) ( Phot) foto fb) ( Cin) toma flocation shots — exteriores mpl
4) u ( pellets)(lead) shot — perdigones mpl
5) c ( used in shotput) bala f, peso m (Esp)to put the shot — lanzar* la bala or (Esp) el peso
6) c ( in soccer) disparo m, tiro m, chut m, chute m; ( in basketball) tiro m, tirada f; (in golf, tennis) tiro m7) ca) ( injection) inyección fa shot in the arm — una ayuda, un estímulo
b) ( of drink) poquito m
III
1)a) ( variegated)b) (pervaded, permeated)to be shot through with something — tener* un dejo or un matiz de algo
2) ( worn-out) (esp AmE colloq) deshecho, hecho polvo (fam)3) ( rid) (BrE colloq)[ʃɒt]to get shot of something/somebody — sacarse* or quitarse algo/a alguien de encima, deshacerse* de algo/alguien
1.PTPP of shoot2. Ntwo shots rang out — se oyeron dos tiros or disparos
•
a shot across the bows — (lit, fig) un cañonazo de advertencia•
there was an exchange of shots — hubo un tiroteo•
to fire a shot at sth/sb — disparar a algo/disparar a or sobre algn•
he was off like a shot — salió disparado or como un rayoI'd do it like a shot if I had the chance — no dudaría en hacerlo si se me presentara la oportunidad
long I, 4., parting 1.•
to take a shot at sth/sb — (lit) pegar un tiro a algo/algn; (fig) atacar algo/a algn•
to put the shot — lanzar el peso3) (=person) tirador(a) m / fbig 3., hotshot•
he's a bad/ good shot — es un mal/buen tirador4) (Ftbl) tiro m ; (Golf, Tennis) golpe m ; (Snooker) golpe m, jugada f ; (=throw) tirada f, echada fgood shot! — ¡buen tiro!
- call the shots5) (=attempt) tentativa f, intento m•
just give it your best shot — limítate a hacerlo lo mejor que puedas•
to have a shot at sth — intentar algoI don't think there's much chance of persuading her but I'll have a shot at it — no creo que haya muchas posibilidades de convencerla pero probaré or lo intentaré
do you want another shot at it? — ¿quieres volver a intentarlo?, ¿quieres volver a probar?
6) (=turn to play)7) (=injection) inyección f ; (=dose) dosis f inv ; [of alcohol] trago m ; [of drug] * pico * m, chute * m8) (Phot) foto f ; (Cine) toma f, plano m3. ADJ1) (=suffused)•
his story is shot through with inconsistencies — su narración está plagada de incongruencias2) * (=rid)- get shot of sth/sb3) * (=exhausted) [person, nerves] deshecho, hecho polvo *•
what little confidence he had is shot to pieces — la poca seguridad que tenía en sí mismo se ha ido al traste4.CPDshot glass N — copa f de chupito
shot put N — (Sport) lanzamiento m de pesos
shot putter N — lanzador(a) m / f de pesos
* * *
I [ʃɑːt, ʃɒt]
II
1) ca) (from gun, rifle) disparo m, tiro m, balazo m; ( from cannon) cañonazo ma shot in the dark — un palo de ciego
like a shot: if they offered it to me, I'd take it like a shot si me lo ofrecieran, no dudaría un minuto en aceptarlo (fam); she was off like a shot salió disparada or (fam) como un bólido; parting shot palabras fpl de despedida; to call the shots — mandar
b) ( marksman)a good/poor shot — un buen/mal tirador
2) (colloq)a) c (attempt, try)it costs $50 a shot — son 50 dólares por vez
shot AT something/-ING: I'd like another shot at it me gustaría volver a intentarlo or volver a hacer la tentativa; have a shot at it ¿por qué no lo intentas?, haz la prueba; she had another shot at convincing them nuevamente trató de convencerlos; he gave it his best shot — lo hizo lo mejor que pudo
b) ( chance) (no pl)a long shot: it's a very long shot, but it might just work es una posibilidad muy remota pero quizás resulte; not by a long shot — ni por asomo, ni mucho menos
3) ca) ( Phot) foto fb) ( Cin) toma flocation shots — exteriores mpl
4) u ( pellets)(lead) shot — perdigones mpl
5) c ( used in shotput) bala f, peso m (Esp)to put the shot — lanzar* la bala or (Esp) el peso
6) c ( in soccer) disparo m, tiro m, chut m, chute m; ( in basketball) tiro m, tirada f; (in golf, tennis) tiro m7) ca) ( injection) inyección fa shot in the arm — una ayuda, un estímulo
b) ( of drink) poquito m
III
1)a) ( variegated)b) (pervaded, permeated)to be shot through with something — tener* un dejo or un matiz de algo
2) ( worn-out) (esp AmE colloq) deshecho, hecho polvo (fam)3) ( rid) (BrE colloq)to get shot of something/somebody — sacarse* or quitarse algo/a alguien de encima, deshacerse* de algo/alguien
-
8 jump
1. verb1) (to (cause to) go quickly off the ground with a springing movement: He jumped off the wall / across the puddle / over the fallen tree / into the swimming-pool; Don't jump the horse over that fence!) saltar2) (to rise; to move quickly (upwards): She jumped to her feet; He jumped into the car.) saltar3) (to make a startled movement: The noise made me jump.) saltar; sobresaltar(se)4) (to pass over (a gap etc) by bounding: He jumped the stream easily.) saltar
2. noun1) (an act of jumping: She crossed the stream in one jump.) salto2) (an obstacle to be jumped over: Her horse fell at the third jump.) valla, obstáculo3) (a jumping competition: the high jump.) salto4) (a startled movement: She gave a jump when the door suddenly banged shut.) salto, brinco5) (a sudden rise, eg in prices: There has been a jump in the price of potatoes.) salto, aumento•- jumpy- jump at
- jump for joy
- jump on
- jump the gun
- jump the queue
- jump to conclusions / jump to the conclusion that
- jump to it
jump vb1. saltar2. sobresaltarsetr[ʤʌmp]1 salto2 (in prices etc) salto, aumento importante, disparo3 (fence) valla, obstáculo1 saltar2 (rise sharply) dar un salto■ inflation jumped 2% last month la inflación dio un salto de un 2% el mes pasado1 saltar■ he tried to jump the wall, but it was too high intentó saltar el muro, pero era demasiado alto\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto give somebody a jump pegar un susto a alguiento jump down somebody's throat saltar a alguien, echársele encima a alguiento jump for joy saltar de alegríato jump out of one's skin pegarse un susto de muerteto jump rope SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL saltar a la combato jump the gun precipitarse, adelantarseto jump the lights saltarse el semáforo en rojoto jump the queue colarseto jump the rails descarrilarto jump to conclusions llegar a conclusiones precipitadasto keep one jump ahead of somebody ir un paso por delante de alguiento make somebody jump dar un susto a alguienjump leads cables nombre masculino plural de emergenciajump seat asiento plegablejump suit monojump ['ʤʌmp] vi1) leap: saltar, brincar2) start: levantarse de un salto, sobresaltarse3) move, shift: moverse, pasarto jump from job to job: pasar de un empleo a otro4) increase, rise: dar un salto, aumentarse de golpe, subir bruscamente5) bustle: animarse, ajetrearse6)to jump to conclusions : sacar conclusiones precipitadasjump vt1) : saltarto jump a fence: saltar una valla2) skip: saltarse3) attack: atacar, asaltar4)to jump the gun : precipitarsejump n1) leap: salto m2) start: sobresalto m, respingo m3) increase: subida f brusca, aumento m4) advantage: ventaja fwe got the jump on them: les llevamos la ventajan.• brinco s.m.• lanzamiento s.m.• salto s.m.v.• brincar v.• cabriolear v.• lanzarse v.• saltar v.
I
1. dʒʌmp1)a) ( leap) saltarb) ( move quickly)jump in, I'll give you a lift — súbete que te llevo
to jump AT something: they'll jump at the chance no van a dejar pasar la oportunidad; to jump on somebody/something abalanzarse* sobre alguien/algo; to jump to one's feet ponerse* de pie or (AmL tb) pararse de un salto; to jump to attention ( Mil) cuadrarse, ponerse* firme; jump to it! — hazlo inmediatamente!
2)a) (change, skip) saltar, pasarb) (increase, advance suddenly) subir de un golpe3)a) ( jerk) saltarb) ( in alarm) sobresaltarse
2.
vt1) ( leap over) \<\<hurdle\>\> saltar, brincar* (Méx); \<\<counter/piece\>\> ( Games) comerseto jump rope — (AmE) saltar a la cuerda or (Esp tb) a la comba or (Chi) al cordel, brincar* la reata (Méx)
2)a) ( spring out of) \<\<railsacks\>\> salirse* deb) ( disregard) saltarseto jump the lights — pasar el semáforo en rojo, pasarse el alto (Méx)
to jump the line o (BrE) queue — colarse*
3) ( run away from) (colloq)to jump bail — huir* estando en libertad bajo fianza
4) (ambush, attack) (colloq) asaltar, atacar*5) ( catch) (AmE colloq) \<\<bus/plane\>\> agarrar (fam) or (esp Esp) coger*; ( without paying fare)
II
1)a) ( leap) salto mgo (and) take a running jump! — (colloq) vete a freír espárragos! (fam)
to be/stay one jump ahead: this way, you'll be one jump ahead of the competition de esta manera le llevarás la delantera a la competencia; she tried to stay one jump ahead of her pupils — trataba de mantenerse un paso adelante de sus alumnos
b) ( fence) valla f, obstáculo m2)a) ( sudden transition) salto mb) (increase, advance) aumento m[dʒʌmp]1. N1) (Sport, Parachuting) salto m; (=leap) salto m, brinco mwhat a great jump! — ¡qué gran salto!
running 4.in or at one jump — de un salto, de un brinco
2) (=start)3) (=fence, obstacle) obstáculo m4) (fig) (=step) salto min one jump he went from novice to master — de un salto or golpe pasó de novicio a maestro
Taiwan made the jump from poverty to wealth in a single generation — Taiwán pasó de golpe or dio el salto de la pobreza a la riqueza en una sola generación
- be one jump aheadtry to keep one jump ahead of the competition — intenta llevarle ventaja or la delantera a la competencia
- get a or the jump on sb5) (=increase) aumento m, subida fthere has been a jump in prices/unemployment — se ha producido un aumento or una subida de precios/del número de parados
2. VIhow far can you jump? — ¿hasta qué distancia puedes saltar?
how high can you jump? — ¿hasta qué altura puedes saltar?
did he jump or was he pushed? — (lit) ¿saltó o lo empujaron?, ¿se tiró o lo empujaron?; (fig) ¿se fue o lo echaron?
•
to jump across a stream — cruzar un arroyo de un salto, saltar por encima de un arroyo•
he jumped back in horror — de un salto retrocedió horrorizado•
she jumped into the river — se tiró al ríothere were plenty of men ready to jump into bed with me — (fig) había muchos hombres dispuestos a acostarse conmigo
•
to jump off a busain — bajar de un autobúsen de un salto•
to jump on a busain — subir a un autobúsen de un salto•
he jumped out of a third floor window — saltó or se tiró desde una ventana del tercer piso•
he jumped over the fence — saltó (por encima de) la valla•
he jumped to his feet — se puso de pie de un saltojump to it! * — ¡venga, muévete!, ¡rápido!, ¡apúrate! (LAm)
•
to jump up — ponerse de pie de un salto2) (=start) sobresaltarse•
he jumped at the sound of her voice — se sobresaltó al oír su voz•
to make sb jump — dar un susto a algn, sobresaltar a algnskinyou made me jump! — ¡qué susto me diste!
3) (fig) (with prep, adv)•
to jump at sth — no dejar escapar algothey offered me a really good salary and thought I'd jump at it — me ofrecieron un sueldo buenísimo y creyeron que no lo dejaría escapar
he'd jump at the chance to get out of the office — si tuviera la oportunidad de irse de la oficina no la dejaría escapar
•
then the film jumps forward 20 years — luego la película da un salto adelante de 20 años•
to jump from one subject to another — saltar de un tema a otrobandwagon, conclusion, throat•
he jumps on everything I say — le pone faltas a todo lo que digo4) (=increase) [sales, profits] subir, aumentar; [shares] subir3. VT1) (lit) (also: jump over) [+ ditch, fence] saltar (por encima de); (in draughts, chess) comerse2) [+ horse] (=cause to jump) hacer saltar; (=enter in competition) presentar; (=ride) montar3) (fig) (=skip) saltarsethe film jumped the first ten years of his life — la película se saltó los diez primeros años de su vida
•
to jump the lights — (Aut) * saltarse el semáforo (en rojo)4) (=leave, escape)•
to jump bail — (Jur) fugarse estando bajo fianza•
to jump ship — (lit) desertar (de un buque); (fig) (=leave) marcharse; (=join rival organization) irse con la competencia5) (=anticipate)- jump the gun6) (=board)7) * (=attack) echarse encima de4.CPDjump jockey N — jockey m de carreras (de obstáculos)
jump leads NPL — (Brit) (Aut) cables mpl de arranque (de batería)
jump rope N — (US) comba f, cuerda f de saltar
jump seat N — (Aut, Aer) asiento m plegable
- jump in- jump off- jump out* * *
I
1. [dʒʌmp]1)a) ( leap) saltarb) ( move quickly)jump in, I'll give you a lift — súbete que te llevo
to jump AT something: they'll jump at the chance no van a dejar pasar la oportunidad; to jump on somebody/something abalanzarse* sobre alguien/algo; to jump to one's feet ponerse* de pie or (AmL tb) pararse de un salto; to jump to attention ( Mil) cuadrarse, ponerse* firme; jump to it! — hazlo inmediatamente!
2)a) (change, skip) saltar, pasarb) (increase, advance suddenly) subir de un golpe3)a) ( jerk) saltarb) ( in alarm) sobresaltarse
2.
vt1) ( leap over) \<\<hurdle\>\> saltar, brincar* (Méx); \<\<counter/piece\>\> ( Games) comerseto jump rope — (AmE) saltar a la cuerda or (Esp tb) a la comba or (Chi) al cordel, brincar* la reata (Méx)
2)a) ( spring out of) \<\<rails/tracks\>\> salirse* deb) ( disregard) saltarseto jump the lights — pasar el semáforo en rojo, pasarse el alto (Méx)
to jump the line o (BrE) queue — colarse*
3) ( run away from) (colloq)to jump bail — huir* estando en libertad bajo fianza
4) (ambush, attack) (colloq) asaltar, atacar*5) ( catch) (AmE colloq) \<\<bus/plane\>\> agarrar (fam) or (esp Esp) coger*; ( without paying fare)
II
1)a) ( leap) salto mgo (and) take a running jump! — (colloq) vete a freír espárragos! (fam)
to be/stay one jump ahead: this way, you'll be one jump ahead of the competition de esta manera le llevarás la delantera a la competencia; she tried to stay one jump ahead of her pupils — trataba de mantenerse un paso adelante de sus alumnos
b) ( fence) valla f, obstáculo m2)a) ( sudden transition) salto mb) (increase, advance) aumento m -
9 carraca
Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca
-
10 tirar
v.1 to throw.tirar algo a algo/alguien to throw something to something/somebody (para que lo agarre) to throw something at something/somebody (para hacer daño)tírame una manzana throw me an appleElla tira bolas She throws balls.2 to drop (dejar caer) (object).3 to knock over (derribar) (botella, lámpara).4 to throw away.tirar algo a la basura to throw something awayeso es tirar el dinero that's a complete waste of money5 to fire (disparar) (bala, misil).tirar una foto to take a picture6 to play (jugar) (carta).7 to take (sport) (falta, penalti).tirar a gol to shoot, to have a shot at goal8 to print.La imprenta tiró la primera edición The printer printed the first edition.9 to fail (informal) (suspender).10 to shoot.tirar a matar to shoot to kill11 to have a pull (informal) (atraer).me tira la vida del campo I feel drawn toward life in the countrytirar de algo to attract something12 to draw (cigarrillo, chimenea).13 to go, to work (informal) (funcionar).14 to go, to head.tira por esa calle go up o take that street15 to (have one's) go.16 to kick (sport) (con el pie).17 to last.18 to knock down, to break down, to batter down.La policía tiró la puerta The police broke down the door.19 to pull.El tractor tira fuerte The tractor pulls hard.* * *1 (echar) to throw, fling2 (dejar caer) to drop3 (desechar) to throw away4 (derribar) to knock down; (casa, árbol) to pull down5 (derramar) to spill6 (vaso, botella) to knock over7 (estirar) to pull8 (imprimir) to print9 (hacer - foto) to take; (línea, plano) to draw12 DEPORTE to take13 figurado (malgastar) to waste, squander1 (cuerda, puerta) to pull (de, -)2 (carreta, carro) to draw (de, -)3 (atraer) to draw, attract4 (estufa, chimenea) to draw5 (en juegos) to be a player's move, be a player's turn6 familiar (funcionar) to work, run8 (quedar estrecho) to be tight on11 figurado (inclinarse) to be attracted (a/hacia, to), be drawn (a/hacia, to)12 figurado (parecerse) to take after (a, -)14 figurado (mantenerse) to get by, get along15 (disparar) to shoot, fire1 (lanzarse) to throw oneself, hurl oneself3 (tumbarse) to lie down5 argot (fornicar) to lay (a, -)\a todo tirar figurado at the most, at the latesttira y afloja figurado give and taketirar al blanco to shoot at a targettirar a alguien de la lengua figurado to draw somebody outtirar de cartera to dip into one's wallettirar la casa por la ventana figurado to spare no expense, push the boat outtirar la primera piedra figurado to cast the first stonetirar una moneda al aire to toss a cointirarse de cabeza al agua to dive into the water* * *verb1) to throw, hurl, toss2) throw away3) shoot, fire4) pull, draw5) attract6) print•- tirar a
- tirar de la cadena
- tirar para* * *Para las expresiones como tirar de la lengua, tirar de la manta, tirar por la borda, tirar por tierra, ver la otra entrada.1. VERBO TRANSITIVO1) (=lanzar) to throwtirar algo a algn — [para que lo coja] to throw sth to sb; [para hacer daño] to throw sth at sb
2) (=derribar) [+ edificio] to pull down; [+ jarrón, silla, estatua] to knock over; [+ pared, verja] to knock downvan a tirar la casa — they are going to demolish {o} pull down the house
¡abre, o tiro la puerta abajo! — open up, or I'll break the door down!
3) (=dejar caer) to drop4) (=desechar) to throw awayno tires las sobras, que se las voy a dar al perro — don't throw away the leftovers, I'll give them to the dog
no tires el aceite por el sumidero — don't tip {o} pour the oil down the drain
estos pantalones están para tirarlos — these trousers have had it, these trousers are about ready for the dustbin
5) (=malgastar) [+ dinero] to waste; [+ fortuna] to squanderhas tirado el dinero comprando eso — it was a waste of money buying that, you wasted your money buying that
6) (=disparar) [+ tiro] to fire; [+ flecha] to shoot; [+ cohete] to launch, fireel aparato tira el proyectil a 2.000m — the machine throws the projectile 2,000m
7) [+ foto] to take8) (=dar, pegar)la mula le tiró una coz — the mule kicked him {o} gave him a kick
¡mamá, Carlos me ha tirado un mordisco! — Carlos has bitten me, Mum!
9) (Tip) (=imprimir) to print, run off10) (=trazar) [+ línea] to draw, trace11) * (=suspender)ya me han vuelto a tirar en química — I've failed chemistry again, I've flunked chemistry again ( esp EEUU) *
12) And (=usar) to use14)• tirarla [de] — † (=dárselas de) to fancy oneself as, pose as
2. VERBO INTRANSITIVO1) [haciendo fuerza]a) (=traer hacia sí) to pull¡tira un poco más fuerte! — pull a bit harder!
•
tirar [de] — [+ soga, cuerda] to pull¡no le tires de la trenza a tu hermana! — don't pull your sister's pigtail!
tirar de la cadena (del wáter) — to flush the toilet, pull the chain
b) (=llevar tras sí)•
tirar [de] — to pullun burro tiraba de la carreta — a donkey was pulling the cart along, the cart was drawn by a donkey
2) * (=atraer)no le tira el estudio — studying does not appeal to him, studying holds no attraction for him
3) (=estar tirante) [ropa] to be tight4) (=usar)•
tirar [de] — [+ espada, navaja] to drawtiramos de diccionario y lo traducimos en un minuto — * if we use a dictionary it will just take a minute to translate
5) (=disparar) to shoot¡no tires! — don't shoot!
•
tirar al [blanco] — to aim•
tirar a [matar] — to shoot to kill6) (Dep) [con balón] to shoot; [con fichas, cartas etc] to go, play¡tira! — shoot!
•
tirar a [puerta] — Esp to shoot at goal7) * (=arreglárselas) to get byir tirando — to get by, manage
-¿qué tal esa salud? -vamos tirando — "how's your health?" - "we're getting by"
8) (=funcionar) [motor] to pull; [chimenea, puro] to draw, pull9) (=ir) to go¡tira de una vez! — get on with it!, go on, then!
tirar por una calle — to turn down a street, go off along a street
10) * (=durar) to last11) [seguido de preposición]tirar a (=tender)tirar para (=aspirar a ser)es mediocre tirando a malo — it's middling to bad, it's mediocre verging on bad
12)nos queda gasolina para 20km a todo tirar — we have only enough petrol for 20kms at the most {o} at the outside
13) LAm *** [sexualmente] to screw ***3.See:* * *1.verbo transitivo1)a) ( arrojar) to throwno tires los papeles al suelo — don't throw o drop the wrappers on the ground
tirarle algo a alguien — ( para que lo agarre) to throw somebody something; ( con agresividad) to throw something at somebody
b) (desechar, deshacerse de) to throw out o awayc) ( desperdiciar) to waste2)a) ( hacer caer) to knock overcuidado, que vas a tirar la leche! — be careful, you're going to knock the milk over!
tiró el jarrón al suelo de un codazo — he knocked the vase off the table (o shelf etc) with his elbow
b) ( derribar) to knock down3)a) < bomba> to drop; < cohete> to fire, launch; < flecha> to shoot; < tiros> to fireb) < foto> to take4) (AmL) ( atrayendo hacia sí) to pull5) (Impr) to print, run off6) (Mat) < línea> to draw2.tirar vi1) ( atrayendo hacia sí) to pull2) ( atraer)3)a) ( disparar) to shootb) (Dep) to shoottirar al arco (AmL) or (Esp) a puerta — to shoot at goal
tirando por lo bajo/alto — at the (very) least/most
c) (Jueg) ( descartarse) to throw away; ( en juegos de dados) to throw; ( en dardos) to throw; ( en bolos) to bowl4)a) chimenea/cigarro to drawb) coche/motor to pull5)a) (fam) ( arreglárselas) to get bycon $100 podemos tirar — with $100 we could get by
b) tirando gerundio (fam)¿qué tal andas? - tirando... — how are things? - not too bad
6) (Esp fam) ( desplazarse)vamos, tira — get a move on
tira por esta calle abajo — go o turn down this street
7) (AmL vulg) ( en sentido sexual) to screw (vulg), to fuck (vulg)3.es de estatura normal, tirando a bajito — he's average to short in height
tirarse v pron1)a) (lanzarse, arrojarse) (+ compl) to throw oneselftirarse en paracaídas — to parachute; ( en emergencia) to bale out
tirarse al agua — to dive/jump into the water
tirarse de cabeza — to dive in, to jump in headfirst
b) (AmL) ( tumbarse) to lie downtirárselas de algo — (AmL fam)
2) (fam) <horas/días> to spend3) (vulg) ( en sentido sexual)tirarse a alguien — to screw somebody (vulg), to lay somebody (sl)
4) (fam) ( expulsar)tirarse un pedo — to fart (sl)
tirarse un eructo — to burp (colloq)
5) (Col fam) ( echar a perder) to ruinse tiró el examen — he flunked the exam (colloq)
* * *= dump, haul, run off, throw, throw out, throw away, tear down, toss out, fling, toss, pull down, knock down, jettison, pitch, turf out, toss away, hurl, chuck + Nombre + out.Ex. The books may simply be laid before the librarian as they are found, ' dumped in his lap', as one writer puts it.Ex. However, he would prefer a binding that will stand up to being stuffed into after-hours book drops and being hauled from one library to another.Ex. Not only are they the same work, they were run off from the same plates.Ex. The point to be made for the novice abstractor is that editors are not ghouls who must be thrown raw meat before a check is issued.Ex. The person who never throws away a newspaper is regarded as an eccentric; the person who never throws away a book is more likely to be regarded as a bibliophile no matter what the resulting motley assortment of books may be.Ex. A group opposing the incumbent alderman decided that the board's feasibility study amounted to a covert plan to tear down the house that served as the library and erect an ugly building.Ex. In preparation for computerization, let us not toss out old standards that were good.Ex. A gust of wind flung a powder of snow from the window-sill into the room.Ex. Everything being online, the exquisite oaken cabinets housing the card files were tossed.Ex. Evacuation of the building was followed by a recovery process which included covering stacks with plastic, locating damaged books, pulling down water-soaked ceiling tiles and removing computer terminals.Ex. Your note attempts to knock down an assertion not made.Ex. The whole usually has more meaning than the sum of its parts, but care must be taken not to jettison some of the more subtle parts.Ex. They pitched him unceremoniously out of the window, laming him for life, on a brick pavement below.Ex. You will be disliked and turfed out as a sacrificial goat once your job is done but there will be many others queuing up for your services.Ex. Palestinians hurled Molotov cocktails Friday at Israeli soldiers operating south of Nablus, the army said.Ex. Now to start chucking out stuff that I don't need; being a bit of a magpie, that might be difficult!.----* cuchillo de usar y tirar = disposable knife.* de tirar la piedra y esconder la mano = hit-and-run.* de usar y tirar = disposable, throwaway, single-use.* introducir tirando = haul in.* ir tirando = shuffle along, tick over, muddle along, keep + the wolves from the door.* persona que tira basura al suelo = litterbug, litter lout.* plato de usar y tirar = disposable plate.* sacar tirando = haul out.* seguir tirando el dinero = throw + good money after bad.* servilleta de usar y tirar = disposable napkin.* tenedor de usar y tirar = disposable fork.* tirando a bajo = shortish.* tirando a corto = shortish.* tirando a marrón = brownish.* tirando a morado = purplish.* tirar a Alguien al suelo = knock + Nombre + to the ground, knock + Nombre + to the floor.* tirar a Alguien al suelo de un golpe = knock + Nombre + to the floor, knock + Nombre + to the ground.* tirar a lo bajo = low-ball.* tirar al suelo = upset.* tirar a matar = go for + the jugular, deadly force, shoot to + kill.* tirar bombas = bomb.* tirar de = pull (at/on/from), tug, pull back, lug, leverage.* tirar de la cadena = flush + the toilet.* tirar de la cisterna = flush + the toilet.* tirar de la manta = let + the cat out of the bag, blow + the gaff, spill + the beans.* tirar de las orejas = tell + Nombe + off.* tirar del carro = pull + Posesivo + (own) weight, pull together, lend + a (helping) hand, put + Posesivo + shoulder to the wheel, set + Posesivo + shoulder to the wheel, muck in, pitch in.* tirar de una manivela = pull + lever.* tirar de una palanca = depress + lever.* tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.* tirar el dinero = throw + Posesivo + money down the drain.* tirar el dinero por la ventana = be money and effort down the drain, throw + Posesivo + money down the drain, be money down the drain.* tirar la casa por la ventana = lash out (on), go to + town on.* tirar la esponja = throw in/up + the sponge.* tirar la toalla = throw in + the towel.* tirar ligeramente de = tug on.* tirar los tejos = flirt, throw + hints.* tirar piedras contra tu propio tejado = cut + the branch + you sit on, cut + the branch + you sit on, cut off + Posesivo + nose to spite + Posesivo + face.* tirar por el desagüe = pour down + the drain.* tirarse a la calle = go out on + the road.* tirarse a la jugular = go for + the jugular.* tirarse a la piscina = take + a dive.* tirarse a las calles = spill (out) into + the streets.* tirarse con ala delta = hang-glide.* tirarse de cabeza = jump in + head first, dive in, dive + head-first.* tirarse de las barbas = tear + Posesivo + hair out.* tirarse de los pelos = tear + Posesivo + hair out.* tirarse en paracaídas = parachute.* tirarse flores = blow + Posesivo + own trumpet.* tirarse piedras contra el propio tejado = shoot + Reflexivo + in the foot.* tirarse una plancha = put + Posesivo + foot in it, put + Posesivo + foot in + Posesivo + mouth, stick + Posesivo + foot in it, drop + a clanger, drop + a bollock, make + a blunder, make + a bloomer, blunder.* tirarse un eructo = belch, burp.* tirarse un farol = bullshit.* tirarse un pedo = fart, trump, break + wind, trumpet.* * *1.verbo transitivo1)a) ( arrojar) to throwno tires los papeles al suelo — don't throw o drop the wrappers on the ground
tirarle algo a alguien — ( para que lo agarre) to throw somebody something; ( con agresividad) to throw something at somebody
b) (desechar, deshacerse de) to throw out o awayc) ( desperdiciar) to waste2)a) ( hacer caer) to knock overcuidado, que vas a tirar la leche! — be careful, you're going to knock the milk over!
tiró el jarrón al suelo de un codazo — he knocked the vase off the table (o shelf etc) with his elbow
b) ( derribar) to knock down3)a) < bomba> to drop; < cohete> to fire, launch; < flecha> to shoot; < tiros> to fireb) < foto> to take4) (AmL) ( atrayendo hacia sí) to pull5) (Impr) to print, run off6) (Mat) < línea> to draw2.tirar vi1) ( atrayendo hacia sí) to pull2) ( atraer)3)a) ( disparar) to shootb) (Dep) to shoottirar al arco (AmL) or (Esp) a puerta — to shoot at goal
tirando por lo bajo/alto — at the (very) least/most
c) (Jueg) ( descartarse) to throw away; ( en juegos de dados) to throw; ( en dardos) to throw; ( en bolos) to bowl4)a) chimenea/cigarro to drawb) coche/motor to pull5)a) (fam) ( arreglárselas) to get bycon $100 podemos tirar — with $100 we could get by
b) tirando gerundio (fam)¿qué tal andas? - tirando... — how are things? - not too bad
6) (Esp fam) ( desplazarse)vamos, tira — get a move on
tira por esta calle abajo — go o turn down this street
7) (AmL vulg) ( en sentido sexual) to screw (vulg), to fuck (vulg)3.es de estatura normal, tirando a bajito — he's average to short in height
tirarse v pron1)a) (lanzarse, arrojarse) (+ compl) to throw oneselftirarse en paracaídas — to parachute; ( en emergencia) to bale out
tirarse al agua — to dive/jump into the water
tirarse de cabeza — to dive in, to jump in headfirst
b) (AmL) ( tumbarse) to lie downtirárselas de algo — (AmL fam)
2) (fam) <horas/días> to spend3) (vulg) ( en sentido sexual)tirarse a alguien — to screw somebody (vulg), to lay somebody (sl)
4) (fam) ( expulsar)tirarse un pedo — to fart (sl)
tirarse un eructo — to burp (colloq)
5) (Col fam) ( echar a perder) to ruinse tiró el examen — he flunked the exam (colloq)
* * *tirar(de)(v.) = pull (at/on/from), tug, pull back, lug, leverageEx: Do not push or pull on the disc drawer.
Ex: Do not pull a book from the shelf by forcefully tugging the top of the spine.Ex: The three monkeys used in this study chose the left arm as the leading arm to reach out and pull back a spring-loaded drawer containing a food morsel.Ex: He had a tough time lugging his lumpy, oversized travelbag onto the plane and stuffing it in the overhead bin.Ex: Information seeking in electronic environments will become a collaboration among end user and various electronic systems such that users leverage their heuristic power and machines leverage algorithmic power.= dump, haul, run off, throw, throw out, throw away, tear down, toss out, fling, toss, pull down, knock down, jettison, pitch, turf out, toss away, hurl, chuck + Nombre + out.Ex: The books may simply be laid before the librarian as they are found, ' dumped in his lap', as one writer puts it.
Ex: However, he would prefer a binding that will stand up to being stuffed into after-hours book drops and being hauled from one library to another.Ex: Not only are they the same work, they were run off from the same plates.Ex: The point to be made for the novice abstractor is that editors are not ghouls who must be thrown raw meat before a check is issued.Ex: The person who never throws away a newspaper is regarded as an eccentric; the person who never throws away a book is more likely to be regarded as a bibliophile no matter what the resulting motley assortment of books may be.Ex: A group opposing the incumbent alderman decided that the board's feasibility study amounted to a covert plan to tear down the house that served as the library and erect an ugly building.Ex: In preparation for computerization, let us not toss out old standards that were good.Ex: A gust of wind flung a powder of snow from the window-sill into the room.Ex: Everything being online, the exquisite oaken cabinets housing the card files were tossed.Ex: Evacuation of the building was followed by a recovery process which included covering stacks with plastic, locating damaged books, pulling down water-soaked ceiling tiles and removing computer terminals.Ex: Your note attempts to knock down an assertion not made.Ex: The whole usually has more meaning than the sum of its parts, but care must be taken not to jettison some of the more subtle parts.Ex: They pitched him unceremoniously out of the window, laming him for life, on a brick pavement below.Ex: You will be disliked and turfed out as a sacrificial goat once your job is done but there will be many others queuing up for your services.Ex: Palestinians hurled Molotov cocktails Friday at Israeli soldiers operating south of Nablus, the army said.Ex: Now to start chucking out stuff that I don't need; being a bit of a magpie, that might be difficult!.* cuchillo de usar y tirar = disposable knife.* de tirar la piedra y esconder la mano = hit-and-run.* de usar y tirar = disposable, throwaway, single-use.* introducir tirando = haul in.* ir tirando = shuffle along, tick over, muddle along, keep + the wolves from the door.* persona que tira basura al suelo = litterbug, litter lout.* plato de usar y tirar = disposable plate.* sacar tirando = haul out.* seguir tirando el dinero = throw + good money after bad.* servilleta de usar y tirar = disposable napkin.* tenedor de usar y tirar = disposable fork.* tirando a bajo = shortish.* tirando a corto = shortish.* tirando a marrón = brownish.* tirando a morado = purplish.* tirar a Alguien al suelo = knock + Nombre + to the ground, knock + Nombre + to the floor.* tirar a Alguien al suelo de un golpe = knock + Nombre + to the floor, knock + Nombre + to the ground.* tirar a lo bajo = low-ball.* tirar al suelo = upset.* tirar a matar = go for + the jugular, deadly force, shoot to + kill.* tirar bombas = bomb.* tirar de = pull (at/on/from), tug, pull back, lug, leverage.* tirar de la cadena = flush + the toilet.* tirar de la cisterna = flush + the toilet.* tirar de la manta = let + the cat out of the bag, blow + the gaff, spill + the beans.* tirar de las orejas = tell + Nombe + off.* tirar del carro = pull + Posesivo + (own) weight, pull together, lend + a (helping) hand, put + Posesivo + shoulder to the wheel, set + Posesivo + shoulder to the wheel, muck in, pitch in.* tirar de una manivela = pull + lever.* tirar de una palanca = depress + lever.* tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.* tirar el dinero = throw + Posesivo + money down the drain.* tirar el dinero por la ventana = be money and effort down the drain, throw + Posesivo + money down the drain, be money down the drain.* tirar la casa por la ventana = lash out (on), go to + town on.* tirar la esponja = throw in/up + the sponge.* tirar la toalla = throw in + the towel.* tirar ligeramente de = tug on.* tirar los tejos = flirt, throw + hints.* tirar piedras contra tu propio tejado = cut + the branch + you sit on, cut + the branch + you sit on, cut off + Posesivo + nose to spite + Posesivo + face.* tirar por el desagüe = pour down + the drain.* tirarse a la calle = go out on + the road.* tirarse a la jugular = go for + the jugular.* tirarse a la piscina = take + a dive.* tirarse a las calles = spill (out) into + the streets.* tirarse con ala delta = hang-glide.* tirarse de cabeza = jump in + head first, dive in, dive + head-first.* tirarse de las barbas = tear + Posesivo + hair out.* tirarse de los pelos = tear + Posesivo + hair out.* tirarse en paracaídas = parachute.* tirarse flores = blow + Posesivo + own trumpet.* tirarse piedras contra el propio tejado = shoot + Reflexivo + in the foot.* tirarse una plancha = put + Posesivo + foot in it, put + Posesivo + foot in + Posesivo + mouth, stick + Posesivo + foot in it, drop + a clanger, drop + a bollock, make + a blunder, make + a bloomer, blunder.* tirarse un eructo = belch, burp.* tirarse un farol = bullshit.* tirarse un pedo = fart, trump, break + wind, trumpet.* * *tirar [A1 ]vtA1 (lanzar, arrojar) to throw¿quiénes estaban tirando piedras? who was throwing stones?tiró la colilla por la ventanilla she threw the cigarette butt out of the windowtiró la pelota al aire he threw the ball up in the airtiraban piedrecitas al río they were throwing stones into the riverno tires los papeles al suelo don't throw o drop the wrappers on the groundtirarle algo A algn (para que lo agarre) to throw sth TO sb, to throw sb sth; (con agresividad) to throw sth AT sble tiró la pelota she threw him the ball, she threw the ball to himtírame las llaves throw me the keysme tiró una piedra she threw a stone at mele tiraron un cubo de agua they threw a bucket of water over himle tiró los brazos he put o stretched his arms out to hertírale un beso blow him a kiss2 (desechar, deshacerse de) to throw out o awaytodo esto es para tirar all this can be thrown out o away, this is all going out ( colloq)estos zapatos ya están para tirar(los) these shoes are about ready to be thrown away o out¡que asco! tira eso inmediatemente a la basura ugh! throw that away right now!, ugh! put that in the garbage can ( AmE) o ( BrE) the bin right now!3 (desperdiciar) to waste¡qué manera de tirar el dinero! what a waste of money!B (dejar en desorden) (+ compl):no tiren los juguetes por todos lados don't leave o strew your toys all over the placese quitó la camisa y la tiró en un rincón he took off his shirt and threw it into a cornerC1 (hacer caer) to knock over¡cuidado, que vas a tirar la leche! be careful, you're going to knock the milk over!tiró el jarrón al suelo de un codazo he knocked the vase off the table ( o shelf etc) with his elbow2 (derribar) to knock downel perro se le echó encima y lo tiró al suelo the dog leaped up at him and knocked him to the ground o knocked him overtiró todos los bolos de una vez he knocked all the pins down in one govan a tirar (abajo) esta pared or van a tirar esta pared (abajo) they're going to knock this wall downtiraron la puerta abajo they broke the door downD1 ‹bomba› to drop; ‹cohete› to fire, launch; ‹flecha› to shoot; ‹tiros› to firele tiraron tres tiros they shot at him three times, they fired three shots at him2 ‹foto› to takeE (dar) ‹puñetazo› to throwtiraba puñetazos a diestra y siniestra he was throwing punches o lashing out left and right ( AmE) o ( BrE) left, right and centerel perro me tiró un mordisco the dog snapped at meno me tires más pellizcos stop pinching meF ( AmL) (atrayendo hacia sí) to pulltiró la cadena he pulled the chainno le tires el pelo don't pull his hairte voy a tirar las orejas I'm going to tweak your earsle tiraba la manga she was tugging o pulling at his sleeveG ( Impr) to print, run offH ( Mat) ‹línea› to drawI ( Chi)1 ‹carrera› to start, give the starting signal for2 ‹lotería› to draw the winning number in; ‹rifa› to draw■ tirarviA1 (atrayendo hacia sí) to pull¡vamos, tiren todos a una! come on, everybody pull together![ S ] tirar pulltirar DE algo to pull sthno le tires del pelo don't pull her hairdos caballos tiraban del carro the cart was drawn by two horsestirar de la cadena to pull the chainle tiró de la manga she tugged o pulled at his sleevele tiró de la oreja she tweaked his ear2 «vestido/blusa» to be (too) tightme tira it's too tight on meB(atraer): le sigue tirando México she still hankers after o misses Mexicono parece que le tiren mucho los deportes he doesn't seem to be very interested in o keen on sportla sangre tira blood is thicker than waterC1(disparar): le tiró a traición she shot him in the back¡no tiren! don't shoot!le tiró al corazón he shot him through the hearttirar a dar to shoot to wound ( not to kill)tirar a matar (literal) to shoot to kill(para ofender, atacar): cuando empieza a criticar, tira a matar when she starts criticizing you, she really goes for the jugular o she really sticks the knife in ( colloq)siempre que me dice algo, tira a matar whenever he says anything to me, he goes all out to hurt me2 ( Dep) to shoottirando por lo bajo/alto at the (very) least/most3 ( Jueg) (descartarse) to throw away, discard; (en juegos de dados) to throw; (en dardos) to throw; (en bolos) to bowlD1 «chimenea/cigarro» to draw2 «coche/motor» to pullE1 ( fam) (llegar, sobrevivir) to get bycon $100 podríamos tirar hasta fin de mes with $100 we could get by until the end of the monthcon este uniforme podrás tirar hasta fin de año this uniform will last you o ( colloq) will do you till the end of the year2 tirandoger ( fam): ¿qué tal andas? — ya lo ves, tirando … how are things? — well, you know, not too bad o we're getting byno ganamos mucho pero vamos tirando we don't earn much but we're managingFvamos, tira come on, get moving o get a move onsi tiras para atrás cabe otro coche if you back up o go back a bit we can get another car intira (p'alante), no te pares ahora keep going, don't stop nowhay mucho que hacer pero entre todos podemos tirar p'alante there's a lot to be done but if we all pull together we can get through ittira por esta calle abajo go o turn down this streeten cuanto nos vieron, tiraron por otro lado as soon as they saw us they went off in a different direction/they turned off up a different streetH tirar ano es verde, tira más bien a azul it's not green, it's more of a bluish colorlos precios son más bien tirando a caros the prices are a bit on the expensive o ( colloq) steep sideel erotismo de la película tiraba a pornográfico the eroticism in the film tended toward(s) o verged on the pornographiclos niños tiran más a la madre the children take after their mother morees de estatura normal, tirando a bajito he's average to short in height■ tirarseA1 (lanzarse, arrojarse) (+ compl) to throw oneselfse tiró por la ventana he threw himself o he leapt out of the windowtirarse en paracaídas to parachutetirarse al agua to dive/jump into the watertirarse del trampolín to dive off the springboardtirarse de cabeza to dive in, to jump in headfirstintentó tirarse del tren en marcha she tried to throw herself from o to jump off the train while it was movingse le tiró a los brazos she threw herself into his arms2 «coche/conductor» (+ compl) to pull overse tiró bruscamente a un lado he swerved to one side3 ( AmL) (tumbarse) to lie downestoy agotada, me voy a tirar un rato I'm exhausted, I'm going to lie down for a whileB ( fam); ‹horas/días› to spendnos hemos tirado media hora para encontrar la casa it's taken us half an hour to find the housese tiró dos años escribiéndolo he spent two years writing itse ha tirado una hora entera hablando por teléfono he's been on the phone for a whole hour, he's spent a whole hour on the phoneC ( vulg)D ( fam)tirarse un eructo to belch, to burp ( colloq)el aguacero se tiró el paseo the downpour washed out o ruined our walkse tiró el examen he flunked the exam ( colloq)* * *
tirar ( conjugate tirar) verbo transitivo
1
tirarle algo a algn ( para que lo agarre) to throw sb sth;
( con agresividad) to throw sth at sb
◊ ¡qué manera de tirar el dinero! what a waste of money!
2
3
‹ cohete› to fire, launch;
‹ flecha› to shoot
4 (AmL) ( atrayendo hacia sí) to pull;
verbo intransitivo
1 ( atrayendo hacia sí) to pull;
tirar de algo to pull sth;
2
b) (Dep) to shoot;
tirar al arco (AmL) or (Esp) a puerta to shoot at goal
( en juegos de dados) to throw;
( en dardos) to throw;
( en bolos) to bowl
3
4◊ tirando ger (fam): gano poco pero vamos tirando I don't earn much but we're managing;
¿qué tal andas? — tirando how are things? — not too bad
5
ella tira más a la madre she takes after her mother more
tirarse verbo pronominal
1
tirarse en paracaídas to parachute;
( en emergencia) to bale out;
tirarse de cabeza to dive in, to jump in headfirst
2 (fam) ‹horas/días› to spend;
3 (fam) ( expulsar):◊ tirarse un pedo to fart (sl)
tirar
I verbo transitivo
1 (arrojar, echar) to throw: lo tiró al agua, he threw it into the water
no tires la cáscara al suelo, don't throw o drop the peel on the floor
(enérgicamente) to fling, hurl: lo tiró al fuego, she threw it on the fire
2 (deshacerse de) to throw out o away
tiré mis zapatos viejos, I threw my old shoes away
3 (malgastar) tiraste el dinero con esa joya falsa, you've wasted your money on that fake jewel
(despilfarrar) to squander
4 (hacer caer) to knock over: tiré el vaso, I knocked the glass over
5 (derribar a alguien) to knock o push over
tirar abajo (una pared, una puerta) to knock down
(demoler) to pull down
6 (una bomba) to drop
(un tiro, un cohete) to fire
7 (una foto) to take
8 Impr to print
II verbo intransitivo
1 (hacer fuerza hacia sí) to pull: no le tires del pelo, don't pull his hair
¡tira de la cuerda!, tug on the rope!
2 (disparar) to shoot
Dep to shoot
(dados, dardos) to throw
3 fam (gustar) le tira mucho el baloncesto, he's very keen on basketball
4 (tender) tira a azul, it's bluish
(parecerse) tira a su madre, she takes after her mother
5 fam (arreglárselas) ir tirando, to get by, manage
6 (ir) tira a la derecha, turn right
' tirar' also found in these entries:
Spanish:
aire
- bala
- borda
- calle
- casa
- esconder
- palanca
- toalla
- trapo
- apedrear
- arrojar
- basura
- blanco
- botar
- cadena
- crimen
- echar
- jalar
- pinta
- zumbar
English:
aim at
- archery
- bung
- cast
- chain
- chuck
- chuck away
- chuck out
- clearout
- dash
- drag
- draw
- fling
- flush
- haul
- heave
- keep
- knock off
- knock over
- lash out
- pitch
- pull
- pull on
- pull over
- putt
- run off
- shoot
- sling
- sling out
- splash out
- sponge
- strain
- throw
- throw aside
- throw away
- throw out
- toss
- toss away
- towel
- town
- trash
- tug
- turf out
- waste
- yank
- beat
- blow
- bring
- disposable
- ditch
* * *♦ vt1. [lanzar] to throw;tiraron las gorras al aire they threw their caps (up) in the air;tirar algo a alguien [para que lo agarre] to throw sth to sb;[para hacer daño] to throw sth at sb;tírame una manzana throw me an apple;le tiró un beso she blew him a kiss;le tiraban piedras a la policía they were throwing stones at the police2. [dejar caer] [objeto] to drop;[líquido] [derramar] to spill;no tiren los papeles al suelo don't throw o drop the wrappers on the ground;tiró las maletas y se tumbó en la cama she dropped her suitcases and lay down on the bed;me has tirado salsa en el traje you've spilt some sauce on my suit3. [derribar] [botella, lámpara] to knock over;[muro, tabique, edificio] to knock down;tiró la lámpara con un codo al pasar she knocked over the lamp with her elbow as she went by;la violencia del choque la tiró al suelo the force of the collision knocked o hurled her to the floor;esta pared habrá que tirarla we're going to have to knock this wall down4. [desechar] to throw away o out;tirar algo a la basura to throw sth out;tíralo a la papelera throw it in the wastepaper basket;eso es tirar el dinero that's a complete waste of money6. [disparar] [balas, misiles, disparos] to fire;[bomba] to drop; [petardo, cohete] to let off; [dardos, flechas] to shoot; Famtirar una foto to take a picture7. [jugar] [carta] to play;[dado] to throw8. [en deportes] [falta, penalti] to take;[balón] to pass9. [imprimir] to print10. [trazar] [línea] to draw♦ vi1. [disparar] to shoot;tirar al aire to fire shots into the air;tirar a dar to shoot to wound, not to kill;tirar a matar [con arma] to shoot to kill;[con comentario] to go for the jugularel ciclista colombiano tiraba del pelotón the Colombian cyclist was pulling the bunch along;me tiró del pelo she pulled my hair;[en letrero] pull;me tiró del brazo/de la manga she tugged at my arm/sleeve;RPtirar parejo: esto no es justo, o tiramos parejo o yo me retiro this is not fair, either we all pull together or I'm dropping out3. [estar tirante] to be tight;la chaqueta me tira de atrás the jacket's a bit tight at the back4. [en deportes] [con el pie] to kick;[con la mano] to throw; [a meta, canasta] to shoot;5. [dirigirse] to go ( hacia o para towards), to head ( hacia o para for o towards); FamFam¡tira! [para empezar a moverse] get moving!;¡tira que llegamos tarde! let's get a move on or we'll be late!;tiramos hacia la izquierda we turned left;Famtira para arriba, que ahora subo yo you go on up, I'll come up in a minute;tira por esa calle go up o take that street6. [jugar] to go, to have one's go;te toca tirar a ti [en naipes, dados, billar] it's your go7. [cigarrillo, chimenea] to draw;este tabaco no tira these cigarettes aren't drawing properlyel motor no tira the engine isn't working properly;el coche tira bien the car runs well9. [durar] to last;estos zapatos tirarán otro año these shoes will last another yearla tierra siempre tira de uno your homeland never loses its pull on you;tirarle a alguien: me tira la vida del campo country life appeals to me;no le tira la profesión de su padre his father's profession doesn't appeal to him;no le tira viajar she doesn't feel the urge to travel;tirar de alguien to exert a pull on sb11. Fam [apañárselas]aún puedo tirar con este abrigo un par de inviernos this coat should do me for another couple of winters yet;ir tirando to get by;voy tirando I'm OK, I've been worse12. [tener aspecto de o tendencia a]tirar a: tira a gris it's greyish;tira a su abuela she takes after her grandmother;este programa tira a (ser) hortera this programme is a bit on the tacky side;el tiempo tira a mejorar the weather looks as if it's getting better;es un reformista tirando a radical he's somewhere between a reformist and a radical;es verde tirando a azul it's a bluey green;es tirando a delgado if anything, he's rather thin;tira para deportista he has the makings of a sportsmancuando no hay dinero hay que tirar del ingenio when you don't have any money, you have to rely on your wits;hubo que tirar de los ahorros we had to draw on our savings* * *I v/t3 TIP print4 famen examen fail5 foto take6 tiro fireII v/i1 de coche pull;tirar de algo pull sth2 ( disparar) shoot:tirar a puerta shoot at goal;tirar fuera shoot wide4 ( atraer) pull, attract;no me tira la música music doesn’t turn me on5:tirar a tend toward;tirar a conservador/verde have conservative/Green tendencies6 ( girar):tirar a la derecha turn right, take a right7:ir tirando fam get by, manage* * *tirar vt1) : to throw, to hurl, to toss2) botar: to throw away, to throw out, to waste3) derribar: to knock down4) : to shoot, to fire, to launch5) : to take (a photo)6) : to print, to run offtirar vi1) : to pull, to draw2) : to shoot3) : to attract4) : to get by, to manageva tirando: he's getting along, he's managing5)tirar a : to tend towards, to be rathertira a picante: it's a bit spicy* * *tirar vb3. (derribar) to knock over / to knock down4. (malgastar) to waste5. (arrastrar, estirar) to pull7. (atraer, gustar) to like -
11 hit
hit
1. present participle - hitting; verb1) (to (cause or allow to) come into hard contact with: The ball hit him on the head; He hit his head on/against a low branch; The car hit a lamp-post; He hit me on the head with a bottle; He was hit by a bullet; That boxer can certainly hit hard!) golpear, pegar, chocar2) (to make hard contact with (something), and force or cause it to move in some direction: The batsman hit the ball (over the wall).) pegar, golpear3) (to cause to suffer: The farmers were badly hit by the lack of rain; Her husband's death hit her hard.) afectar; hacer daño, perjudicar4) (to find; to succeed in reaching: His second arrow hit the bull's-eye; Take the path across the fields and you'll hit the road; She used to be a famous soprano but she cannot hit the high notes now.) dar en, alcanzar
2. noun1) (the act of hitting: That was a good hit.) golpe; tiro2) (a point scored by hitting a target etc: He scored five hits.) acierto3) (something which is popular or successful: The play/record is a hit; (also adjective) a hit song.) éxito•- hit-or-miss
- hit back
- hit below the belt
- hit it off
- hit on
- hit out
- make a hit with
hit1 n1. golpe2. éxitohit2 vb golpear / pegar / dar
hit /'xit/ sustantivo masculino (pl ' hit' also found in these entries: Spanish: abatirse - aporrear - atinar - batear - blanca - blanco - canear - cascar - clavo - dar - desgraciada - desgraciado - embestir - escalabrar - golpear - grito - impacto - martillazo - pegar - plena - pleno - recibir - sicario - simpatizar - soplamocos - subirse - taconazo - taquillera - taquillero - acertar - atreverse - bestia - cabezazo - cabreo - chocar - dedo - entender - éxito - golpe - impactar - llegar - mandar - mentira - pedrada - pelotazo - perjudicado - pillar - piñata - rematar - torta English: bottle - bump - duck - forehead - front - goalpost - hard-hit - headline - high - hit - hit back - hit list - hit on - hit out - hit upon - hit-and-run - jackpot - mark - nail - on - pow - ricochet - road - roof - sack - sale - score - she - smash - with - beat - but - catch - crack - hard - home - knock - miss - over - punch - rock - slap - strike - swipetr[hɪt]1 (blow) golpe nombre masculino2 (success) éxito, acierto3 (shot) impacto4 (visit to web page) acceso5 figurative use (damaging remark) pulla6 SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL slang asesinato1 (strike) golpear, pegar2 (crash into) chocar contra3 (affect) afectar, perjudicar4 (reach) alcanzar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLit hits you in the eye familiar salta a la vistait suddenly hit him figurative use de pronto se dio cuentato hit below the belt familiar dar un golpe bajoto hit it off with llevarse bien con, caer bien a alguiento hit the bottle familiar darse a la bebidato hit the headlines ser noticiato hit the nail on the head figurative use dar en el clavoto hit the road familiar ponerse en caminoto hit the roof familiar explotar, subirse por las paredesto hit the sack familiar irse al catreto make a hit with caer simpático,-a a alguiento score a direct hit dar en el blancodirect hit impacto directohit parade hit-parade nombre masculino, lista de éxitoshit record disco de éxito1) strike: golpear, pegar, batear (una pelota)he hit the dog: le pegó al perro2) : chocar contra, dar con, dar en (el blanco)the car hit a tree: el coche chocó contra un árbol3) affect: afectarthe news hit us hard: la noticia nos afectó mucho4) encounter: tropezar con, toparse conto hit a snag: tropezar con un obstáculo5) reach: llegar a, alcanzarthe price hit $10 a pound: el precio alcanzó los $10 dólares por librato hit town: llegar a la ciudadto hit the headlines: ser noticia6)hit vi: golpearhit n1) blow: golpe m2) : impacto m (de un arma)3) success: éxito mn.• acierto (Informática) s.m.n.• chirlo s.m.• golpe s.m.• impacto s.m.pret., p.p.(Preterito definido y participio pasivo de "to hit")v.(§ p.,p.p.: hit) = acertar v.• chocar v.• embestir v.• golpear v.• pegar (Golpear) v.• percutir v.• tropezar v.v.• pulsar (Informática) v.
I
1. hɪt1)a) ( deal blow to) \<\<door/table\>\> dar* un golpe en, golpear; \<\<person\>\> pegarle* ashe hit him with her handbag — le pegó or le dio un golpe con el bolso
(let's) hit it! — (AmE) dale!, rápido!
to hit the road o the trail — ponerse* en marcha
to hit the sack o the hay — irse* al sobre or (Esp tb) a la piltra (fam)
b) ( strike) golpearthe truck hit a tree — el camión chocó con or contra un árbol
the bullet hit him in the leg — la bala le dio or lo alcanzó en la pierna
to hit one's head/arm on o against something — darse* un golpe en la cabeza/el brazo contra algo, darse* con la cabeza/el brazo contra algo
to hit the ceiling o the roof — poner* el grito en el cielo
2)a) ( strike accurately) \<\<target\>\> dar* enb) ( attack) \<\<opponent/enemy\>\> atacar*thieves have hit many stores in the area — (AmE) ha habido robos en muchas tiendas de la zona
to hit a home run — hacer* un cuadrangular or (AmL) un jonrón
3) ( affect adversely) afectar (a)4)a) (meet with, run into) \<\<difficulty/problem\>\> toparse conb) ( reach) llegar* a, alcanzar*we're bound to hit the main road sooner or later — tarde o temprano tenemos que salir a la carretera principal
to hit town — (colloq) llegar* a la ciudad
to hit the big time — llegar* a la fama
5) ( occur to)suddenly it hit me: why not... ? — de repente se me ocurrió: ¿por qué no... ?
2.
vi ( deal blow) pegar*, golpearPhrasal Verbs:- hit back- hit off- hit on- hit out- hit upon
II
1)a) (blow, stroke) ( Sport) golpe mb) ( in shooting) blanco m; ( in archery) blanco m, diana f; ( of artillery) impacto m2) ( success) (colloq) éxito m[hɪt] (vb: pt, pp hit)you made a big hit with my mother — le caíste muy bien a mi madre, mi madre quedó impactada contigo; (before n) <song, show> de gran éxito
1. N1) (=blow) golpe m ; (Sport) (=shot) tiro m ; (on target) tiro m certero, acierto m ; (Baseball) jit m ; [of bomb] impacto m directo; (=good guess) acierto m2) (Mus, Theat) éxito mto be a hit — tener éxito, ser un éxito
3) (Internet) (=match on search engine) correspondencia f ; (=visit to website) visita f2. VT(vb: pt, pp hit)1) (=strike) [+ person] pegar, golpear; (=come into contact with) dar con, dar contra; (violently) chocar con, chocar contra; [+ ball] pegar; [+ target] dar en- hit sb when he's down- hit the mark- hit one's head against a wall- hit the ground running2) (=affect adversely) dañar; [+ person] afectar, golpear3) (=find, reach) [+ road] dar con; [+ speed] alcanzar; [+ difficulty] tropezar con; (=achieve, reach) [+ note] alcanzar; (fig) (=guess) atinar, acertar- hit the bottle- hit the ceiling- hit the jackpot- hit the hay or the sackto hit somewhere —
- hit the road or the trail4) (Press)- hit the front page or the headlines- hit the papers5)how much can we hit them for? — ¿qué cantidad podremos sacarles?
3.VI golpear; (=collide) chocarto hit against — chocar con, dar contra
4.CPDhit list N — (=death list) lista f de personas a las que se planea eliminar; (=target list) lista f negra
hit parade N — lista f de éxitos
- hit back- hit off- hit on- hit out- hit upon* * *
I
1. [hɪt]1)a) ( deal blow to) \<\<door/table\>\> dar* un golpe en, golpear; \<\<person\>\> pegarle* ashe hit him with her handbag — le pegó or le dio un golpe con el bolso
(let's) hit it! — (AmE) dale!, rápido!
to hit the road o the trail — ponerse* en marcha
to hit the sack o the hay — irse* al sobre or (Esp tb) a la piltra (fam)
b) ( strike) golpearthe truck hit a tree — el camión chocó con or contra un árbol
the bullet hit him in the leg — la bala le dio or lo alcanzó en la pierna
to hit one's head/arm on o against something — darse* un golpe en la cabeza/el brazo contra algo, darse* con la cabeza/el brazo contra algo
to hit the ceiling o the roof — poner* el grito en el cielo
2)a) ( strike accurately) \<\<target\>\> dar* enb) ( attack) \<\<opponent/enemy\>\> atacar*thieves have hit many stores in the area — (AmE) ha habido robos en muchas tiendas de la zona
to hit a home run — hacer* un cuadrangular or (AmL) un jonrón
3) ( affect adversely) afectar (a)4)a) (meet with, run into) \<\<difficulty/problem\>\> toparse conb) ( reach) llegar* a, alcanzar*we're bound to hit the main road sooner or later — tarde o temprano tenemos que salir a la carretera principal
to hit town — (colloq) llegar* a la ciudad
to hit the big time — llegar* a la fama
5) ( occur to)suddenly it hit me: why not... ? — de repente se me ocurrió: ¿por qué no... ?
2.
vi ( deal blow) pegar*, golpearPhrasal Verbs:- hit back- hit off- hit on- hit out- hit upon
II
1)a) (blow, stroke) ( Sport) golpe mb) ( in shooting) blanco m; ( in archery) blanco m, diana f; ( of artillery) impacto m2) ( success) (colloq) éxito myou made a big hit with my mother — le caíste muy bien a mi madre, mi madre quedó impactada contigo; (before n) <song, show> de gran éxito
-
12 pegarse
1 (quemarse) to stick2 (persona) to latch onto■ se me pegó un tío en el pub y no hubo forma de deshacerme de él a bloke latched onto me in the pub and I couldn't get rid of him* * ** * *VPR1) (=adherirse) to stick2) (=pelearse) to hit each other, fight3)pegarse a algn — (=arrimarse) to stay close to sb; (Dep) to stick close to sb
4) * (=contagiarse) (lit) to be catching; (fig) to be infectious, be catchy5) * (=darse)pegarse un tiro — to shoot o.s.
¡es para pegarse un tiro! — it's enough to make you scream!
pegarse un golpe — to hit o.s.
* * *(v.) = stick together, bricking, blocking, rub off onEx. However, in practice the task of removing material proved more difficult than expected, since books stuck together and there was little room for staff to work.Ex. The article ' bricking, blocking and Mr Van der Waals' explains some of the reasons for bricking (or blocking), one of the causes of fiche sticking together.Ex. The article 'Bricking, blocking and Mr Van der Waals' explains some of the reasons for bricking (or blocking), one of the causes of fiche sticking together.Ex. If all that good stuff rubs off on her, she will eventually quit being such a gossip over time.* * *(v.) = stick together, bricking, blocking, rub off onEx: However, in practice the task of removing material proved more difficult than expected, since books stuck together and there was little room for staff to work.
Ex: The article ' bricking, blocking and Mr Van der Waals' explains some of the reasons for bricking (or blocking), one of the causes of fiche sticking together.Ex: The article 'Bricking, blocking and Mr Van der Waals' explains some of the reasons for bricking (or blocking), one of the causes of fiche sticking together.Ex: If all that good stuff rubs off on her, she will eventually quit being such a gossip over time.* * *
■pegarse verbo reflexivo
1 (adherirse) to stick
2 (una persona a otra) to latch on to somebody
3 (comida) to get burnt
4 (pelearse) to fight
5 (una enfermedad, una manía) to catch: se le ha pegado el acento del sur, he has picked up the southern accent
6 (realizar una acción) pegarse un tiro, to shoot oneself
♦ Locuciones: pegársele las sábanas a alguien, to oversleep
pegársela/pegársela a alguien: no dejes que te la pegue otra vez, don't let him get one over you again
' pegarse' also found in these entries:
Spanish:
padre
- adherir
- asoleada
- borrachera
- carrera
- dar
- pegar
- pelear
- quemada
- torta
English:
adhere
- cling
- stick
- shoot
* * *vpr1. [adherirse] to stick;Figse pega a la televisión y no hace otra cosa he just sits in front of the television all day and never moves2. [guiso, comida] to stick;se me ha pegado el arroz the rice has stuck (to the pan)3. [pelearse, agredirse] to fight, to hit one anotherme he pegado con el pico de la mesa I bumped into the corner of the table;me pegué (un golpe) en la pierna/la cabeza I hit o bumped my leg/head;Esp Famperdimos el control del coche y nos la pegamos contra un árbol we lost control of the car and smashed into a tree5. [contagiarse] [enfermedad] to be passed on;[canción] to be catchy;no te me acerques, que se te pegará el resfriado don't come near me, you don't want to catch my cold off me;se me pegó su acento I picked up his accent;se le ha pegado el sentido del humor británico the British sense of humour has rubbed off on herse nos pegó y no hubo forma de librarse de él he attached himself to us and we couldn't get rid of him7. [darse] [baño, desayuno] to have;no me importaría pegarme unas buenas vacaciones I wouldn't mind (having) a good holiday;nos pegamos un viaje de diez horas we had a ten-hour journey;me pegué un buen susto I got a real fright;¡vaya siesta te has pegado! that was certainly a long siesta you had there!;pegarse un tiro to shoot oneself;Figcomo la elijan a ella, me pego un tiro if they choose her, I'll kill myself;Perú Fampegarse una muñequeada to get the fright of one's lifese pega todo el rato protestando she spends all her time complaining;se pegó el fin de semana en la cama he spent the weekend in bed[cónyuge] to cheat on sb; Esp Famse la pega a su marido con el vecino she's cheating on her husband with the man next door* * *v/r1 resfriado catch2 acento pick up3 susto give o.s.;pegarse un golpe/un tiro hit/shoot o.s.4:pegarse a alguien fig stick to s.o.;pegársela a alguien fam con s.o. fam* * *vr1) golpearse: to hit oneself, to hit each other2) : to stick, to take hold3) : to be contagious* * *pegarse vb3. (chocar) to bump -
13 patada
f.1 kick.había turistas a patadas there were loads of touristsdar una patada a to kickme da cien patadas (que…) it makes me mad (that…)dar la patada a alguien to kick somebody outsentar como una patada (en el estómago) to be like a kick in the teethtratar a alguien a patadas to treat somebody like dirt2 punt, place-kick, drop kick.* * *1 kick\dar una patada to kickechar a alguien a patadas to kick somebody outme da cien patadas familiar I can't bear itsentar como una patada en el estómago familiar to be like a kick in the teethtener de algo a patadas familiar to have lots of somethingtratar a patadas familiar to treat like dirt* * *noun f.* * *SF1) (=puntapié) kick•
a patadas, echar a algn a patadas — to kick o boot sb outtratar a algn a patadas — to treat sb very badly o like dirt *
•
dar patadas — to kickle dio una fuerte patada al balón — he kicked the ball hard, he gave the ball a hard kick
¡como te meta una patada en el culo, verás! — * if you don't watch it, I'll give you a kick up the arse! *
cada vez que habla le mete una patada al diccionario — hum every time he opens his mouth his words come out all wrong
2)a patadas * (=en gran cantidad) —
había comida a patadas — there was loads o heaps of food *
hace todo a las patadas — he makes a real mess of everything, he does everything really badly
darse patadas por algo —
de la patada CAm, Méx * —
me fue de la patada — it was a disaster, it all went pear-shaped on me *
* * *1) ( puntapié) kickle dio una patada al balón — he kicked the ball, he gave the ball a kick
lo agarraron a patadas — (AmL) they kicked him about
te voy a dar una patada en el culo! — (vulg) I'm gonna kick your ass (AmE) o (BrE) arse (vulg)
a las patadas — (AmL fam) terribly
a patadas — (fam)
los echaron a patadas — they were kicked out
había comida a patadas — there was tons o loads of food
como una patada — (fam)
lo que dijo me sentó como una patada (en el estómago or hígado) — what he said was like a kick in the teeth (colloq)
la cena me sentó como una patada — what I had for dinner really disagreed with me
darle la patada a alguien — to give somebody the push o boot (colloq)
darse de patadas — (fam) to clash
de la patada — (Méx fam)
me cae de la patada — I can't stand her (colloq)
en dos patadas — (AmL fam) in a flash (colloq)
me/le da cien patadas — (fam) I/he can't stand it
ni a patadas — (Chi, Méx fam) no way (colloq)
2) (AmL)a) ( de arma) kickb) (fam) ( producida por la electricidad) shock (colloq)* * *= kick.Ex. If such a game is still tied after extra-time it is usually decided by kicks from the penalty mark, commonly called a penalty shootout.----* dar patadas en el estómago = stick in + Posesivo + craw.* dar una patada = kick, boot.* * *1) ( puntapié) kickle dio una patada al balón — he kicked the ball, he gave the ball a kick
lo agarraron a patadas — (AmL) they kicked him about
te voy a dar una patada en el culo! — (vulg) I'm gonna kick your ass (AmE) o (BrE) arse (vulg)
a las patadas — (AmL fam) terribly
a patadas — (fam)
los echaron a patadas — they were kicked out
había comida a patadas — there was tons o loads of food
como una patada — (fam)
lo que dijo me sentó como una patada (en el estómago or hígado) — what he said was like a kick in the teeth (colloq)
la cena me sentó como una patada — what I had for dinner really disagreed with me
darle la patada a alguien — to give somebody the push o boot (colloq)
darse de patadas — (fam) to clash
de la patada — (Méx fam)
me cae de la patada — I can't stand her (colloq)
en dos patadas — (AmL fam) in a flash (colloq)
me/le da cien patadas — (fam) I/he can't stand it
ni a patadas — (Chi, Méx fam) no way (colloq)
2) (AmL)a) ( de arma) kickb) (fam) ( producida por la electricidad) shock (colloq)* * *= kick.Ex: If such a game is still tied after extra-time it is usually decided by kicks from the penalty mark, commonly called a penalty shootout.
* dar patadas en el estómago = stick in + Posesivo + craw.* dar una patada = kick, boot.* * *A (puntapié) kickle dio una patada al balón he kicked the ball, he gave the ball a kickme dio una patada por debajo de la mesa she gave me a kick o kicked me under the tabletiró la puerta abajo de una patada he kicked the door downdio una patada en el suelo he stamped his footlo agarraron a patadas ( AmL); they kicked him aboutmerece que le den una buena patada en el culo ( vulg); he deserves to get his butt kicked ( AmE colloq), he deserves a good kick up the backside ( BrE colloq)se llevan a las patadas they fight terribly o like cat and dogel informe está hecho a las patadas the report has just been thrown togetherlos tratan a las patadas they treat them terribly o ( colloq) like dirta patadas ( fam): trata a la mujer y a los hijos a patadas he treats his wife and children really badly o ( colloq) like dirtlos echaron del bar a patadas they were kicked out of the barhabía comida a patadas there was tons o loads o ( BrE) masses of foodcomo una patada ( fam): cuando me lo dijo me sentó como una patada (en el estómago or hígado) when he told me it was like a kick in the teeth ( colloq)la cena me sentó como una patada what I had for dinner really disagreed with meesa camisa le queda como una patada ( RPl); that shirt looks terrible on himpintó la pieza pero le quedó como una patada ( RPl); she painted the room but it looked terrible when she'd finisheddarle la patada a algn ‹empleado› to give sb the push o boot ( colloq);darse de patadas ( fam); to clashel estreno estuvo de la patada the premiere was a flop ( colloq)me cae de la patada I can't stand her ( colloq)me/le da cien patadas ( fam); I/he can't stand it, it pisses me/him off (sl), it ticks me/him off ( AmE colloq)me da cien patadas madrugar I can't stand getting up earlyni a patadas vamos a llegar a tiempo there's no way we're going to get there on timeCompuestos:onside kickkickoffplace kickdropkickB ( AmL)1 (de un arma) kicktoqué el cable y me dio tremenda patada I touched the cable and it gave me a real shock o jolt* * *
patada sustantivo femenino
1 ( puntapié) kick;
tiró la puerta abajo de una patada he kicked the door down;
dio una patada en el suelo he stamped his foot;
los echaron a patadas they were kicked out
2 (AmL)
patada sustantivo femenino kick, (pisotón) stamp: no le des patadas a la puerta, don't kick the door
figurado este periodista le da cada patada al diccionario que te deja temblando, this journalist's poor spelling and incorrect usage of the language is shocking
♦ Locuciones: dar la patada a alguien, to give sb the boot
' patada' also found in these entries:
Spanish:
de
- patear
- soltar
- pegar
- puntapié
- tremendo
English:
it
- kick
- kick away
- stamp
- boot
- free
* * *patada nf1. [con el pie] kick;[en el suelo] stamp;dar una patada a algo/alguien to kick sth/sb;dar patadas [el feto] to kick;dar patadas en el suelo to stamp one's feet;echar a alguien a patadas de to kick sb out of;Amlos agarraron a patadas they gave them a kicking;derribaron la puerta a patadas they kicked the door down o in;Famhabía turistas a patadas there were loads of tourists;Am Fama las patadas really badly;me trata a las patadas he treats me really badly o like dirt;se llevan a las patadas they can't stand each other;Famme da cien patadas (que…) it makes me mad (that…);dar la patada a alguien [de un lugar, empleo] to kick sb out, to give sb the boot;Fam Hum Famdarse de patadas con algo [no armonizar] to clash horribly with sth;CSur Famle dio una patada al hígado it went straight to her liver;Méx Famde la patada: me cae de la patada I can't stand her;hace un frío de la patada it's freezing;en dos patadas [en seguida] in two shakes;RP Famquedar como una patada to look really bad;Famsentar como una patada (en el estómago) to be like a kick in the teeth;Famlo que dijo me sentó como una patada en el culo Br what she said really pissed me off, US I was really pissed about what she said;tratar a alguien a patadas to treat sb like dirtMéx patada de ahogado desperate last effort;patada a seguir [en rugby] kick and chase2. Am [descarga eléctrica] (electric) shock;el enchufe le dio una patada he got a shock when he touched the plug3. Am [retroceso] kick* * *f kick;dar una patada kick;dar la patada a alguien fig kick s.o. out;echar a alguien a patadas fig kick s.o. out;tratar a alguien a patadas treat s.o. like dirt* * *patada nf1) puntapié: kick2) : stamp (of the foot)* * *patada n (puntapié) kick -
14 slap
slæp
1. noun(a blow with the palm of the hand or anything flat: The child got a slap from his mother for being rude.) palmada, cachete, bofetada, bofetón
2. verb(to give a slap to: He slapped my face.) abofetear, dar una bofetada a- slapdash- slap-happy
- slapstick
slap1 n bofetada / palmadaslap2 vb1. dar una bofetada2. dar una palmadathey slapped him on the back and shook his hand le dieron palmadas en la espalda y le dieron la manotr[slæp]1 (straight) de lleno2 (right) justo■ they've built a huge hotel slap in the middle of the port han construido un hotel enorme justo en medio del puerto2 (place, put) tirar, arrojar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLa slap in the face (rebuff) un desaire, una bofetadaa slap on the wrist un tirón de orejasto slap make-up on one's face embadurnarse la cara de maquillajeto slap paint on a wall dar una mano de pintura en la paredto slap somebody on the back dar a alguien una palmadita en la espaldaslap n: bofetada f, cachetada f, palmada fadv.• de golpe adv.• directamente adv.n.• bofetada s.f.• cale s.m.• guantada s.f.• mamporro s.m.• manotazo s.m.• manoteo s.m.• morrada s.f.• palmada s.f.• porrada s.f.• sopapo s.m.• sopetón s.m.• torta s.f.• tortazo s.m.v.• abofetear v.• acachetear v.• dar una palmada v.• manotear v.• palmotear v.• pegar v.• santiguar v.• sobar v.• sopapear v.
I slæp1) ( hit)to slap somebody — ( on face) pegarle* or darle* una bofetada or (AmL tb) una cachetada a alguien, abofetear a alguien, cachetear a alguien (AmL); (on arm, leg) pegarle* or darle* una palmada a alguien
2)a) ( put with force) tirarshe slapped the contract down on the desk — tiró or (fam) plantó el contrato en el escritorio
b) (put, apply carelessly)c) ( impose) (colloq)to slap something ON something: they slapped another 5% on the price le encajaron un 5% de aumento al precio (fam); to slap somebody WITH something (AmE): we've been slapped with a large fine — nos han encajado or metido un multazo (fam)
II
he gave me a slap on the back — me dio una palmada or una palmadita en la espalda
a slap in the face — (rebuff, insult) una bofetada
a slap on the wrist — un tirón de orejas (fam), un palmetazo
III
adverb (colloq)[slæp]1.N palmada f, manotada fto give sb a slap on the back — (fig) felicitar a algn
•
a slap in the face — una bofetada, un bofetón; (fig) un desaire•
to give sb a slap on the wrist — (fig) dar un tirón de orejas a algn2.ADV * de lleno3. VT1) (=strike) dar manotadas a; (once) dar una manotada a; (in the face) abofetear, dar una bofetada ato slap sb's face, slap sb in the face — dar una bofetada a algn, abofetear a algn
she slapped the little boy's leg, she slapped the little boy on the leg — le dio al niño un cachete en la pierna
•
to slap sb down — (fig) bajarle los humos a algn•
to slap sb's wrist — (fig) dar un tirón de orejas a algn2) (=put)he slapped the book on the table — tiró or arrojó el libro sobre la mesa
the judge slapped £100 on the fine — el juez aumentó la multa en 100 libras
•
to slap paint on sth — pintar algo a brochazos4.EXCL ¡zas!* * *
I [slæp]1) ( hit)to slap somebody — ( on face) pegarle* or darle* una bofetada or (AmL tb) una cachetada a alguien, abofetear a alguien, cachetear a alguien (AmL); (on arm, leg) pegarle* or darle* una palmada a alguien
2)a) ( put with force) tirarshe slapped the contract down on the desk — tiró or (fam) plantó el contrato en el escritorio
b) (put, apply carelessly)c) ( impose) (colloq)to slap something ON something: they slapped another 5% on the price le encajaron un 5% de aumento al precio (fam); to slap somebody WITH something (AmE): we've been slapped with a large fine — nos han encajado or metido un multazo (fam)
II
he gave me a slap on the back — me dio una palmada or una palmadita en la espalda
a slap in the face — (rebuff, insult) una bofetada
a slap on the wrist — un tirón de orejas (fam), un palmetazo
III
adverb (colloq) -
15 cortar
v.1 to cut.cortar una rebanada de pan to cut a slice of breadcorta la tarta en cinco partes divide the cake in five, cut the cake into five slicescortarle el pelo a alguien to cut somebody's hairElla corta las ramas del rosal She cuts the rosebush branches.2 to cut out (recortar) (tela, figura de papel).3 to crack, to chap (labios, piel).4 to slice through (hender) (aire, olas).El carnicero cortó los filetes The butcher sliced the fillets.5 to cut (baraja).6 to curdle (leche).7 to cut off (interrumpir) (retirada, luz, teléfono).cortar el tráfico to close the road to traffic8 to cut (poner fin a) (beca).cortar un problema de raíz to nip a problem in the bud; (impedirlo) to root a problem out (erradicarlo)9 to cut (producir un corte).estas tijeras no cortan these scissors don't cut (properly)cortar por lo sano (figurative) to resort to drastic measures; (aplicar una solución drástica) to cut one's losses (para evitar más pérdidas)10 to take a short cut.11 to split up.corté con mi novio I've split up with my boyfriend12 to cut short, to cut, to cut off.Ella cortó a Ricardo rápidamente She cut Richard short quickly.13 to chop, to cut up, to cut out, to cut.Ella corta madera para el fuego She chops wood for the fire.14 to ablate, to amputate, to curtail.* * *1 (gen) to cut2 (pelo) to cut, trim3 (árbol) to cut down4 (carne) to carve5 (pastel) to cut up6 (cabeza, teléfono, gas) to cut off7 (mayonesa, leche) to curdle8 (piel) to chap, crack9 (viento, frío) to chill, bite10 COSTURA to cut out11 (interrumpir) to cut off, interrupt12 (bloquear) to block13 (suprimir) to cut out1 to cut1 to cut2 (herirse) to cut, cut oneself3 (el pelo - por otro) to have one's hair cut; (- uno mismo) to cut one's hair■ ¿te has cortado el pelo? have you had your hair cut?4 (piel) to become chapped5 (leche) to go off, curdle; (mayonesa) to curdle6 (comunicación) to be cut off7 familiar (aturdirse) to get embarrassed, get tongue-tied, go all shy\¡corta el rollo! knock it off!cortar con alguien familiar to split up with somebodycortar el apetito to ruin one's appetitecortar el bacalao familiar to be the bosscortar en seco figurado to cut shortcortar la digestión to give one indigestion, upset one's stomachcortar la palabra to interruptcortar por la mitad to split down the middlecortar por lo sano familiar to take drastic measures* * *verb1) to cut2) slice3) chop4) trim5) interrupt6) block•- cortarse* * *1. VT1) [con algo afilado] [gen] to cut; [en trozos] to chop; [en rebanadas] to slice¿quién te ha cortado el pelo? — who cut your hair?
corta el apio en trozos — cut o chop the celery into pieces
2) (=partir) [+ árbol] to cut down; [+ madera] to saw3) (=dividir) to cutla línea corta el círculo en dos — the line cuts o divides the circle in two
4) (=interrumpir)a) [+ comunicaciones, agua, corriente] to cut off; [+ carretera, puente] (=cerrar) to close; (=bloquear) to blocklas tropas están intentando cortar la carretera que conduce al aeropuerto — the troops are trying to cut off the road to the airport
b) [+ relaciones] to break off; [+ discurso, conversación] to cut short5) (=suprimir) to cut6) [frío] to chap, crackel frío me corta los labios — the cold is chapping o cracking my lips
7) (Dep) [+ balón] to slice8) [+ baraja] to cut9) * [+ droga] to cut *2. VI1) (=estar afilado) to cutsano 1)estas tijeras no cortan — these scissors are blunt o don't cut
2) (Inform)"cortar y pegar" — "cut and paste"
3) (Meteo)hace un viento que corta — there's a bitter o biting wind
4) (=acortar)5)• cortar con (=terminar) —
es absurdo cortar con tu tía por culpa de su marido — it's ridiculous to break off contact with your aunt because of her husband
ha cortado con su novia — he's broken up with o finished with his girlfriend
6)rollo 1., 5)¡corta! — * give us a break! *
7) (Naipes) to cut8) (Radio)¡corto! — over!
¡corto y cierro! — over and out!
9) LAm (Telec) to hang up3.See:* * *1.verbo transitivo1) ( dividir) <cuerda/pastel> to cut, chop; < asado> to carve; <leña/madera> to chop; < baraja> to cut; <aire/agua> (liter) to slice o cut throughcortar algo por la mitad — to cut something in half o in two
cortar algo en rodajas/en cuadritos — to slice/dice something
¿en cuántas partes lo corto? — how many slices (o pieces etc) shall I cut it into?
2) (quitar, separar) <rama/punta/pierna> to cut off; < árbol> to cut down, chop down; < flores> (CS) to pickcortarle la cabeza a alguien — to chop off o cut off somebody's head
3) ( hacer más corto) <pelo/uñas> to cut; <césped/pasto> to mow; < seto> to cut; < rosal> to cut back; < texto> to cut down4)a) ( en costura) <falda/vestido> to cut outb) ( recortar) <anuncio/receta/muñeca de papel> to cut out5) ( interrumpir)a) <agua/gas/luz/comunicación> to cut off; <película/programa> to interruptcortarla — (Chi fam)
córtala con eso — OK, cut it out, now (colloq)
b) < retirada> to cut offc) < calle> policía/obreros to close, block off; manifestantes to blockd) < relaciones diplomáticas> to break off; <subvenciones/ayuda> to cut off6) < fiebre> to bring down; < hemorragia> to stop, stem7) < persona> ( en conversación) to interrupt8) (censurar, editar) < película> to cut; <escena/diálogo> to cut, to cut out9) <recta/plano> to cross10)a) <heroína/cocaína> to adulterate, cut (colloq)b) < leche> to curdle11) fríoel frío me cortó los labios — my lips were chapped o cracked from the cold weather
12) (RPl) < dientes> to cut2.cortar vi1) cuchillo/tijeras to cut2)a) ( por radio)corto y fuera or corto y cierro — over and out
b) (Cin)c) (CS) ( por teléfono) to hang up3) ( terminar)a) novios to break up, split upb)cortar con algo — <con pasado/raíces> to break with something
4) ( en naipes) to cut5) ( en costura) to cut out6) ( acortar camino)cortar por algo: cortemos por el bosque/la plaza let's cut through the woods/across the square; cortaron por el atajo — they took the shortcut
7) (Chi fam) (ir, dirigirse)3.no sabía para dónde cortar — (Chi fam) I/he didn't know which way to turn (colloq)
cortarse v pron1) ( interrumpirse) proyección/película to stop; llamada/gas to get cut off2) (refl)a) ( hacerse un corte) to cut oneself; <dedo/brazo/cara> to cutb) piel/labios (+ me/te/le etc) to crack, become chapped3)a) (refl) <uñas/pelo> to cutb) (caus) < pelo> to have... cut4) (recípr) líneas/calles to cross5) leche/mayonesa to curdle6) (Chi, Esp) persona (turbarse, aturdirse) to get embarrassed7) (Chi fam) animal to collapse from exhaustion* * *= cut off, crop, trim, slash, chop off, clip, dam (up), sever, intersect, chop down, shut off, chop up, cut down, fell, shear, trim off, cut + Nombre + up, split, shear off, snip, hew, cut up into + strips.Ex. The spine folds of the assembled sheets were simply cut off, separating all the leaves, which were then attached to each other and to a backing strip by a coating of rubber solution, and cased in the ordinary way.Ex. In addition, many of photographs are badly cropped, with the tops of heads, towers, and artworks lopped off.Ex. The edges of the leaves may have been trimmed smooth by the binder, or left rough (uncut).Ex. Finally, a few copies of an edition seem generally to have slipped through with their cancellanda uncancelled, so that examples of the original settings may sometimes be found (occasionally slashed by the warehouse keeper's shears, deliberate defacement which escaped notice).Ex. Others chop off old records to remain within the limits of 680 MB.Ex. Some libraries frequently subscribe to specific newspapers in duplicate in order to clip articles and illustrations of interest for particular subject files.Ex. But to prevent any meandering at all, or to dam the flow of talk too soon and too often by intruding, generally only frustrates spontaneity = Aunque evitar cualquier divagación o cortar el flujo de la conversación demasiado pronto y con demasiada frecuencia con interrupciones generalmente sólo coarta la espontaneidad.Ex. This art is is mass produced, often mechanically, and thus severed from tradition.Ex. Contingency plans can be devised to intersect at several points on this time continuum.Ex. Microform catalogs take up less room and are more sound ecologically since you don't have to chop down half of Canada everytime you make a large catalog = Los catálogos de microformas ocupan menos espacio y son más acertados desde un punto de vista ecológico ya que no tienes que talar la mitad de Canadá cada vez que hagas un catálogo grande.Ex. Advanced design sprinklers shut off water when the fire is out, reducing the risk of water damage.Ex. The writer bemoans record studios' tendency to chop up and fiddle with opera performances.Ex. A subsequent owner cut down most of the surrounding woodland and the garden was largely lost.Ex. In this study, thirty-four-year-old chestnut trees were felled, measured and weighed to evaluate their aboveground biomass.Ex. All the activity on a sheep station was directed to one end: shearing the sheep and sending the wool away to the city.Ex. If you repeatedly deadhead - trim off the spent flowers - the plant goes into overdrive.Ex. They tortured her into revealing her Pin number and safe code before cutting her up and disposing of her in bin liners.Ex. In the mechanised paper fibre process individual pages are soaked and split so that acid-free paper can be put between the two layers.Ex. Working at the lumberyard pushing a tree through the buzz saw he accidentally sheared off all ten of his fingers.Ex. It's perfect for dead heading dense flowering plant without accidentally snipping the neighboring blooms.Ex. Oak was shaped by splitting with wooden wedges, and by hewing with axes or adzes.Ex. Cut up the leftovers into strips, stick on skewers and finish quickly on the grill.----* abrir cortando = lance.* ¡corta el rollo! = put a sock in it!.* cortar Algo = snip + Nombre + off.* cortar Algo como si fuera mantequilla = cut through + Nombre + like a (hot) knife through butter.* cortar Algo de raíz = nip + Nombre + in the bud.* cortar a tajos = hack.* cortar con barricadas = barricade.* cortar con motoguadaña = strim.* cortar con una sierra = saw.* cortar, cortar con tijeras = snip.* cortar el agua = cut off + the water.* cortar el bacalao = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.* cortar el césped = mow + the lawn, mow.* cortar el cuello = decapitate.* cortar el rollo = cut to + the chase.* cortar en lonchas = slice.* cortar en pedacitos = cut up into + small pieces.* cortar en pedazos = cut + Nombre + up.* cortar en rebanadas = slice.* cortar en rodajas = slice.* cortar en tajos = hack.* cortar en tiras = shred, cut up into + strips.* cortar en trocitos = dice.* cortar en trozos = cut + Nombre + up.* cortar la cabeza = behead.* cortar la hierba = mow.* cortar las flores marchitas = deadhead.* cortarle las alas a Alguien = clip + Posesivo + wings.* cortarle los vuelos a Alguien = clip + Posesivo + wings.* cortar llegando al hueso = cut to + the bone.* cortar metal = shear.* cortar perpendicularmente a la veta de crecimiento = cut + across the grain.* cortar por = cut across.* cortar por lo sano = cut + Gordian knot, cut + Posesivo + losses.* cortar radicalmente con = make + a clean break with.* cortarse = nick + Reflexivo.* cortar un nudo gordiano = cut + Gordian knot.* cortar y pegar = cut-and-paste.* cortar y secar = cut and dry.* máquina de cortar en rebanadas = slicer.* sin cortar = uncut.* utensilio para cortar = cutting tool.* * *1.verbo transitivo1) ( dividir) <cuerda/pastel> to cut, chop; < asado> to carve; <leña/madera> to chop; < baraja> to cut; <aire/agua> (liter) to slice o cut throughcortar algo por la mitad — to cut something in half o in two
cortar algo en rodajas/en cuadritos — to slice/dice something
¿en cuántas partes lo corto? — how many slices (o pieces etc) shall I cut it into?
2) (quitar, separar) <rama/punta/pierna> to cut off; < árbol> to cut down, chop down; < flores> (CS) to pickcortarle la cabeza a alguien — to chop off o cut off somebody's head
3) ( hacer más corto) <pelo/uñas> to cut; <césped/pasto> to mow; < seto> to cut; < rosal> to cut back; < texto> to cut down4)a) ( en costura) <falda/vestido> to cut outb) ( recortar) <anuncio/receta/muñeca de papel> to cut out5) ( interrumpir)a) <agua/gas/luz/comunicación> to cut off; <película/programa> to interruptcortarla — (Chi fam)
córtala con eso — OK, cut it out, now (colloq)
b) < retirada> to cut offc) < calle> policía/obreros to close, block off; manifestantes to blockd) < relaciones diplomáticas> to break off; <subvenciones/ayuda> to cut off6) < fiebre> to bring down; < hemorragia> to stop, stem7) < persona> ( en conversación) to interrupt8) (censurar, editar) < película> to cut; <escena/diálogo> to cut, to cut out9) <recta/plano> to cross10)a) <heroína/cocaína> to adulterate, cut (colloq)b) < leche> to curdle11) fríoel frío me cortó los labios — my lips were chapped o cracked from the cold weather
12) (RPl) < dientes> to cut2.cortar vi1) cuchillo/tijeras to cut2)a) ( por radio)corto y fuera or corto y cierro — over and out
b) (Cin)c) (CS) ( por teléfono) to hang up3) ( terminar)a) novios to break up, split upb)cortar con algo — <con pasado/raíces> to break with something
4) ( en naipes) to cut5) ( en costura) to cut out6) ( acortar camino)cortar por algo: cortemos por el bosque/la plaza let's cut through the woods/across the square; cortaron por el atajo — they took the shortcut
7) (Chi fam) (ir, dirigirse)3.no sabía para dónde cortar — (Chi fam) I/he didn't know which way to turn (colloq)
cortarse v pron1) ( interrumpirse) proyección/película to stop; llamada/gas to get cut off2) (refl)a) ( hacerse un corte) to cut oneself; <dedo/brazo/cara> to cutb) piel/labios (+ me/te/le etc) to crack, become chapped3)a) (refl) <uñas/pelo> to cutb) (caus) < pelo> to have... cut4) (recípr) líneas/calles to cross5) leche/mayonesa to curdle6) (Chi, Esp) persona (turbarse, aturdirse) to get embarrassed7) (Chi fam) animal to collapse from exhaustion* * *= cut off, crop, trim, slash, chop off, clip, dam (up), sever, intersect, chop down, shut off, chop up, cut down, fell, shear, trim off, cut + Nombre + up, split, shear off, snip, hew, cut up into + strips.Ex: The spine folds of the assembled sheets were simply cut off, separating all the leaves, which were then attached to each other and to a backing strip by a coating of rubber solution, and cased in the ordinary way.
Ex: In addition, many of photographs are badly cropped, with the tops of heads, towers, and artworks lopped off.Ex: The edges of the leaves may have been trimmed smooth by the binder, or left rough (uncut).Ex: Finally, a few copies of an edition seem generally to have slipped through with their cancellanda uncancelled, so that examples of the original settings may sometimes be found (occasionally slashed by the warehouse keeper's shears, deliberate defacement which escaped notice).Ex: Others chop off old records to remain within the limits of 680 MB.Ex: Some libraries frequently subscribe to specific newspapers in duplicate in order to clip articles and illustrations of interest for particular subject files.Ex: But to prevent any meandering at all, or to dam the flow of talk too soon and too often by intruding, generally only frustrates spontaneity = Aunque evitar cualquier divagación o cortar el flujo de la conversación demasiado pronto y con demasiada frecuencia con interrupciones generalmente sólo coarta la espontaneidad.Ex: This art is is mass produced, often mechanically, and thus severed from tradition.Ex: Contingency plans can be devised to intersect at several points on this time continuum.Ex: Microform catalogs take up less room and are more sound ecologically since you don't have to chop down half of Canada everytime you make a large catalog = Los catálogos de microformas ocupan menos espacio y son más acertados desde un punto de vista ecológico ya que no tienes que talar la mitad de Canadá cada vez que hagas un catálogo grande.Ex: Advanced design sprinklers shut off water when the fire is out, reducing the risk of water damage.Ex: The writer bemoans record studios' tendency to chop up and fiddle with opera performances.Ex: A subsequent owner cut down most of the surrounding woodland and the garden was largely lost.Ex: In this study, thirty-four-year-old chestnut trees were felled, measured and weighed to evaluate their aboveground biomass.Ex: All the activity on a sheep station was directed to one end: shearing the sheep and sending the wool away to the city.Ex: If you repeatedly deadhead - trim off the spent flowers - the plant goes into overdrive.Ex: They tortured her into revealing her Pin number and safe code before cutting her up and disposing of her in bin liners.Ex: In the mechanised paper fibre process individual pages are soaked and split so that acid-free paper can be put between the two layers.Ex: Working at the lumberyard pushing a tree through the buzz saw he accidentally sheared off all ten of his fingers.Ex: It's perfect for dead heading dense flowering plant without accidentally snipping the neighboring blooms.Ex: Oak was shaped by splitting with wooden wedges, and by hewing with axes or adzes.Ex: Cut up the leftovers into strips, stick on skewers and finish quickly on the grill.* abrir cortando = lance.* ¡corta el rollo! = put a sock in it!.* cortar Algo = snip + Nombre + off.* cortar Algo como si fuera mantequilla = cut through + Nombre + like a (hot) knife through butter.* cortar Algo de raíz = nip + Nombre + in the bud.* cortar a tajos = hack.* cortar con barricadas = barricade.* cortar con motoguadaña = strim.* cortar con una sierra = saw.* cortar, cortar con tijeras = snip.* cortar el agua = cut off + the water.* cortar el bacalao = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.* cortar el césped = mow + the lawn, mow.* cortar el cuello = decapitate.* cortar el rollo = cut to + the chase.* cortar en lonchas = slice.* cortar en pedacitos = cut up into + small pieces.* cortar en pedazos = cut + Nombre + up.* cortar en rebanadas = slice.* cortar en rodajas = slice.* cortar en tajos = hack.* cortar en tiras = shred, cut up into + strips.* cortar en trocitos = dice.* cortar en trozos = cut + Nombre + up.* cortar la cabeza = behead.* cortar la hierba = mow.* cortar las flores marchitas = deadhead.* cortarle las alas a Alguien = clip + Posesivo + wings.* cortarle los vuelos a Alguien = clip + Posesivo + wings.* cortar llegando al hueso = cut to + the bone.* cortar metal = shear.* cortar perpendicularmente a la veta de crecimiento = cut + across the grain.* cortar por = cut across.* cortar por lo sano = cut + Gordian knot, cut + Posesivo + losses.* cortar radicalmente con = make + a clean break with.* cortarse = nick + Reflexivo.* cortar un nudo gordiano = cut + Gordian knot.* cortar y pegar = cut-and-paste.* cortar y secar = cut and dry.* máquina de cortar en rebanadas = slicer.* sin cortar = uncut.* utensilio para cortar = cutting tool.* * *cortar [A1 ]vt1 ‹cuerda/tarta› to cutcorta el cable aquí cut the wire herecortar por la línea de puntos cut along the dotted linese pasa horas cortando papeles he spends hours cutting up pieces of papercortó el pastel por la mitad he cut the cake in half o in two¿en cuántas partes lo corto? how many slices ( o pieces etc) shall I cut it into?puedes ir cortando las zanahorias you could start chopping the carrotsse cortan los pimientos por la mitad cut o slice the peppers into halvescortar algo en trozos to cut sth into piecescortar algo en rodajas/en cuadritos to slice/dice stheste queso se corta muy bien this cheese cuts very easilycortar la carne en trozos pequeños chop o cut the meat (up) into small chunks2 ‹asado› to carve3 ‹leña/madera› to chop4 ‹baraja› to cut5 ( liter); ‹aire/agua› to slice o cut throughB (quitar, separar)1 ‹rama/punta› to cut off; ‹pierna/brazo› to cut off; ‹árbol› to cut down, chop down; ‹flores› ( AmL) to pickcórtame una puntita de pan cut me off a bit of bread, will you?me cortó un trozo de melón she cut me a piece of meloncortarles los tallos y poner a hervir cut off o remove the stalks and boilla máquina le cortó un dedo the machine took off his finger, his finger got cut off in the machinecortarle la cabeza a algn to chop off o cut off sb's head2 ‹anuncio/receta› to cut outC (hacer más corto) to cutle cortó el pelo/las uñas he cut her hair/nailscortar el césped to mow the lawn, cut the grasshay que cortar los rosales the rose bushes need cutting back o pruningD«viento»: hacía un viento que me cortaba la cara there was a biting wind blowing in my face o ( liter) lashing my faceE (en costura) ‹falda/vestido› to cut outF1 ‹agua/gas/luz› to cut off; ‹comunicación› to cut offle cortaron el teléfono his phone was cut offcorta la electricidad antes de tocarlo switch off the electricity before you touch itsiempre cortan la película en lo más interesante they always interrupt the movie at the most exciting momentcórtenla de hacer ruido cut out the noise, will you? ( colloq)2 ‹calle› (por obras) to closelos manifestantes cortaron la carretera the demonstrators blocked the roadla policía cortó la calle the police blocked off o closed the street3 ‹retirada› to cut offhan cortado el tráfico en la zona they've closed the area to trafficla policía nos cortó el paso the police cut us off4 ‹relaciones diplomáticas› to break off; ‹subvenciones/ayuda› to cut offG ‹fiebre› to bring down; ‹resfriado› to cure, get rid of; ‹hemorragia› to stop, stemH ‹persona› (en una conversación) to interruptme cortó en seco he cut me short, he cut me off sharplyI ‹película› to cut, edit; ‹escena/diálogo› to cut out, edit outJ ‹recta/plano› to crossla Avenida Santa Fe corta el Paseo de Gracia the Avenida Santa Fe crosses the Paseo de GraciaK1 ‹heroína/cocaína› to adulterate, cut ( colloq)2 ‹vermut› to add water ( o lemon etc) to3 ‹leche› to curdleL ( RPl) ‹dientes› to cutestá cortando los dientes he's cutting his teeth, he's teethingM( Chi) ‹animal› cortó al caballo de tanto galopar he rode the horse so hard that it collapsed■ cortarviA «cuchillo/tijeras» to cuteste cuchillo no corta this knife doesn't cut o is bluntB1(por radio): corto y cambio overcorto y fuera or corto y cierro over and out2 ( Cin):¡corten! cut!3 (CS) (por teléfono) to hang upno me cortes don't hang up on me, don't put the phone down on me1 «novios» to break up, split upha cortado con el novio she's broken o split up with her boyfriend2 cortar CON algo to break WITH sthdecidió cortar con el pasado she decided to break with o make a break with the pastD (en naipes) to cutE (en costura) to cut outF (acortar camino) cortar POR algo:cortemos por el bosque/la plaza let's cut through the woods/across the square, let's take a short cut through the woods/across the squarecortaron por el atajo they took the shortcutG■ cortarseA (interrumpirse) «proyección/película» to stop; «llamada/gas» to get cut offse cortó la línea or comunicación I got cut offse ha cortado la luz there's been a power cutno te metas en el agua ahora, que se te va a cortar la digestión don't go in the water yet, it's bad for the digestion/you'll get stomach crampcasi se me corta la respiración del susto I was so frightened I could hardly breatheB ( refl) (hacerse un corte) to cut oneself; ‹dedo/brazo/cara› to cutiba descalza y me corté el pie I was barefoot shoes and I cut my footse cortó afeitándose he cut himself shavingC1 ( refl) ‹uñas/pelo› to cutse corta el pelo ella misma she cuts her own hairse cortó una oreja he cut off his earse cortó las venas he slashed his wrists2 ( caus) ‹pelo› to have … cut¿cuándo vas a cortarte el pelo? when are you going to have a haircut o get your hair cut?D ( recípr) «líneas/calles» to crossE «leche» to go off, curdle; «mayonesa» to curdleF( Esp) «persona» (turbarse, aturdirse): no le digas eso que se corta don't say that to her, she'll get all embarrassedse corta cuando se ve entre mucha gente he comes over o goes all shy when there are too many people around ( colloq)me corto de hambre/sed I'm dying of hunger/thirst* * *
cortar ( conjugate cortar) verbo transitivo
1 ( dividir) ‹cuerda/pastel› to cut, chop;
‹ asado› to carve;
‹leña/madera› to chop;
‹ baraja› to cut;◊ cortar algo por la mitad to cut sth in half o in two;
cortar algo en rodajas/en cuadritos to slice/dice sth;
cortar algo en trozos to cut sth into pieces
2 (quitar, separar) ‹rama/punta/pierna› to cut off;
‹ árbol› to cut down, chop down;
‹ flores› (CS) to pick;
3 ( hacer más corto) ‹pelo/uñas› to cut;
‹césped/pasto› to mow;
‹ seto› to cut;
‹ rosal› to cut back;
‹ texto› to cut down
4 ( en costura) ‹falda/vestido› to cut out
5 ( interrumpir)
‹película/programa› to interrupt
[ manifestantes] to block;
6 (censurar, editar) ‹ película› to cut;
‹escena/diálogo› to cut (out)
7 [ frío]:◊ el frío me cortó los labios my lips were chapped o cracked from the cold weather
verbo intransitivo
1 [cuchillo/tijeras] to cut
2a) (Cin):◊ ¡corten! cut!
cortarse verbo pronominal
1 ( interrumpirse) [proyección/película] to stop;
[llamada/gas] to get cut off;
se me cortó la respiración I could hardly breathe
2
‹brazo/cara› to cut;
3 ( cruzarse) [líneas/calles] to cross
4 [ leche] to curdle;
[mayonesa/salsa] to separate
5 (Chi, Esp) [ persona] (turbarse, aturdirse) to get embarrassed
cortar
I verbo transitivo
1 to cut
(un árbol) to cut down
(el césped) to mow
2 (amputar) to cut off
3 (la luz, el teléfono) to cut off
4 (impedir el paso) to block
5 (eliminar, censurar) to cut out
II verbo intransitivo
1 (partir) to cut
2 (atajar) to cut across, to take a short cut
3 familiar (interrumpir una relación) to split up: cortó con su novia, he split up with his girlfriend
♦ Locuciones: familiar cortar por lo sano, to put an end to
' cortar' also found in these entries:
Spanish:
bacalao
- colgar
- desconectar
- lámina
- ligadura
- pelar
- pinchar
- ras
- sana
- sano
- seccionar
- sesgar
- despedazar
- largo
- mitad
- plantilla
- servir
- tijeras
- trozo
English:
bar
- begin
- block off
- blunt
- board
- breadboard
- chop
- chop off
- chop up
- clip
- consent
- cramp
- cut
- cut off
- cut up
- dice
- disconnect
- edit
- fillet
- hack
- hair-clippers
- lop off
- mow
- nick
- nip
- pick
- rot
- sever
- shear
- shred
- shut off
- slice
- slice through
- slice up
- slit
- snip
- take off
- bite
- block
- bread
- break
- carve
- clippers
- crop
- dock
- gash
- hang
- lawnmower
- lop
- loss
* * *♦ vt1. [seccionar] to cut;[en pedazos] to cut up; [escindir] [rama, brazo, cabeza] to cut off; [talar] to cut down;cortar el césped to mow the lawn, to cut the grass;hay que cortar leña para el hogar we have to chop some firewood for the hearth;siempre corta el pavo he always carves the turkey;cortar una rebanada de pan to cut a slice of bread;cortar el pan a rodajas to slice the bread, to cut the bread into slices;cortar algo en pedazos to cut sth into pieces;corta la tarta en cinco partes divide the cake in five, cut the cake into five slices;corta esta cuerda por la mitad cut this string in half;corta la cebolla muy fina chop the onion very finely;le cortaron la cabeza they chopped her head off;le cortaron dos dedos porque se le habían gangrenado they amputated o removed two of his fingers that had gone gangrenous;cortarle el pelo a alguien to cut sb's hair2. [recortar] [tela, figura de papel] to cut out;[gastos] to cut back3. [interrumpir] [retirada, luz, teléfono] to cut off;[carretera] to close; [hemorragia] to stop, to staunch; [discurso, conversación] to interrupt; Dep [pase, tiro] to block;cortar la luz to cut off the electricity supply;nos han cortado el teléfono our telephone has been cut off o disconnected;la nieve nos cortó el paso we were cut off by the snow;cortaron el tráfico para que pasara el desfile they closed the road to traffic so the procession could pass by;la falta cortó el ataque del equipo visitante the foul stopped the away team's attack;cortada por obras [en letrero] road closed for repairs;en esta cadena de televisión no cortan las películas con anuncios on this television channel they don't interrupt the films with adverts;CSur Fam¡cortála! shut it!, shut up!4. [atravesar] [recta] to cross, to intersect;[calle, territorio] to cut across;el río corta la región de este a oeste the river runs right across o bisects the region from east to west5. [labios, piel] to crack, to chap7. [baraja] to cut8. [leche] to curdle;9. [película] [escena] to cut;[censurar] to censor10. [poner fin a] [beca] to cut;[relaciones diplomáticas] to break off; [abusos] to put a stop to;cortar un problema de raíz [impedirlo] to nip a problem in the bud;[erradicarlo] to root a problem out;cortar algo por lo sano: tenemos que cortar este comportamiento por lo sano we must take drastic measures to put an end to this behaviour11. Fam [avergonzar]este hombre me corta un poco I find it hard to be myself when that man's aroundme cortó en mitad de la frase she hung up on me when I was in mid-sentence13. Informát to cut;cortar y pegar cut and paste♦ vi1. [producir un corte] to cut;estas tijeras no cortan these scissors don't cut (properly);corte por la línea de puntos cut along the dotted line;cortar por lo sano [aplicar una solución drástica] to resort to drastic measures;decidió cortar por lo sano con su pasado she decided to make a clean break with her past2. [atajar] to take a short cut ( por through);corté por el camino del bosque I took a short cut through the forest3. [terminar una relación] to split up ( con with);Radcorté con mi novio I've split up with my boyfriend¡corto y cambio! over!;¡corto y cierro! over and out!5. [en juego de cartas] to cut7. RP [hablando por teléfono] to hang up, to put the phone down;no corte, por favor hold the line, please* * *I v/t1 cut; electricidad cut off2 calle close3:cortar la respiración fig take one’s breath awayII v/i cut;cortar con alguien split up with s.o.* * *cortar vt1) : to cut, to slice, to trim2) : to cut out, to omit3) : to cut off, to interrupt4) : to block, to close off5) : to curdle (milk)cortar vi1) : to cut2) : to break up3) : to hang up (the telephone)* * *cortar vbten cuidado con la lata, que corta be careful with the tin it's sharp2. (agua, luz, teléfono) to cut off3. (calle, carretera) to close -
16 knock
nok
1. verb1) (to make a sharp noise by hitting or tapping, especially on a door etc to attract attention: Just then, someone knocked at the door.) golpear, llamar2) (to cause to move, especially to fall, by hitting (often accidentally): She knocked a vase on to the floor while she was dusting.) tirar, hacer caer3) (to put into a certain state or position by hitting: He knocked the other man senseless.) golpear4) ((often with against, on) to strike against or bump into: She knocked against the table and spilt his cup of coffee; I knocked my head on the car door.) golpear
2. noun1) (an act of knocking or striking: She gave two knocks on the door; He had a nasty bruise from a knock he had received playing football.) golpe2) (the sound made by a knock, especially on a door etc: Suddenly they heard a loud knock.) golpe, llamada•- knocker- knock-kneed
- knock about/around
- knock back
- knock down
- knock off
- knock out
- knock over
- knock up
- get knocked up
knock1 n golpeknock2 vb1. llamar2. golpear3. tirartr[nɒk]1 (blow) golpe nombre masculino2 (on door) llamada■ was that a knock at the door? ¿han llamado a la puerta?■ knock, knock! ¡toc, toc!■ you have to learn to take a few knocks in this business hay que aprender a aguantar muchos reveses en esta profesión1 (to hit) golpear, darse un golpe en2 familiar (criticize) criticar, hablar mal de■ the newspapers are forever knocking the England manager los periódicos siempre critican al entrenador de la selección inglesa1 (at door) llamar■ please knock before entering por favor, llamen antes de entrar2 (of car engine) golpear, martillear\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLhe's knocking on 70 va para los 70 añosto knock some sense into somebody hacer entrar en vereda a alguiento knock spots off dar mil vueltas ato knock the bottom out of the market reventar los preciosknock it off! ¡basta ya!knock ['nɑk] vt1) hit, rap: golpear, golpetear2) : hacer chocarthey knocked heads: se dieron en la cabeza3) criticize: criticarknock vi1) rap: dar un golpe, llamar (a la puerta)2) collide: darse, chocarknock n: golpe m, llamada f (a la puerta), golpeteo m (de un motor)n.• golpazo s.m.• golpe s.m.• golpeo s.m.• llamada s.f.• porrazo s.m.• toque s.m.v.• chocar contra v.• cutir v.• golpear v.• llamar a la puerta v.• martillear v.• pegar v.nɑːk, nɒk
I
he gave a couple of knocks before entering — llamó or (AmL tb) tocó (a la puerta) un par de veces antes de entrar
2) ( blow) golpe m3) (colloq)a) ( setback) golpe mb) ( criticism) crítica f, palo m (fam)
II
1.
1) (strike, push)to knock one's head/knee on/against something — darse* (un golpe) en la cabeza/rodilla con/contra algo
he was knocked to the ground by the blast/blow — la explosión/el golpe lo tiró al suelo or lo tumbó
to knock somebody sideways — (colloq) dejar a alguien de una pieza
2) ( criticize) (colloq) criticar*, hablar mal de
2.
via) ( on door) llamar, golpear (AmL), tocar* (AmL)b) ( collide)to knock AGAINST/INTO somebody/something — darse* or chocar* contra alguien/algo
c) \<\<engine\>\> golpetear, cascabelear (AmL)Phrasal Verbs:- knock up[nɒk]1. N2) (in engine) golpeteo m2. VT1) (=strike) golpearto knock a hole in sth — hacer or abrir un agujero en algo
to knock one's head on/against sth — (by accident) dar con la cabeza contra algo; (deliberately) dar cabezazos contra algo
I knocked my elbow on or against the table — me di (un golpe) en el codo con la mesa
to knock sb to the ground — tirar or echar a algn al suelo
to knock sb unconscious or out or cold — dejar a algn sin sentido
to knock the bottom out of sth — [+ box] desfondar algo; (fig) [+ argument] dejar algo sin fundamentos
- knock sth on the head- knock some sense into sb- knock sb sideways- knock spots off sb2) * (=criticize) criticar, hablar mal de3. VIhe knocked at the door/on the table — llamó a la puerta/dio un golpe en la mesa
I can't give a job to everyone who comes knocking on my door — no puedo dar trabajo a todos los que vienen pidiéndomelo or que llaman a mi puerta
2) (=bump)to knock into sth/sb — chocar or tropezar con algo/algn
to knock against sth — chocar or dar con or contra algo
3) [engine] golpetear- knock in- knock on- knock up* * *[nɑːk, nɒk]
I
he gave a couple of knocks before entering — llamó or (AmL tb) tocó (a la puerta) un par de veces antes de entrar
2) ( blow) golpe m3) (colloq)a) ( setback) golpe mb) ( criticism) crítica f, palo m (fam)
II
1.
1) (strike, push)to knock one's head/knee on/against something — darse* (un golpe) en la cabeza/rodilla con/contra algo
he was knocked to the ground by the blast/blow — la explosión/el golpe lo tiró al suelo or lo tumbó
to knock somebody sideways — (colloq) dejar a alguien de una pieza
2) ( criticize) (colloq) criticar*, hablar mal de
2.
via) ( on door) llamar, golpear (AmL), tocar* (AmL)b) ( collide)to knock AGAINST/INTO somebody/something — darse* or chocar* contra alguien/algo
c) \<\<engine\>\> golpetear, cascabelear (AmL)Phrasal Verbs:- knock up -
17 pegado
adj.1 stuck.2 glued, bonded.m.plaster (parche).past part.past participle of spanish verb: pegar.* * *1→ link=pegar pegar► adjetivo1 clueless* * *1. ADJ1) (=adherido) [gen] stuck; [con pegamento] glued¿está bien pegada la foto? — is the photo stuck on properly?
falda 1)el póster estaba pegado a la pared con chinchetas — the poster was stuck o fixed to the wall with drawing pins
2) (=junto)pegado a algo: el estadio está pegado al río — the stadium is right beside the river
pon el piano pegado a la pared — put the piano right up o flush against the wall
3) (=quemado) [arroz, leche] burnt, burned (EEUU)4) Esp (=asombrado) stunnedme has dejado pegado con esa noticia — what you've just said has really stunned me o taken me aback, I'm really stunned by what you've just said
5) Esp**no me sé nada del examen, estoy pegado — I haven't got a clue about the exam *
2.SM (Med) (=parche) sticking plaster, Band-Aid ® (EEUU)* * *- da adjetivo [ESTAR]1) ( junto)pegado A algo: su casa está pegada a la mía her house is right next to mine; iba muy pegado al coche de delante he was too close to the car in front; la cama está pegada a la pared — the bed is right up against the wall
2) ( adherido) stuck; (con cola, goma) gluedpegado A algo: está pegado al suelo it's stuck to the floor; se pasa todo el día pegado al televisor he spends all day glued to the television; quedarse pegado — (fam) ( electrocutarse) to be electrocuted; (Educ) to stay o be kept down
* * *= pasted-on.Ex. Some of these exotic bindings were sometimes enriched with chased metal, semi-precious stones, or pasted-on pictures.----* pegado a = flush with.* pegado a la pantalla = riveted to the screen.* pegado al asiento = rooted to + Posesivo + seat.* pegado al cuerpo = slinky [slinkier -comp., slinkiest -sup.].* * *- da adjetivo [ESTAR]1) ( junto)pegado A algo: su casa está pegada a la mía her house is right next to mine; iba muy pegado al coche de delante he was too close to the car in front; la cama está pegada a la pared — the bed is right up against the wall
2) ( adherido) stuck; (con cola, goma) gluedpegado A algo: está pegado al suelo it's stuck to the floor; se pasa todo el día pegado al televisor he spends all day glued to the television; quedarse pegado — (fam) ( electrocutarse) to be electrocuted; (Educ) to stay o be kept down
* * *= pasted-on.Ex: Some of these exotic bindings were sometimes enriched with chased metal, semi-precious stones, or pasted-on pictures.
* pegado a = flush with.* pegado a la pantalla = riveted to the screen.* pegado al asiento = rooted to + Posesivo + seat.* pegado al cuerpo = slinky [slinkier -comp., slinkiest -sup.].* * *pegado -da[ ESTAR]A (junto) pegado A algo:su casa está pegada a la mía her house is right next to mineno me gusta ir muy pegado al coche de delante I don't like sitting right on the tail of o being too close to the car in front, I don't like tailgating the car in front ( AmE colloq)la cama iba pegada a la pared the bed was right up against the wallB (adherido) stuck; (con cola, goma) gluedlas piezas están pegadas the pieces are glued togetherme sirvió unos tallarines todos pegados he gave me some noodles which were all stuck togetherpegado A algo:está pegado al suelo it's stuck to the floorse pasa todo el día pegado al televisor he spends all day glued to the televisionestá siempre pegado a la puerta a ver si oye lo que digo he always has an ear to the door to see if he can catch what I'm sayingquedarse pegado ( fam) (electrocutarse) to be electrocuted, to fry ( AmE colloq) (sorprenderse) ( Esp) to be stunned o amazed ( colloq);( Educ) to stay o be kept downse quedó pegado en el primer curso he was kept down o he stayed down at the end of the first year, he had to repeat the first year* * *
Del verbo pegar: ( conjugate pegar)
pegado es:
el participio
Multiple Entries:
pegado
pegar
pegado◊ -da adjetivo [ESTAR]a) ( junto) pegado A algo:
iba muy pegado al coche de delante he was too close to the car in front;
pon la cama pegada a la pared put the bed right up against the wall
(con cola, goma) glued;
las piezas están pegadas the pieces are glued together
pegar ( conjugate pegar) verbo transitivo
1
le pegadoon un tiro they shot her
pegadole un susto a algn to give sb a fright
2
( con cola) to glue, stick
3 (fam) ( contagiar) ‹ enfermedad› to give;
verbo intransitivo
1
(a un niño, como castigo) to smack sb;
la pelota pegó en el poste the ball hit the goalpost
[ artista] to be very popular
2
pegado CON algo to go with sth;
pegarse verbo pronominal
1a) ( golpearse):◊ me pegué con la mesa I knocked o hit myself on the table;
me pegué en la cabeza I banged o knocked my head
2 ‹ susto› to get;
3 ( contagiarse) [ enfermedad] to be infectious;
se te va a pegado mi catarro you'll catch my cold;
se le ha pegado el acento mexicano he's picked up a Mexican accent
pegar
I verbo transitivo
1 (adherir) to stick
(con pegamento) to glue
2 (coser) to sew on
3 (arrimar) lean against: es mejor que pegues la cuna a la pared, you'd better put the cradle against the wall
4 (un susto, una enfermedad) to give
5 (realizar una acción) pegó fuego a la casa, he set the house on fire
pegó saltos de alegría, he jumped for joy
6 (maltratar) to hit: no pegues al niño, don't hit the child
II verbo intransitivo
1 (combinar) to match: ese jersey no pega con esos pantalones, that sweater doesn't go with those trousers
(estar próximo a) to be next to: su casa está pegada al cine, his house is next to the cinema
2 (sol) to beat down
♦ Locuciones: no pegar ojo, not to sleep a wink
' pegado' also found in these entries:
Spanish:
estacazo
- estirón
- falda
- pegarse
- separar
- unida
- unido
- pegar
English:
shoot
- glue
- hug
- stick
* * *♦ adjha aparcado el coche demasiado pegado al mío he's parked his car too close to mine;su novio estuvo pegado a ella durante toda la fiesta her boyfriend was glued to her side all through the party;lleva cinco horas pegado al televisor he's been glued to the television for five hours2. [con pegamento] glued, stuck;la suela está pegada al zapato the sole is glued o stuck to the shoeme dejó pegado con su respuesta I was amazed o flabbergasted at his answer;me quedé pegado cuando me enteré I was amazed o flabbergasted when I found outen latín estoy pegado I'm hopeless at Latin♦ nm[parche] plaster* * *adj ( adherido) stuck (a to);estar pegado a alguien fig follow s.o. around, be s.o.’s shadow* * *pegado, -da adj1) : glued, stuck, stuck together2)pegado a : right next to -
18 schlagen
'ʃlaːgənv irr1) ( hauen) golpear, pegar2) ( Uhr) dar la hora3) (fig: siegen) vencer, derrotar4) ( Herz) palpitar, latirschlagen ['∫la:gən] <schlägt, schlug, geschlagen>1 dig (hauen) pegar, fajar die USA, virar Zentralamerika, Antillen; (klopfen) golpear; er schlug sie zu Boden la tiró al suelo de un golpe; jemandem etwas aus der Hand schlagen arrancarle algo a alguien de la mano; die Hände vors Gesicht schlagen taparse la cara con las manos; alles kurz und klein schlagen hacer todo trizas; etwas zu Scherben schlagen hacer algo añicos2 dig (Gegner) ganar [a]; (Schachfigur, Spielstein) comer; (Rekord) batir; er gab sich geschlagen se dio por vencido; sie schlugen die deutsche Mannschaft mit 3:1 ganaron al equipo alemán por 3 a 14 dig(Loch, Kerbe) hacer; einen Bogen um jemanden/etwas schlagen evitar a alguien/algo; einen Kreis schlagen trazar un círculo5 dig(Eiweiß, Sahne) batir7 dig (Trommel) tocar; (Uhrzeit) dar; die Uhr hat 12 geschlagen el reloj dio las 12; eine geschlagene Stunde una hora entera8 dig (Greifvogel) capturar1 dig (hauen) pegar; (klopfen) golpear; sie schlug an die Tür golpeó la puerta; nach jemandem schlagen dar un golpe a alguien; um sich schlagen golpear a diestro y siniestro2 dig sein (aufprallen) darse [auf/gegen con/contra/en]; mit dem Kopf gegen die Tischkante schlagen darse con la cabeza contra el canto de la mesa5 dig(Nachtigall, Fink) cantar7 dig sein (in Mitleidenschaft ziehen) die Nachricht ist ihm auf den Magen geschlagen la noticia le ha sentado como una patada en el estómago■ sich schlagen (sich prügeln) pegarse, fajarse die USA ; sich um etwas schlagen pegarse por algo; sich auf jemandes Seite schlagen tomar partido por alguien; ihr habt euch tapfer geschlagen! ¡os habéis portado muy bien!1. [prügeln] golpear2. [besiegen] vencer3. [befördern] lanzar[Nagel] clavar4. [befestigen]5. [Eier] batir[Sahne] montar7. [läuten]8. [legen]9. [hinzufügen]————————1. (ist) [aufprallen][mit dem Kopf] darse un cabezazo contra algoum sich schlagen soltarse oder zafarse a manotazos3. (ist) [sich auswirken]4. (hat) [läuten] dar la hora5. (ist) [ähneln]nach jm schlagen tener un parecido oder parecerse a alguien7. (hat, ist) [einschlagen]8. (ist) [quellen]————————sich schlagen reflexives Verb1. [sich prügeln] pegarse2. [sich begeben] agazaparse -
19 golpe
m.1 blow (impacto).me di un golpe en la rodilla I banged my kneetengo un golpe en el brazo I've banged my armel coche tiene un golpe en la puerta the car door has a dent in itmoler a alguien a golpes to beat somebody upgolpe franco free kick2 blow (disgusto).3 raid, job (holdup).dar un golpe to do a job4 witticism (ocurrencia).5 shot.6 ictus.7 coup.8 pocket, hill drop.* * *1 blow, knock (puñetazo) punch3 figurado (desgracia) blow, misfortune4 (gracia) witticism, sally■ aunque parece serio tiene golpes muy buenos he may seem rather serious, but he's really good crack6 (militar) coup\a golpes by forceal primer golpe de vista at first glancede golpe / de golpe y porrazo suddenly, all of a suddende un golpe all at once, in one goerrar el golpe to missno dar golpe / no pegar ni golpe familiar not to lift a finger, not do a blessed thingparar el golpe to soften the blowgolpe bajo figurado punch below the beltgolpe de efecto dramatic movegolpe de Estado coup, coup d'étatgolpe de fortuna stroke of luckgolpe de gracia coup de grâcegolpe de mano surprise attackgolpe de vista quick glancegolpe franco (fútbol) free kickgolpe maestro masterstrokegolpe mortal death blow, fatal blow* * *noun m.1) blow2) knock3) stroke•- de golpe- golpe de estado* * *SM1) (=impacto) hit, knock; (=choque) shock, clash; (=encuentro) bump; [con un remo] stroke; [del corazón] beat, throbtras el golpe contra el muro tuvo que abandonar la carrera — after crashing into the wall he had to abandon the race
•
dar un golpe, el coche de atrás nos dio un golpe — the car behind ran into us•
darse un golpe, se dio un golpe en la cabeza — he got a bump on his head, he banged his head•
errar el golpe — to fail in an attempt2) [dado por una persona a otra] blowle dio un golpe con un palo — he gave him a blow with his stick, he hit him with his stick
•
a golpes, la emprendieron a golpes contra él — they began to beat him•
descargar golpes sobre algn — to rain blows on sbgolpe aplastante — crushing blow, knockout blow
golpe bien dado — hit, well-aimed blow
3) (Med) (=cardenal) bruise4) [en deportes] (Ftbl) kick; (Boxeo) [gen] blow; (=puñetazo) punchcon un total de 280 golpes — (Golf) with a total of 280 strokes
preparar el golpe — (Golf) to address the ball
golpe bajo — (Boxeo) low punch, punch below the belt
golpe de acercamiento — (Golf) approach shot
golpe de castigo — (Ftbl etc) penalty kick
golpe de martillo — (Tenis) smash
golpe de penalidad — (Golf) penalty stroke
golpe de salida — (Golf) drive, drive-off
golpe franco, golpe libre — (Ftbl) free kick
5) (Téc) stroke6) (=desgracia) blowmi ingreso en la cárcel fue un duro golpe para la familia — my imprisonment was a harsh blow to the family
ha sufrido un duro golpe — he has had a hard knock, he has suffered a severe blow
la policía ha asestado un duro golpe al narcotráfico — the police have dealt a serious blow to drug traffickers
7) (=sorpresa) surprise•
dar el golpe con algo — to cause a sensation with sth8) * (=atraco) job *, heist (EEUU)9) (=salida) witticism, sally¡qué golpe! — how very clever!, good one!
10) (Pol) coupgolpe de mano — rising, sudden attack
11) [otras expresiones]•
a golpe de, abrir paso a golpe de machete — to hack out a path with a machete•
al golpe — Caribe instantly•
de golpe, la puerta se abrió de golpe — the door flew open•
de un golpe — in one gogolpe de mar — heavy sea, surge
golpe de vista, al primer golpe de vista — at first glance
golpe maestro — master stroke, stroke of genius
12) (Cos) (=adorno) pocket flap; Col (=vuelta) facing13) Méx (=mazo) sledgehammer* * *1) (choque, impacto) knockcerró el libro de un golpe — she snapped o slammed the book shut
dio unos golpes en la mesa — he tapped on the table; ( más fuerte) he knocked on the table; ( aún más fuerte) he banged on the table
a golpe de — (Ven) around
de golpe — ( repentinamente) suddenly; ( quizás) (Col fam) maybe, perhaps
la puerta se abrió/cerró de golpe — the door flew open/slammed shut
de golpe y porrazo — (fam) ( de repente) suddenly
de un golpe — ( de una vez) all at once; ( de un trago) in one go o gulp
2)a) ( al pegarle a alguien) blowle dio or pegó un golpe en la cabeza — she hit him on the head
b) ( marca) bruise, mark4) (desgracia, contratiempo) blow5) (fam) (atraco, timo) job (colloq)6) (fam) (ocurrencia, salida) funny o witty remarkdar el golpe con algo — (fam)
con esa indumentaria seguro que das el golpe — you'll be a sensation o a knockout in that outfit
•* * *1) (choque, impacto) knockcerró el libro de un golpe — she snapped o slammed the book shut
dio unos golpes en la mesa — he tapped on the table; ( más fuerte) he knocked on the table; ( aún más fuerte) he banged on the table
a golpe de — (Ven) around
de golpe — ( repentinamente) suddenly; ( quizás) (Col fam) maybe, perhaps
la puerta se abrió/cerró de golpe — the door flew open/slammed shut
de golpe y porrazo — (fam) ( de repente) suddenly
de un golpe — ( de una vez) all at once; ( de un trago) in one go o gulp
2)a) ( al pegarle a alguien) blowle dio or pegó un golpe en la cabeza — she hit him on the head
b) ( marca) bruise, mark4) (desgracia, contratiempo) blow5) (fam) (atraco, timo) job (colloq)6) (fam) (ocurrencia, salida) funny o witty remarkdar el golpe con algo — (fam)
con esa indumentaria seguro que das el golpe — you'll be a sensation o a knockout in that outfit
•* * *golpe11 = punch, coup, blow, rap, knocking, beat, knock, swipe, hit, bang.Ex: When I saw what he was up to, I drew back for a punch and hit him so hard on the nose that he fell on his back and lay there for some time, so that his wife stood over him and cried out 'Mercy! You've done my husband in!'.
Ex: Nearly 1500 delegates from 67 countries attended the conference which was dominated by the 3 day coup designed to restore Communist party influence.Ex: The Great War of 1914-18 was a heavy blow for the Bulletin, from which it never really recovered, and in the 1920s it gradually sank under its own weight, helped by a forced move from its previous quarters to make room for a trade fair.Ex: There was also a spot from which, if you struck the floor with a hard rap of your heel, you could almost count the reverberations as the sound bounced from floor to ceiling to walls to floor.Ex: It seems to me that the Dewey engine is still ticking over, though there's an occasional knocking and it could no doubt do with a good tuning.Ex: Immediately after the recognition of a cardiac cycle the program calculates mean values over a given time or a given number of beats.Ex: After a few knocks, it was clear that no one was going to answer.Ex: In fact it is an exaltation of the Kyoto protocol and a thinly disguised swipe at those countries who have not signed up.Ex: Nothing is more unrealistic that seeing the hero take in an unlikely number of hits without turning a hair.Ex: This is how the world ends, not with a bang, but with a whimper.* aguantar un golpe = take + a hit.* amortiguar el golpe = soften + the blow.* aprender Algo a fuerza de golpes = learn + Nombre + the hard way.* asestar el golpe de gracia = administer + the coup de grace, deliver + the coup de grace.* asestar un golpe = give + a blow, bash, deal + a blow, strike + a blow.* asestar un golpe mortal = deal + the death blow.* atizar un golpe = deal + a blow.* cerrar de golpe = slam.* dar el golpe de gracia = administer + the coup de grace, deliver + the coup de grace.* dar golpes = pound.* darse golpes de pecho = beat + Posesivo + breast.* darse golpes en el pecho = beat + Posesivo + breast.* dar un golpe = knock.* dar un golpe por detrás = rear-end.* de golpe = in one lump, all at once, all at once.* derribar a Alguien de un golpe = knock + Nombre + to the ground, knock + Nombre + to the floor.* de un golpe = at one blow, at one whack, at one pull, in one shot, in one lump, in one action, in one go, in one fell swoop, at one fell swoop.* duro golpe = cruel blow.* eliminar de un golpe = eliminate + at a stroke.* emprenderla(s) a golpes con = lam into, lay into.* encajar el golpe = take it on + the chin.* golpe de estado = coup d'etat, putsch.* golpe de gracia = coup de grace, kiss of death, killer blow, death blow.* golpe de mala suerte = stroke of misfortune.* golpe de suerte = stroke of luck.* golpe fuerte = whack.* golpe fulminante = crushing blow.* golpe mortal = mortal blow, killer blow, death blow.* golpe por detrás = rear end.* golpe seco = flop.* intento de golpe de estado = attempted coup, coup attempt.* introducir a golpes = hammer into.* quitar con un golpe = knock off.* recibir un golpe = take + a hit.* recobrarse de un golpe = lick + Posesivo + wounds.* sacar a golpes = punch out.* tentativa de golpe de estado = attempted coup, coup attempt.* tirar a Alguien al suelo de un golpe = knock + Nombre + to the floor, knock + Nombre + to the ground.* todo de (un) golpe = all at once.* tumbar a Alguien al suelo de un golpe = knock + Nombre + to the floor, knock + Nombre + to the ground.* vivir sin dar golpe = live off + the fat of the land.golpe22 = witticism, witty remark, quip.Ex: It uses humor rather than witticisms, and self-deprecation rather than deprecation of the professional field.
Ex: Youll never be short on a witty remark with a database of almost 180000 jokes.Ex: His genius is sometimes most evident in his quips.* * *A (choque, impacto) knockse dio un golpe contra la pared she banged o knocked into the wallme di un golpe en la cabeza I hit o banged my headte vas a pegar un golpe you'll hurt yourself¿ha recibido algún golpe en la cabeza? have you hit your head?, have you received a blow to the head? ( frml)cerró el libro de un golpe she snapped o slammed the book shutla ventana se cerró de un golpe the window slammed shutme dio un golpe en la espalda he slapped me on the backle di un golpecito en el hombro I tapped him on the shoulderdale un golpe a ver si se arregla hit it o bang it o give it a bang, that might make it workdio unos golpes en la mesa he tapped on the table; (más fuerte) he knocked on the table; (aún más fuerte) he banged on the tablenos dieron un golpe por detrás they ran into us from behind, they ran into the back of usse oían los golpes del martillo one could hear the hammeringde golpe (repentinamente) suddenly;no se lo puedes decir así, de golpe you can't just spring it on him o tell him suddenly like thates una decisión que no puede tomarse de golpe y porrazo it's not a decision that can be made on the spot o just like thatde un golpe (de una vez) all at oncese lo bebió de un golpe he drank it down in one go o gulpno dar or pegar (ni) golpe ( fam): ¡cómo va a aprobar, si no da ni golpe! how can he expect to pass, he never does a lick ( AmE) o ( BrE) stroke of work ( colloq)no pega ni golpe en casa he doesn't do a thing o lift a finger around the house ( colloq)a golpe de ratón ( Inf) at a mouse click, at the click of a mousetoda la programación a golpe de ratón the whole program at a mouse clickB1 (al pegarle a algn) blowle dio or pegó un golpe en la cabeza she hit him on the headempezaron a darle golpes they started hitting hercasi lo matan a golpes they almost beat him to deathparece que no entienden sino a (los) golpes hitting them seems to be the only way to make them understandle asestó un golpe con el atizador he dealt o struck him a blow with the pokerme llevé un golpe en la cabeza I got a blow o I got hit on the headel golpe lo agarró de sorpresa the blow took him by surprisesiempre andan a golpes they're always fightinglo cogieron a golpes they beat him up2 (marca) bruise, marksigue en primer lugar con seis golpes bajo par she is still in first place at six (strokes) under parD (desgracia, contratiempo) blowfue un golpe durísimo it came as a terrible blowesta vez sí que ha acusado el golpe he's really taken it hard o taken a bad knock this time¿cuándo vamos a dar el golpe? when are we going to do the job?F ( fam) (ocurrencia, salida) funny o witty remark¡tiene cada golpe! he comes out with o makes some really witty remarks, some of the things he comes out with are so funny o wittyla película tiene unos golpes muy buenos the movie has some really funny moments in itdar el golpe ( fam): con esa indumentaria seguro que das el golpe you'll be a sensation o you'll look a knockout in that outfitCompuestos:(en boxeo) punch below the beltfue un golpe bajo mencionarlo delante de todos that was below the belt o a low trick mentioning it in front of everyoneadrenaline rush(insolación) sunstroke; (en la temperatura) corporal heatstrokepenaltysu dimisión no causó el golpe de efecto que esperaba his resignation did not create the dramatic effect he had hoped forcoup, coup d'étatstroke of luckcoup de grâcesudden attacklarge wavesunstrokestroke of luckchange of directioncoughing fitglance, look(en fútbol) free kick; (en hockey) free hitmasterstrokedeath blow, coup de grâcempl:darse golpes de pecho to beat one's breast, wear sackcloth and ashes* * *
golpe sustantivo masculino
1 (choque, impacto) knock;
darse un golpe contra algo to bang o knock into sth;
dio unos golpes en la mesa he tapped on the table;
( más fuerte) he knocked on the table;
( aún más fuerte) he banged on the table;◊ a golpe de (Ven) around;
de golpe (y porrazo) suddenly;
se abrió/cerró de golpe it flew open/slammed shut;
de un golpe ( de una vez) all at once;
( de un trago) in one go o gulp
2
casi lo matan a golpes they almost beat him to death;
siempre andan a golpes they're always fighting
3 (Dep) stroke
4
b)
5 (fam) (atraco, timo) job (colloq);
6 (Pol) tb
golpe sustantivo masculino
1 (que se da o que da alguien) blow
(en una fruta) bruise
(en una puerta) knock
golpe (de Estado), coup (d'état)
golpe de suerte, stroke of luck
2 Auto bump
3 (contratiempo, disgusto) blow: ha sido un duro golpe para ella, it's been a great blow to her
4 (ocurrencia) witticism: en la comedia de ayer había unos golpes buenísimos, yesterday's comedy had a lot of funny lines
5 (robo) robbery
dar un golpe, to rob
6 (ataque) fit: le dio un golpe de tos y no pudo seguir hablando, he had a sudden coughing fit and couldn't continue talking
♦ Locuciones: no dar ni golpe, not to lift a finger
al primer golpe de vista, at a glance
de golpe, all of a sudden
golpe de efecto, a dramatic effect: su dimisión en aquel momento fue un tremendo golpe de efecto, his resignation at that time had a great impact
golpe de mar, large wave: un golpe de mar le tiró por la borda, a large wave washed him overboard
golpe de pecho, breast-beating: había mucho golpe de pecho pero a mí no me engañaron, there was a lot of breast-beating, but they couldn't fool me
' golpe' also found in these entries:
Spanish:
acusar
- amoratada
- amoratado
- amortiguar
- arrear
- atizar
- azote
- batatazo
- bocanada
- cacharrazo
- canto
- cardenal
- choque
- codazo
- contundente
- descargar
- desviar
- dolerse
- encajar
- encima
- enérgica
- enérgico
- errar
- esquivar
- galleta
- herida
- hostia
- leche
- menuda
- menudo
- mollera
- nada
- palo
- panzada
- pedrada
- pelotazo
- producir
- recibir
- resentirse
- resistir
- ruda
- rudo
- seca
- seco
- señalada
- señalado
- sorda
- sordo
- tacada
- testarada
English:
absorb
- accurate
- avert
- bang
- bash
- blow
- bowl over
- break
- bump
- butt
- come round
- come to
- coup
- crack
- crushing
- deal
- death blow
- deliver
- dodge
- drive
- elude
- fell
- fend off
- flick
- follow through
- forehand
- glancing
- hard
- heavy
- hit
- hit back
- jab
- knock
- lash
- low
- lucky
- lump
- mark
- miss
- on
- pow
- punch
- rap
- shot
- sidestep
- slam
- slam to
- smack
- snap
- soften
* * *♦ nm1. [impacto] blow;[en puerta] knock; [entre coches] bump;se oyó un golpe en el piso de arriba something went bump upstairs;no le des tantos golpes a la fotocopiadora stop hitting o banging the photocopier like that;me di un golpe en la rodilla I banged my knee;la ventana estaba dando golpes the window was banging;el golpe me lo dieron cuando estaba detenido en un semáforo they hit me o bumped into me when I was stopped at a traffic light;el niño daba golpes en la pared the child was banging on the wall;darse golpes de pecho to beat one's breast;cerrar la puerta de golpe to slam the door;devolver un golpe to strike back;golpe seco thud;Famdar el golpe to cause a sensation, to be a hit;con ese vestido seguro que das el golpe en la fiesta in that dress, you're bound to be a hit at the party;Famde golpe suddenly;Famde golpe y porrazo without warning, just like that;de un golpe at one fell swoop, all at oncegolpe de efecto:hacer algo para dar un golpe de efecto to do sth for effect;golpe de fortuna stroke of luck;golpe de gracia coup de grâce;golpe maestro masterstroke;golpe de mar huge wave;golpe de suerte stroke of luck;Fig golpe de timón change of course;golpe de tos coughing fit;golpe de viento gust of wind;golpe de vista glance;al primer golpe de vista at a glance2. [bofetada] smack;[puñetazo, en boxeo] punch;a golpes by force;Fig in fits and starts;moler a alguien a golpes to beat sb upgolpe bajo blow below the belt;fue un golpe bajo that was a bit below the belt3. [de corazón] beat;los golpes de su corazón her heartbeatel coche tiene un golpe en la puerta the car door has a dent in it5. [en tenis, golf] shot;dos golpes por encima/debajo two shots ahead/behind;dos golpes bajo par two under pargolpe de castigo [en rugby] penalty;golpe franco free kick;golpe liftado [en tenis] topspin drive;golpe de penalización [en golf] penalty stroke;golpe de salida [en golf] tee shot, drive;golpe de talón back heel6. [disgusto] blow;la muerte de su madre fue un golpe muy duro para ella her mother's death hit her very hard7. [atraco] raid, job, US heist;dar un golpe to do a jobgolpe de mano surprise attack;golpe de palacio palace coup9. [ocurrencia] witticism;¡tienes unos golpes buenísimos! you really come out with some witty remarks!10. [pestillo] spring lock♦ a golpe de loc prep[a base de] through, by dint of;aprenderá a golpe de fracasos he'll learn from his mistakes;a golpe de talonario: no se puede crear un equipo a golpe de talonario you can't just build a team by throwing money at it;salió de la cárcel a golpe de talonario he used his wealth to buy his way out of prison♦ al golpe loc advCuba instantly* * *m1 knock, blow;un duro golpe fig a heavy blow;no da golpe fam she doesn’t do a thing, she doesn’t lift a finger2:de golpe suddenly;de golpe y porrazo suddenly* * *golpe nm1) : blowcaerle a golpes a alguien: to give someone a beating2) : knock3)de golpe : suddenly4)de un golpe : all at once, in one fell swoop5)golpe de estado : coup, coup d'etat6)golpe de suerte : stroke of luck* * *golpe n1. (choque) blow2. (ruido) knock / bang3. (desgracia) blowde un golpe all at once / in one gono dar golpe not to do a thing / to be bone idle -
20 пустить
пусти́ть1. (отпустить) lasi;liberigi (дать свободу);2. (впустить) enlasi;3. (позволить) permesi;4. (привести в движение) funkciigi;♦ \пустить слух kurigi famon;\пустить ко́рни enradikiĝi.* * *сов., вин. п.1) ( отпустить) soltar (непр.) vt, dejar libre; poner en libertad ( освободить); permitir vt ( разрешить)пусти́ть гуля́ть — dejar pasear
2) ( впустить) dejar entrar; dejar pasar ( пропустить)пусти́ть жить разг. — dar alojamiento, alojar vt
пусти́ть ноче́вать разг. — dejar pernoctar
пусти́ть жильцо́в — tomar inquilinos, alquilar vt
3) ( привести в движение) poner en marcha (en movimiento), hacer arrancar, hacer entrar en funcionamiento, echar a andarпусти́ть электроста́нцию — poner en marcha la central eléctrica
4) ( организовать движение транспорта) poner (непр.) vt, organizar el tráfico5) (выпустить - воду, пар, газ и т.п.) abrir (непр.) vtпусти́ть во́ду — abrir (dar) agua
6) (запустить; бросить) lanzar vt, tirar vtпусти́ть раке́ту — lanzar un cohete
пусти́ть зме́я — echar una cometa
пусти́ть стрелу́ — lanzar una flecha
пусти́ть ка́мнем в кого́-либо — tirar una piedra (apedrear) a alguien
пусти́ть ка́мень по воде́ — jugar a las tagüitas
пусти́ть фейерве́рк — lanzar fuegos artificiales
пусти́ть волчо́к — lanzar la peonza
7) ( о растении)пусти́ть ростки́ — brotar vi, retoñar vi, retallar vi, serpollar vi
пусти́ть ко́рни — echar raíces, arraigar vi (тж. перен.)
••пусти́ть в обраще́ние, в прода́жу — poner en circulación, en venta
пусти́ть слух — lanzar rumores
пусти́ть ло́шадь гало́пом — echar el caballo al galope
пусти́ть ко дну́ — echar a pique ( una embarcación)
пусти́ть по́езд под отко́с — (hacer) descarrilar un tren
пусти́ть себе́ пу́лю в лоб — pegarse un tiro (un balazo) en la frente, saltarse la tapa de los sesos
пусти́ть по́ миру — dejar sin camisa, reducir a la miseria, arruinar vt
пусти́ть всё пра́хом — echarlo todo a rodar
пусти́ть в расхо́д ( кого-либо) прост. — pasar por las armas, fusilar vt
пусти́ть петуха́ ( о певце) — soltar (dar) un gallo
пусти́ть кра́сного петуха́ — pegar fuego
пусти́ть козла́ в огоро́д погов. — meter el lobo en el redil (en la corraliza)
* * *сов., вин. п.1) ( отпустить) soltar (непр.) vt, dejar libre; poner en libertad ( освободить); permitir vt ( разрешить)пусти́ть гуля́ть — dejar pasear
2) ( впустить) dejar entrar; dejar pasar ( пропустить)пусти́ть жить разг. — dar alojamiento, alojar vt
пусти́ть ноче́вать разг. — dejar pernoctar
пусти́ть жильцо́в — tomar inquilinos, alquilar vt
3) ( привести в движение) poner en marcha (en movimiento), hacer arrancar, hacer entrar en funcionamiento, echar a andarпусти́ть электроста́нцию — poner en marcha la central eléctrica
4) ( организовать движение транспорта) poner (непр.) vt, organizar el tráfico5) (выпустить - воду, пар, газ и т.п.) abrir (непр.) vtпусти́ть во́ду — abrir (dar) agua
6) (запустить; бросить) lanzar vt, tirar vtпусти́ть раке́ту — lanzar un cohete
пусти́ть зме́я — echar una cometa
пусти́ть стрелу́ — lanzar una flecha
пусти́ть ка́мнем в кого́-либо — tirar una piedra (apedrear) a alguien
пусти́ть ка́мень по воде́ — jugar a las tagüitas
пусти́ть фейерве́рк — lanzar fuegos artificiales
пусти́ть волчо́к — lanzar la peonza
7) ( о растении)пусти́ть ростки́ — brotar vi, retoñar vi, retallar vi, serpollar vi
пусти́ть ко́рни — echar raíces, arraigar vi (тж. перен.)
••пусти́ть в обраще́ние, в прода́жу — poner en circulación, en venta
пусти́ть слух — lanzar rumores
пусти́ть ло́шадь гало́пом — echar el caballo al galope
пусти́ть ко дну́ — echar a pique ( una embarcación)
пусти́ть по́езд под отко́с — (hacer) descarrilar un tren
пусти́ть себе́ пу́лю в лоб — pegarse un tiro (un balazo) en la frente, saltarse la tapa de los sesos
пусти́ть по́ миру — dejar sin camisa, reducir a la miseria, arruinar vt
пусти́ть всё пра́хом — echarlo todo a rodar
пусти́ть в расхо́д ( кого-либо) прост. — pasar por las armas, fusilar vt
пусти́ть петуха́ ( о певце) — soltar (dar) un gallo
пусти́ть кра́сного петуха́ — pegar fuego
пусти́ть козла́ в огоро́д погов. — meter el lobo en el redil (en la corraliza)
* * *vgener. (âïóñáèáü) dejar entrar, (выпустить - воду, пар, газ и т. п.) abrir, (запустить; бросить) lanzar, (организовать движение транспорта) poner, (îáïóñáèáü) soltar, (ïðèâåñáè â äâè¿åñèå) poner en marcha (en movimiento), dejar libre, dejar pasar (пропустить), echar a andar, hacer arrancar, hacer entrar en funcionamiento, organizar el tráfico, permitir (разрешить), poner en libertad (освободить), tirar
- 1
- 2
См. также в других словарях:
pegar — (Del lat. picāre). 1. tr. Adherir una cosa con otra. 2. Unir o juntar una cosa con otra, atándola, cosiéndola o encadenándola con ella. Pegar un botón. 3. Arrimar o aplicar una cosa a otra, de modo que entre las dos no quede espacio alguno. 4.… … Diccionario de la lengua española
Tiro — ► sustantivo masculino 1 Acción y resultado de tirar. 2 Disparo de un arma de fuego: ■ la mató de un solo tiro. SINÓNIMO descarga 3 Sonido producido por un disparo de arma de fuego: ■ oí el tiro y gritos. SINÓNIMO detonación 4 Señal, huella o… … Enciclopedia Universal
pegar — (Del lat. picare, pegar con pez.) ► verbo transitivo 1 Unir una cosa a otra mediante una sustancia aglutinante: ■ pegó los cromos en el álbum con pegamento. SE CONJUGA COMO pagar SINÓNIMO adherir 2 Unir una cosa a otra cosiéndola o atándola: ■ he … Enciclopedia Universal
tiro — tiro1 (Del lat. tirus, un pez). 1. m. And. salamandra (ǁ anfibio urodelo). 2. And. gallipato. tiro2 (De tirar). 1. m. Acción y efecto de tirar. 2. Señal o impresión que hace lo que se tira … Diccionario de la lengua española
Anexo:Episodios de MythBusters — A continuación se enumerará la lista de episodios del popular programa de televisión de divulgación científica MythBusters, Cazadores de mitos, que se emitió originalmente en Discovery Channel. Los episodios de la serie no tienen un orden… … Wikipedia Español
George Reeves — Recreación artística de George Reeves … Wikipedia Español
Jackalope — El estilo de esta traducción aún no ha sido revisado por terceros. Si eres hispanohablante nativo y no has participado en esta traducción puedes colaborar revisando y adaptando el estilo de ésta u otras traducciones ya acabadas. Para otros usos… … Wikipedia Español
DAR — (Del lat. dare.) ► verbo transitivo 1 Entregar una cosa a una persona temporalmente o bien para que ésta sea el nuevo propietario: ■ le dio las llaves para que abriese la puerta. SINÓNIMO ceder donar pasar 2 Acercar o pasar una cosa a una persona … Enciclopedia Universal
dar — (Del lat. dare.) ► verbo transitivo 1 Entregar una cosa a una persona temporalmente o bien para que ésta sea el nuevo propietario: ■ le dio las llaves para que abriese la puerta. SINÓNIMO ceder donar pasar 2 Acercar o pasar una cosa a una persona … Enciclopedia Universal
golpe — (Del lat. vulgar colupus < lat. colaphus < gr. kolaphos, bofetón.) ► sustantivo masculino 1 Acción y resultado de golpear: ■ se dio un fuerte golpe en la cabeza. SINÓNIMO coscorrón encontronazo leñazo porrazo puñetazo 2 Ruido producido al… … Enciclopedia Universal
tirar — ► verbo transitivo 1 Soltar una cosa que se tiene cogida con la mano: ■ tiró el papel al suelo. SINÓNIMO arrojar 2 Lanzar una cosa contra una persona o hacia una dirección determinada: ■ tiró una piedra contra el cristal. SINÓNIMO arrojar 3 Hacer … Enciclopedia Universal